The Phenomenology of Waste: paradoxes and parallaxes of paracommons / Fenomenologia odpadu: paradoksy i paralaksy paracommons

The Phenomenology of Waste: paradoxes and parallaxes of paracommons

"I have introduced the term ‘paracommons’, to describe a hitherto neglected commons, that of resources freed up and salvaged by future efficiency gains. (...) Why is this neologism needed? A changing context of increasing scarcity (whether perceived or real), resource recycling, allocation/reallocation, and socalled green growth establishes new urgencies that drive up an interest in the role of efficiency. The tracking, accounting, and ownership of ‘saved’, once-inefficiently-used resources will be of paramount importance, as exemplified by Norris’s commentary on a recent water dispute that revolves precisely around these efficiency gains, and to whom these gains accrue: ‘...the United States Supreme Court’s recent decision in Montana v Wyoming brings to the forefront one of the most complicated and contested facets of irrigation efficiency: who owns the rights to the conserved water?’ Here, and I will return to this exemplary case, Norris is asking about access and ownership over something – a kind of ‘commons’ – that has become apparent but has not yet been claimed: a ‘paracommons’, in my usage. 

Using this idea of a resource freed up in the future, this chapter introduces three key ideas. First, it explores more fully the idea of the ‘paracommons’ of yet-to-be salvaged natural resource surpluses, losses, wastes, and wastages. The savings of increased resource efficiency can be viewed as a common pool problem, asking the pertinent question: ‘in a given socio-technical system (e.g. an irrigated river basin) who gets the material gain of an efficiency gain?’.

Second, the chapter examines a defining feature of the paracommons, which is its ‘liminality’. Liminality, or ‘in-betweenness’, exists because any paracommons arises out of the temporal difference between a perceived inefficient today and the promise of a more efficient tomorrow. Such promissory notes do not of course always hold their value. Liminality accordingly signals the in-betweenness of systems caught between overly optimistic prefigurations of future efficiencies and disappointing or even paradoxical paracommons outcomes. 

Third, and closely related to liminality, this chapter explores salvageable resources via an exteriorising phenomenon, of ‘something-hidden-insidecoming-out’. Part of society’s conceptual struggles with waste and wastage is not so much due to their visibility (for instance, as refuse/waste products) as their invisibility or near visibility within the changing consumption of resources driven by societal and environmental trends in turn driven by physical scarcity or new information such as health advice and prices (an example being a reduction in household meat or sugar consumption). What is central here is the manner in which resources potentially surplus to consumption, and previously not even seen as waste or wastage, shift towards being observable and externalised as surpluses to the new lower demand (and thus in the ‘new now’ as waste).

(...) To clarify, while the ‘commons’ is about competition over existing resources, the‘paracommons’ covers competition over salvaged resources from yet-to-be-conserved and more efficiently consumed resources. The prefix ‘para-’ usefully signals a number of meanings. It indicates first that the paracommons sits alongside ‘the commons’ (typically fish/fisheries in seas or trees in a forest). In this case, ‘para-’ has a similar meaning to ‘parallel’: that the paracommons stems from the commons. This new commons arises because parties currently uninterested in the losses locked within the inefficient use of resources are driven by scarcity (and symptoms associated with scarcity) towards saving and freeing-up those assets and then competing over these newly salvaged resources.

‘Para-’ also has connotations of ‘the abstract’, as in ‘paraphysical’. This is apt since the paracommons is not a physical commons like, for example, fish in a fishery or Brazil nuts in a tropical forest. Rather the paracommons is pending subject the resolution of where the losses, wastes, and wastages end up. This in turn arises from a human ability to simultaneously observe today’s waste and wastage and yet believe, via efficiency improvements, that these losses can be reduced. Once that action has taken place (once the losses have been salvaged) the paracommons condenses or reverts into the commons. This abstract pending characteristic of the paracommons is discussed below under the topic of liminality. 

The concept of the paracommons also encompasses ‘paradox’. Here, ‘para’ means ‘against’ (where ‘doxa’ refers to ‘belief ’). The reason that paradox is so central to the theme of efficiency is because without careful planning and forethought, the material gains of the efficiency gain rarely end up where want them to. In other words, the material savings do not return to nature and therefore, paradoxically, do not reduce natural resource consumption. A version of this paradox was described in the nineteenth century by William Jevons, but the difference between the two is that price and economics shape the Jevons paradox while resource cascades and pathways during consumption affect the paracommons of natural resources.

Finally, the behaviour of losses over time and space sets up relative and changing viewpoints as in ‘parallax’. Put another way, new perspectives on the efficiency of a system come from those dependent on efficiency changes and salvaging wastes from that system.

(...) Echoing the agonistic nature of the commons, the paracommons is an idea describing the competition over future resources ‘freed up’ by efficiency gains in the face of or driven by increasing scarcity. The paracommons argues that ‘savings’ of the inefficient part of resource use become a matter of competition between stakeholders found in four different types of destinations: (...) 

1. The proprietor making the efficiency gain (e.g. an irrigation scheme);

2 Immediately connected neighbours (e.g. farmers or villagers using drainage water from the irrigation scheme);

3 The common pool (the river system); and,

4 The wider economy (other users such as industry).

(...) The concluding message of the paracommons is that resources found by savings and efficiency gains present a highly unusual ‘commons’, and for three reasons. First, efficiency gains are rivalrous but between parties that ordinarily do not meet in the village, ocean, field, or forest. Simply put, commonist membership is highly disparate. Second, the gains are subject to what a proprietor of a particular system does, being particularly advantageously placed to appropriate those gains – in turn aided by legal, economic, and technological doctrines better suited to a standard commons model.

Third, the material gains are and will be ‘liminal’ and hidden, pending the resolution of many different context-specific factors, such as technology, terminology, social learning, scale, and measurement (to name but a few). 

In summary, achieving a more equitable distribution of efficiency gains between the four separate parties/destinations will present extremely difficult moral, ethical, and political questions requiring perhaps new and governmental regulatory frameworks especially since a communal solution is unlikely (because there is no community in the ordinary sense). A fundamental rethink of current governance instruments (such as water rights) which sustain the advantages of the proprietor may be needed if society is to redistribute material efficiency gains out of the proprietor’s existing ‘enclosure’ to immediate neighbours, the wider economy, and to nature".

B. Lankford, The Liminal Paracommons of Future Natural Efficiency Gains, In A. Amin, P. Howell (eds.), Releasing the Commons: Rethinking the Futures of the Commons, London and New York 2016.

Fenomenologia odpadu: paradoksy i paralaksy paracommons

"Wprowadziłem termin 'para-dobra wspólne' (paracommons), aby opisać zaniedbywany dotychczas typ dobra wspólnego, czyli zasoby uwolnione i uratowane w wyniku przyszłego wzrostu wydajności. (...) Dlaczego potrzebny jest ten neologizm? Zmieniający się kontekst, w którym na wadze zyskuje kwestia niedoboru (postrzeganego lub rzeczywistego), recyklingu zasobów, alokacji/relokacji i tak zwanego zielonego wzrostu stwarza nowe palące zainteresowanie rolą wydajności. Monitorowanie, rozliczanie i własność 'zaoszczędzonych', dotąd nieefektywnie wykorzystywanych zasobów, będą miały ogromne znaczenie, czego przykładem jest komentarz Norrisa do niedawnego sporu o wodę, który dotyczył właśnie przyrostu wydajności oraz tego, komu te korzyści z tego przyrostu powinny przypaść: 'niedawna decyzja Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych w sprawie Montana przeciwko Wyoming wysuwa na pierwszy plan jeden z najbardziej skomplikowanych i spornych aspektów efektywności nawadniania: kto jest właścicielem praw do zaoszczędzonej wody?'. Norris pyta tu o dostęp i własność czegoś – swego rodzaju 'dobra wspólnego' – które już ujawniło się, ale jeszcze nie zostało uznane: jest to paracommons, w moim rozumieniu. 

Wykorzystując koncepcję zasobu uwolnionego w przyszłości, przedstawiam tu trzy kluczowe koncepcje. Po pierwsze, pełniej badam ideę paracommons, nieodzyskanych jeszcze nadwyżek, strat, odpadów i marnotrawstwa zasobów naturalnych. Oszczędności wynikające ze zwiększonej efektywności wykorzystania zasobów można postrzegać jako problem przynależny zasobom wspólnej puli (common pool), zadając trafne pytanie: 'kto, w danym systemie społeczno-technicznym (np. nawodnionym dorzeczu), czerpie korzyści materialne ze wzrostu wydajności?'.

Po drugie, w tym rozdziale zbadano charakterystyczną cechę paracommons, jaką jest jej 'liminalność'. Liminalność lub 'bycie pomiędzy' istnieje, ponieważ wszelkie paracommons funkcjonują w czasowym zawieszeniu między doświadczaną dziś nieefektywnością a obietnicą bardziej wydajnego jutra. Takie weksle nie zawsze, rzecz jasna, zachowują swoją wartość. W związku z tym liminalność sygnalizuje na istnienie owej luki między zbyt optymistycznymi przewidywaniami przyszłej wydajności a rozczarowującymi lub nawet paradoksalnymi rezultatami, do których prowadzą paracommons.

Kwestia trzecia i blisko związana z liminalnością - rozdział ten bada zasoby, które można odzyskać poprzez zjawisko eksterioryzacji, 'czegoś ukrytego wewnątrz, co wydobywa się na zewnątrz'. Część konceptualnych zmagań społeczeństwa z odpadami i marnotrawstwem wynika nie tyle z ich widoczności (na przykład jako śmieci/produktów odpadowych), ile z ich niewidzialności lub bycia na skraju widoczności w ramach zmieniającego się zużycia zasobów, napędzanego trendami społecznymi i środowiskowymi, kształtowanymi z kolei przez czynniki fizyczne lub nowe informacje, takie jak porady zdrowotne i ceny (przykładem może być ograniczenie spożycia mięsa lub cukru w ​​gospodarstwach domowych). Kluczowy jest tutaj sposób, w jaki zasoby potencjalnie nadwyżkowe w stosunku do konsumpcji, a wcześniej nawet nie postrzegane jako marnotrawstwo lub odpad, przesuwają się w stronę zasobów obserwowalnych i uzewnętrznianych jako nadwyżki w stosunku do nowego, niższego popytu (a zatem, w 'nowym teraz', widziane są jako marnotrawione).

(...) Dla wyjaśnienia, choć 'dobro wspólne' podlega konkurencji o istniejące zasoby, to paracommons dotyczy konkurencja o zasoby, które mają zostać odzyskane w wyniku bardziej wydajnego użytkowania. Przedrostek 'para-' w pomocny sposób sygnalizuje szereg znaczeń. Po pierwsze wskazuje, że paracommons występują obok 'dóbr wspólnych' (typowym przykładem będzie występowanie ryb obok łowisk w morzach, albo drzew obok lasu). W tym przypadku 'para-' ma podobne znaczenie do tego, co 'paralelne': paracommons wypływają z commons. To nowe dobro wspólne powstaje, ponieważ strony dotychczas niezainteresowane stratami wynikającymi z nieefektywnego użytkowania, próbują ograniczyć niedobory (i symptomy związane z niedoborem), idąc w kierunku oszczędzania i uwalniania tych aktywów, a następnie konkurowania o te nowo odzyskane zasoby.

'Para-'' ma również konotacje związane z 'abstrakcją', jak na przykład w słowie 'parafizyczny'. Jest to trafne określenie, ponieważ paracommons nie są fizycznymi dobrami wspólnymi, jak na przykład ryba na łowisku lub orzechy brazylijskie w tropikalnym lesie. Raczej, paracommons oczekują na zaistnienie - tam, gdzie kończą się straty, marnotrawstwo i odpadki. Wyrastają one z ludzkiej zdolności do jednoczesnej obserwacji współczesnych odpadów i marnotrawstwa, oraz wiary w to, że poprzez poprawę wydajności można zmniejszyć te straty. Kiedy już to działanie nastąpi (kiedy straty zostaną ocalone), paracommons kondensują się lub powracają do tego, co wspólne. Ta abstrakcyjna, oczekująca cecha paracommons jest omawiana dalej w ramach zagadnienia liminalności.

Pojęcie paracommons obejmuje także 'paradoks'. Tutaj 'para' oznacza 'przeciw' (a 'doxa' odnosi się do 'przekonania'). Powodem, dla którego paradoks zajmuje tak centralne miejsce w temacie efektywności, jest to, że bez dokładnego planowania i przezorności materialne korzyści wynikające ze wzrostu wydajności rzadko trafiają tam, gdzie sobie tego życzymy. Innymi słowy, oszczędności materiałowe nie wracają do natury i dlatego paradoksalnie nie zmniejszają zużycia zasobów naturalnych. Wersję tego paradoksu opisał w XIX wieku William Jevons, ale różnica między nimi polega na tym, że to cena i ekonomia kształtują paradoks Jevonsa, podczas gdy to kaskady i ścieżki zasobów zachodzące podczas konsumpcji wpływają na paradoksalne cechy zasobów naturalnych.

Wreszcie, zachowanie strat w czasie i przestrzeni ustanawia względne i zmieniające się punkty widzenia, jak w przypadku 'paralaksy'. Innymi słowy, nowe perspektywy na wydajność systemu pochodzą od zmian wydajności i odzyskiwania odpadów z tego systemu.

(...) Pamiętając o agonistycznym charakterze dobra wspólnego, paracommons jest pojęciem opisującym konkurencję o przyszłe zasoby, 'uwolnione' przez wzrost wydajności w obliczu rosnącego lub skłaniającego do działań niedoboru. Paracommons pozwalają zwrócić uwagę na to, że 'oszczędności' nieefektywnej części wykorzystania zasobów stają się kwestią konkurencji między zainteresowanymi stronami występującymi w czterech różnych rolach: (...)

1. Właściciela zasobu osiągającego wzrost wydajności (np. w systemie nawadniania);

2. Sąsiadów bezpośrednio podłączonych do zasobu (np. rolnicy lub mieszkańcy wsi korzystający z wody drenażowej z systemu nawadniania);

3. Wspólnej puli (system rzeczny);

4. Szerszej gospodarki (inni użytkownicy, np. przemysł).

(...) Końcowe przesłanie paracommons jest takie, że zasoby uzyskane dzięki oszczędnościom i wzrostowi wydajności stanowią niezwykły rodzaj 'dobra wspólnego' i to z trzech powodów. 

Po pierwsze, korzyści wynikające z wzrostu wydajności podlegają konkurencji, ale zachodzi ona pomiędzy stronami, które zwykle nie spotykają się na wsi, w oceanie, na polu czy w lesie. Mówiąc najprościej, członkostwo w dobrach wspólnych jest bardzo rozproszone. 

Po drugie, korzyści zależą od tego, co zrobi właściciel konkretnego systemu, będąc szczególnie uprzywilejowanym w zakresie przywłaszczaniu sobie tych zysków – i będąc wspomaganym przez doktryny prawne, ekonomiczne i technologiczne lepiej dopasowane do standardowego modelu dóbr wspólnych.

Po trzecie, korzyści materialne są i będą 'liminalne' i ukryte do czasu rozwiązania wielu różnych czynników specyficznych dla danego kontekstu, takich jak technologia, terminologia, uczenie się społeczne, skala i miary (by wymienić tylko kilka).

Podsumowując, osiągnięcie bardziej sprawiedliwego podziału korzyści biorących się ze wzrostu wydajności, pomiędzy cztery odrębne strony/miejsca docelowe będzie wiązało się z podjęciem niezwykle trudnych kwestii moralnych, etycznych i politycznych, wymagających być może nowych i rządowych ram regulacyjnych, zwłaszcza że rozwiązanie komunalne jest w tym wypadku mało prawdopodobne (ponieważ nie istnieje tu wspólnota w zwyczajowym sensie). Fundamentalne przemyślenie obecnych instrumentów rządzenia (takich jak prawa do wody), które podtrzymują przewagę właściciela, może być niezbędne, jeśli społeczeństwo miałoby redystrybuować korzyści wynikające ze wzrostu wydajności poza 'grodzenie' przysługujące właścicielowi i ku jego bezpośrednim sąsiadom, szerszej gospodarce i przyrodzie".

B. Lankford, The Liminal Paracommons of Future Natural Efficiency Gains, In A. Amin, P. Howell (eds.), Releasing the Commons: Rethinking the Futures of the Commons, London and New York 2016.