In defense of the waste El Dorado
“The putrid and nauseating rubbish that Víctor Arias used to collect – although radically different from the pristine waters, green forests, and abundant fisheries that were Ostrom’s focus – constituted an urban commons for the 2000 waste pickers who worked daily at La Chureca, and similar rubbish serves the same purpose for millions of urban poor in the world. Cities are factories for the production of these commons.
In an increasingly urbanized world, a third of the global urban population will soon live in informal settlements unconnected to most public services, such as roads, paved roads, water supply, sewage disposal, adequate housing, street cleaning, and waste collection. The formal city is often reduced to an island in an ocean of slums. Urbanization represents the perpetual production of urban commons but also the perpetual appropriation of these commons by specific groups and interests. In this context, whereas the formal city provides access to exclusionary commons – which in their more extreme forms are delivered in gated communities to affluent citizens – most informal settlements remain poorly connected to the production, protection, and use of public goods. (…) Waste pickers’ collectives make a significant but hidden contribution to improving low-income residents’ health, recovering materials, creating jobs and income among the poor, and even reducing the carbon footprints of cities.
But under what conditions is a resource such as waste transformed into a commons? Or, expressed differently, what practices govern the production of urban commons?
At La Chureca, urban waste was a resource accessible to dispossessed and displaced poor such as Víctor. However, La Chureca and its waste were far from a taken-for-granted commons to those alien to the place and to whom the value of the waste was unknown. Many waste pickers, when they first heard that they could make a living from waste, exclaimed ‘Can you really sell this?’ and ‘They make a living at La Chureca?’ Waste as a resource is hidden and only rendered visible by those familiar with waste and with its socio-materiality and diverse values. It was through the practice of waste picking that Víctor and his family, to their own surprise, learned to discern, disassemble, and transform the valuable materials discarded at La Chureca. As the saying goes, one man’s trash is another man’s treasure.
The process of transforming waste into a commons involves, first, rendering visible waste and its value. It is in the process of seeing value in waste that the commons is created by these poor communities. Waste is there to see for all of us, but where affluent citizens can only see trash, waste pickers can see reusable and recyclable materials, food, construction materials for housing, and toys.
The inflow of new waste to this common resource pool was decoupled from the needs of the local community. A reservoir used for irrigation in southeast Spain depends on the rain to be refilled, and if too much water is used or too little rain falls it may dry out, or an alpine meadow can be overgrazed, but waste keeps flowing into a city dump every day regardless of the needs of its denizens. This commons does not need regulation in the same way as do reservoirs, meadows, or fisheries: despite waste also being limited, it continues to grow in volume with urbanization, a process of which, paradoxically, these new Churequeros members were also part.
That beneficiaries are claiming their right to the waste is a characteristic shared by other common pool resources that Ostrom examines, such as land, water, or fish stocks. The Churequeros also claimed that they earned their right to this commons because many had been born there or lived there for years, enduring the contamination and other health risks (e.g. high mercury levels and respiratory problems) that their waste picking work entailed: ‘I was born here, I have been swallowing the smoke here, my children have been swallowing the smoke’ (interview, La Chureca resident). This claim of the right to use and benefit from this commons recalls Harvey’s concept of the right to the city of the laborers who participate in producing the commons, enabling the city to function.
A few years after Víctor Arias and his family had moved to La Chureca, the waste picker community went on strike. Jorge Larios, Víctor Arias’ brotherin-law, is a representative of the La Chureca Trade Union and he tells us how the waste picker community was mobilized:
‘Our protest started because of the very few opportunities we had for political and social recognition. In society they looked at us in the same way [. . .] because we lived among the rubbish, they considered us rubbish. And that’s also how they treated us. But then we discovered, first, that recyclable material was something that could be reused. And we could say that we were the pioneers of recycling in Nicaragua. Then, from that moment, the municipal operators that collected the waste in trucks started to set aside all the valuable material that we call the prepa. Then we started thinking about how we could start fighting, and asked the waste collectors employed by Managua City not to take the prepa, which is what we needed to survive, with our families. And we decided to close the dump, because it was the only way for us to reach the Managua City administration. On strike, during the day there used to be all of us. And at night we were in shifts. We used to leave 15, 20, 30, 40 volunteers. [. . .] Then, to compensate, to be able to eat something and stuff like that, we already knew about the trucks that brought food from, like, the supermarkets or McDonald’s. Or ‘look! The Mercedes Hotel truck’. And we allowed those trucks to come in, as we were the bosses here. We, ourselves, were the bosses. ‘This one can go over there’. There was a group of women and men. Women cooked and served the food, and in a very organized and ordered manner! Everybody was in a queue. We cut off a piece of plastic and the food was served there. Another piece of plastic for coffee, or pinolillo [a local drink made of cacao and corn]. Whatever there was, it was shared . . . We managed to stay on strike for 35 days because of, first, a thirst for justice, second, the big necessity to get food for our families. So, that was the moment of truth when we had to tighten our belts, as we Nicaraguans say, be strong even if we were weak. [. . .] And we won, we won even though the waste operators still continued to take part of the prepa. [. . .] We not only learned to mobilize and organize ourselves. We also learned and made others understand that the fact that we are Churequeros doesn’t mean that they can run over us without our saying ‘ay’ at least. Now things are very different. Now we are organized. We have a city administration that knows that there is a trade union here, that people are organized, that 85 percent of the workers are organized’.
Self-recognition emerged among the waste pickers concerning their right to produce and use waste as an urban commons. The meanings associated with waste and with those working with it were also reconstructed by this community. The process of appropriating waste as commons implied redefining the self-identity of those working with waste. In retrospect, they could understand that they had been struggling with the double stigma of being poor and working with waste: ‘Because we lived among the rubbish, they considered us rubbish. And that’s also how they treated us’ (Interview, Jorge Larios, FNT-Chureca representative). Víctor Arias stood up to this stigma: ‘No, man, this is a job, I am not stealing, I am working!’.
Through these mobilizations, many waste pickers acknowledged this stigma and contested it by recreating the meanings associated with waste, waste picking as a profession, and their own identity. Since the strike, they have regarded waste as something valuable, not only economically but also socially and environmentally. The Churequeros reconstructed their identity as pioneers of recycling in Nicaragua.
The story of Víctor Arias does not end here. Since 2013, Víctor, together with 500 other former waste pickers, has been working at the municipal waste recycling station at the La Chureca dump site. As a result of a development program funded by the Spanish Aid Development Agency, the open dump has been closed, a new sanitary landfill has been built at the same place, and a new waste recycling station has been constructed at the entrance to La Chureca. At the recycling station, waste is now sorted by former waste pickers, now employees of a municipal corporation. A wall has been constructed enclosing La Chureca and unregulated waste picking at the landfill is now prosecuted by the police. Waste has been transformed into a public good, as the municipality has enclosed and re-appropriated the commons that is no longer freely accessible – at least legally. Although 500 of the 2,000 former Churequeros are now employed at the municipal recycling plant, many other waste pickers have been excluded from the dump and their livelihoods. Many have moved to the city to collect recyclables directly from households and companies; many others, however, still continue waste picking at the dump, albeit illegally.
The process of transforming La Chureca mirrors the transformation of waste from an open urban commons – accessible to the urban poor – to a public good only legally accessible to the municipality. The enclosure of urban waste in Managua illustrates how the public goods stemming from one commons, such as residents’ health and the individual income of 500 waste pickers, may be protected at the expense of another, i.e. free access to waste.
By making a public good of waste and changing the rules governing La Chureca, as a commons institution, Managua City subverted the Churequeros’ recognition of their right to waste. Yet, the story of La Chureca as a commons institution did not end here, as Ostrom would suggest, when it no longer fulfilled the commons design principle of providing minimal external recognition of the right to organize. The process of municipal re-appropriation is being contested by the La Chureca community. In fact, on our latest visit to La Chureca, we could see that waste as an urban commons has turned out to be more enduring than municipal authorities anticipated. Some of the old waste pickers together with new waste pickers have continued to work illegally in the landfill, claiming their right to the commons. This illustrates how the practice of commoning is enduring, persistent, as the communities of urban poor perpetually reappear to claim their right to the city.
In many other cities of the world waste is being transformed from a common to a private good. For example, in Cairo, the Zabaleen community, which has owned the right to waste collection for decades, is struggling with the privatization of waste collection and the entrance of a multinational corporation to handle waste disposal. This loss of urban communalities reflects the global and sustained wave of privatizations that have occurred during the last decades. And how a common pool resource institution, such as waste picking communities, can be threatened when multinationals with the power to wrest control of a commons from a user community, show interest in the commons, as with waste and its increasing market value.
Víctor Arias and his new colleagues at the waste recycling plant have not forgotten their former colleagues at La Chureca. Even those who got jobs at the plant have relatives, neighbors and friends who need to continue picking waste. Several strikes, mobilized by the FNT trade union, have been held at the recycling station in solidarity with waste pickers who were arrested by the police at the dump.
Just one year after they started working at the recycling station, the waste pickers, when asked about their new life away from the risks of the dump, share with us – to our surprise – their nostalgia: ‘Oh, La Chureca [. . .] yes we used to earn our good reales’; ‘There was lots of money there’; ‘It was very good’; ‘I got in, earned and got out’. The old La Chureca has been reimagined by the former waste pickers as an ‘El Dorado’, a paradisiacal city of riches where waste was a common resource available to the urban poor, where anyone could enter at any time and, by commoning, freely procure food and income for their families. Waste as an urban commons is not confined to poor communities in Global South cities.
Just as we were writing what should have been the last sentences of this chapter, on a sunny early summer day in Gothenburg, we headed for Slottsskogen, the largest urban park and most emblematic commons in the city of Gothenburg. In the park, we noticed waste pickers, from southern and eastern European countries, collecting abandoned recyclables while we continued enjoying the sun (a rare common resource at these latitudes), fresh air, park atmosphere, and urban nature. Unlike most commons, the excessive consumption and overflow of stuff connected with our lifestyle as good as guarantees the size of the resource for the foreseeable future. There is no such thing as too much waste picking. Urban waste is a commons, everywhere, for now and for times to come”.
P. Zapata, M.J.Z. Campos, Producing, Appropriating and Recreating the Myth of the Urban Commons In C. Borch, M. Kornberger (eds.), Urban Commons. Rethinking the City, Oxon and New York 2015.
W obronie śmieciowego El Dorado
„Gnijące i przyprawiające o mdłości śmieci, które zbierał Víctor Arias – chociaż tak radykalnie różnią się od dziewiczych wód, zielonych lasów i obfitych łowisk, na których skupiała się Elinor Ostrom – stanowiły miejskie dobra wspólne dla 2000 zbieraczy odpadów, którzy codziennie pracowali w La Chureca, a podobne wysypiska służą temu samemu celowi w przypadku milionów ludzi pochodzących z miejskiej biedoty na całym świecie. Miasta są fabrykami produkującymi tego rodzaju dobra wspólne.
W coraz bardziej zurbanizowanym świecie jedna trzecia światowej populacji miejskiej będzie wkrótce mieszkać w osiedlach nieformalnych, niepołączonych z większością usług publicznych, takich jak drogi, brukowane ulice, zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, odpowiednie mieszkania, sprzątanie ulic i zbieranie odpadów. Formalne miasto często ogranicza się do bycia wyspą w oceanie slumsów. Urbanizacja oznacza nieustanną produkcję miejskich dóbr wspólnych, ale także wieczne zawłaszczanie tych dóbr przez określone grupy i interesy. W tym kontekście, podczas gdy formalne miasto zapewnia dostęp do wykluczających dóbr wspólnych – które w swoich bardziej ekstremalnych formach są dostarczane tylko zamożnym mieszkańcom w zamkniętych społecznościach – większość nieformalnych osiedli pozostaje słabo powiązana z produkcją, ochroną i użytkowaniem dóbr publicznych. Kolektywy zbieraczy odpadów wnoszą znaczący, ale ukryty wkład w poprawę zdrowia mieszkańców o niskich dochodach, odzyskiwanie materiałów, tworzenie miejsc pracy i pozyskiwanie dochodów wśród ubogich, a nawet w zmniejszanie śladu węglowego miast.
Ale w jakich warunkach zasób taki jak odpady zostaje przekształcony w dobro wspólne? Albo, wyrażając to inaczej, jakie praktyki rządzą produkcją miejskich dóbr wspólnych?
W La Chureca odpady miejskie były zasobem dostępnym dla wywłaszczonych i przesiedlonych ubogich, takich jak Víctor. Jednak La Chureca i jej odpady były rozumiane dalece inaczej niż jako dobra wspólne przez tych, którzy znajdowali się na zewnątrz i nie znali wartości zawartej w śmieciach. Wielu zbieraczy odpadów, gdy po raz pierwszy usłyszało, że mogą z nich wyżyć, wykrzykiwało: 'czy naprawdę można to sprzedać?' i 'jak udaje im się wyżyć w La Chureca?'. Odpady jako zasób są ukryte i widoczne tylko dla tych, którzy znają je, ich socjomaterialność i różnorodne wartości. To dzięki praktyce zbierania odpadów Víctor i jego rodzina, ku własnemu zaskoczeniu, nauczyli się rozpoznawać, demontować i przekształcać cenne materiały wyrzucane w La Chureca. Jak mówi przysłowie, śmieci jednego człowieka są skarbem drugiego.
Proces przekształcania odpadów w dobra wspólne obejmuje, po pierwsze, uwidocznienie odpadów i ich wartości. To właśnie w trakcie dostrzegania wartości w marnotrawstwie, dobra wspólne są wytwarzane przez te biedne społeczności. Odpady są możliwe do zobaczenia dla nas wszystkich, ale tam, gdzie zamożni obywatele widzą tylko śmieci, zbieracze odpadów widzą materiały nadające się do ponownego użycia i recyklingu, żywność, materiały budowlane do budowy mieszkań i zabawki.
Napływ nowych odpadów do tej wspólnej puli zasobów został oddzielony od potrzeb lokalnej społeczności. Zbiornik używany do nawadniania w południowo-wschodniej Hiszpanii uwarunkowany jest poziomem deszczówki, którą należy uzupełniać, a jeśli zużyje się zbyt dużo wody lub spadnie zbyt mało deszczu, może on wyschnąć. Kolejny przykład: alpejska łąka może zostać nadmiernie wypasana, ale odpady spływają na wysypisko każdego dnia bez względu na potrzeby jego zbywateli. Te dobra wspólne nie wymagają regulacji w taki sam sposób, jak zbiorniki wodne, łąki czy łowiska: mimo że ilość odpadów jest ograniczona, ich objętość nadal rośnie wraz z urbanizacją, w procesie, w którym, paradoksalnie, uczestniczyli również nowi członkowie Churequeros [zbieraczy].
To, że beneficjenci roszczą sobie prawo do odpadów, jest cechą wspólną dla innych zasobów wspólnej puli, które badała Ostrom, takich jak ziemia, woda czy stada ryb. Churequeros twierdzili również, że zapracowali sobie na prawo do tego wspólnego dobra, ponieważ wielu z nich urodziło się tam lub mieszkało w okolicy przez lata, znosząc skażenie i inne zagrożenia dla zdrowia (np. wysoki poziom rtęci i problemy z oddychaniem), które wiązały się z ich pracą przy zbieraniu odpadów: 'tu się urodziłem, tu połykałem dym, moje dzieci połykały dym' (wywiad, mieszkaniec La Chureca). To roszczenie prawa do używania i czerpania korzyści z dobra wspólnego przypomina koncepcję Davida Harveya dotyczącą prawa do miasta w przypadku robotników, którzy uczestniczą w wytwarzaniu dóbr wspólnych, umożliwiając miastu jego funkcjonowanie.
Kilka lat po przeprowadzce Víctora Ariasa i jego rodziny do La Chureca, społeczność zbieraczy śmieci zastrajkowała. Jorge Larios, szwagier Víctora Ariasa, jest przedstawicielem związku zawodowego La Chureca i opowiada nam, jak zmobilizowano społeczność zbieraczy odpadów:
'Nasz protest rozpoczął się z powodu bardzo nielicznych możliwości uznania politycznego i społecznego. W społeczeństwie patrzyli na nas ciągle w ten sam sposób - ponieważ żyliśmy wśród śmieci, uznawali nas za śmieci. I tak też nas traktowali. Ale potem odkryliśmy, po pierwsze, że materiał nadający się do recyklingu był czymś, co można ponownie wykorzystać. I możemy powiedzieć, że byliśmy pionierami recyklingu w Nikaragui. Następnie od tego momentu operatorzy komunalni, którzy zbierali odpady w ciężarówkach, zaczęli odkładać dla siebie cały cenny materiał, który nazywamy prepa. Potem zaczęliśmy myśleć o tym, jak możemy zacząć walczyć i poprosiliśmy zbieraczy śmieci zatrudnionych przez miasto Managua, aby nie zabierali nam i naszym rodzinom prepy, której potrzebowaliśmy do przetrwania. I zdecydowaliśmy się zamknąć wysypisko, ponieważ był to dla nas jedyny sposób na dotarcie do administracji miasta Managua. Na strajku, w ciągu dnia byliśmy wszyscy. A w nocy byliśmy na zmiany. Zostawialiśmy na zmianie 15, 20, 30, 40 wolontariuszy. Potem, żeby się zregenerować, żeby móc coś zjeść i takie tam, wiedzieliśmy już o ciężarówkach, które przywoziły jedzenie, np. z supermarketów czy z McDonalda. Albo: 'Patrz! Jedzie ciężarówka z hotelu Mercedes!' I pozwoliliśmy wjechać tym ciężarówkom, bo to my tu byliśmy szefami. My sami byliśmy szefami: ten może wjechać. Była tam grupa kobiet i mężczyzn. Kobiety gotowały i podawały jedzenie w bardzo zorganizowany i uporządkowany sposób! Wszyscy stali w kolejce. Odcięliśmy kawałek plastiku i podano na nim jedzenie. Kolejny kawałek plastiku na kawę, czyli pinolillo [lokalny napój z kakao i kukurydzy]. Cokolwiek znaleźliśmy, było udostępniane. . . Udało nam się utrzymać strajk przez 35 dni z powodu, po pierwsze, pragnienia sprawiedliwości, a po drugie, wielkiej konieczności zdobycia żywności dla naszych rodzin. Tak więc to był moment prawdy, kiedy musieliśmy zacisnąć pasa, jak mówimy my, Nikaraguańczycy, być silni, nawet jeśli byliśmy słabi. I wygraliśmy, wygraliśmy to, mimo że operatorzy odpadów nadal zabierali nam prepa. Nie tylko nauczyliśmy się mobilizować i organizować. Nauczyliśmy się również i sprawiliśmy, że inni zrozumieli, że to, że jesteśmy Churequeros, nie oznacza, że mogą nas przejechać bez naszej zgody. Teraz sprawy mają się zupełnie inaczej. Teraz jesteśmy zorganizowani. Mamy administrację miejską, która wie, że jest tu związek zawodowy, że ludzie są zorganizowani, że 85% robotników jest zorganizowanych'.
Wśród zbieraczy pojawiło się samouznanie prawa do wytwarzania i wykorzystywania odpadów jako miejskich dóbr wspólnych. Znaczenia kojarzone z odpadami i z tymi, którzy z nimi pracują, były również rekonstruowane przez tę społeczność. Proces zawłaszczania odpadów jako dóbr wspólnych oznaczał przedefiniowanie tożsamości osób pracujących z odpadami. Z perspektywy czasu mogli zrozumieć, że zmagali się z podwójnym piętnem bycia biedotą i pracy z odpadami: 'Ponieważ żyliśmy wśród śmieci, uważali nas za śmieci. I tak też nas traktowali' (wywiad, Jorge Larios, przedstawiciel FNT-Chureca). Víctor Arias przeciwstawił się temu piętnu: 'Nie, człowieku, to jest praca - ja nie kradnę, ja pracuję!'.
Dzięki tym mobilizacjom wielu zbieraczy odpadów dostrzegło to piętno i zakwestionowało je, rewidując znaczenia związane z odpadami, zbieraniem odpadów jako zawodem i własną tożsamością. Od czasu strajku uważali odpady za coś wartościowego nie tylko gospodarczo, ale także społecznie i ekologicznie. Churequeros zrekonstruowali swoją tożsamość jako pionierów recyklingu w Nikaragui.
Historia Víctora Ariasa na tym się nie kończy. Od 2013 roku Víctor wraz z 500 innymi byłymi zbieraczami odpadów pracuje w stacji recyklingu odpadów komunalnych przy wysypisku La Chureca. W wyniku programu rozwojowego finansowanego przez Hiszpańską Agencję Pomocy Rozwojowej zamknięto otwarte wysypisko, w tym samym miejscu wybudowano nowe składowisko odpadów sanitarnych, a przy wjeździe do La Chureca wybudowano nową stację recyklingu. Na stacji odpady są teraz sortowane przez byłych zbieraczy odpadów - obecnie pracowników komunalnej korporacji. Zbudowano mur otaczający La Chureca, a nieuregulowane zbieranie odpadów na wysypisku jest obecnie ścigane przez policję. Odpady zostały przekształcone w dobro publiczne, ponieważ gmina ogrodziła i ponownie zawłaszczyła dobra wspólne, które nie są już swobodnie dostępne – przynajmniej legalnie. Chociaż 500 z 2000 byłych Churequeros jest obecnie zatrudnionych w komunalnym zakładzie recyklingu, wielu innych zbieraczy odpadów zostało wykluczonych ze składowiska i swoich źródeł utrzymania. Wielu przeniosło się do miasta, aby zbierać surowce wtórne bezpośrednio od gospodarstw domowych i firm; jednak wielu innych nadal, choć nielegalnie, kontynuuje zbieranie odpadów na wysypisku.
Proces przekształcania La Chureca wyraża transformację odpadów z otwartego miejskiego dobra wspólnego – dostępnego dla miejskiej biedoty – w dobro publiczne dostępne tylko dla gminy, pod rygorem prawa. Grodzenie odpadów miejskich w Managui ilustruje, w jaki sposób dobra publiczne wywodzące się z dobra wspólnego, takiego jak zdrowie mieszkańców i indywidualne dochody 500 zbieraczy odpadów, mogą być chronione kosztem czegoś innego, np. swobodnego dostępu do odpadów.
Tworząc z odpadów dobro publiczne i zmieniając zasady rządzące La Chureca jako instytucją dobra wspólnego, miasta Managua podważyło uznanie dla praw Churequeros do ich odpadów. Jednak historia La Chureca jako instytucji dobra wspólnego nie kończy się w tym miejscu - jak wynikałoby z analiz Ostrom - gdy przestała ona spełniać rolę zasady organizującej dobro wspólne, zapewniającej minimalne zewnętrzne uznanie prawa do organizowania się. Proces ponownego zawłaszczenia przez gminę jest kwestionowany przez społeczność La Chureca. W rzeczywistości podczas naszej ostatniej wizyty w La Chureca mogliśmy zobaczyć, że odpady jako miejskie dobro wspólne okazały się trwalsze, niż przewidywały to władze miejskie. Niektórzy starzy zbieracze odpadów wraz z nowymi śmiałkami nadal pracują nielegalnie na składowisku, twierdząc, że mają prawo do wspólnego użytkowania. To ilustruje, w jaki sposób praktyka uwspólniania [commoning] staje się trwała, uporczywa, gdy społeczności miejskiej biedoty nieustannie pojawiają się, aby domagać się swoich praw do miasta.
W wielu innych miastach świata odpady z dobra wspólnego stają się dobrem prywatnym. Na przykład w Kairze społeczność Zabaleen, która od dziesięcioleci jest właścicielem prawa do zbiórki odpadów, zmaga się z ich prywatyzacją i wkroczeniem międzynarodowej korporacji zajmującej się utylizacją śmieci. Ta utrata miejskich dóbr wspólnych odzwierciedla globalną i trwałą falę prywatyzacji, która miała miejsce w ciągu ostatnich dziesięcioleci. A także to, w jaki sposób instytucja zajmująca się wspólnymi zasobami, taka jak społeczności zbierające odpady, może być zagrożona, gdy wielonarodowe korporacje, które są w stanie wyrwać kontrolę nad dobrami wspólnymi społeczności użytkowników, wykażą zainteresowanie tym, co wspólne, tak jak odpadami i ich rosnącą wartością rynkową.
Víctor Arias i jego nowi koledzy z zakładu recyklingu odpadów nie zapomnieli o swoich byłych kolegach z La Chureca. Nawet ci, którzy dostali pracę w zakładzie, mają krewnych, sąsiadów i przyjaciół, którzy muszą dalej zbierać odpady. Kilka strajków, zmobilizowanych przez związek zawodowy FNT, odbyło się na stacji recyklingu w solidarności ze zbieraczami odpadów, którzy zostali aresztowani na wysypisku przez policję.
Zaledwie rok po rozpoczęciu pracy w punkcie recyklingu zbieracze odpadów, zapytani o nowe życie z dala od niebezpieczeństw wysypiska, dzielą się z nami – ku naszemu zdziwieniu – swoją nostalgią: 'Ach, La Chureca. Tak, kiedyś zarabialiśmy tam dobrą kasę'; 'Było tam dużo pieniędzy'; 'To było bardzo dobre miejsce'; 'Wszedłem, zarobiłem i wyszedłem'. Dawna La Chureca była ponownie wyobrażana przez byłych zbieraczy odpadów jako 'El Dorado', rajskie miasto bogactw, gdzie odpady były wspólnym zasobem dostępnym dla miejskiej biedoty, do którego każdy mógł wejść w dowolnym momencie i wspólnie, swobodnie zaopatrywać się żywność i dochody dla rodzin.
Odpady jako miejskie dobro wspólne nie ograniczają się do biednych społeczności w miastach Globalnego Południa. Kiedy pisaliśmy ostatnie zdania tego rozdziału, w słoneczny, wczesnoletni dzień w Göteborgu, skierowaliśmy się do Slottsskogen, największego parku miejskiego i najbardziej charakterystycznych dóbr wspólnych w Göteborgu. W parku zauważyliśmy zbieraczy odpadów z krajów Europy Południowej i Wschodniej, podnoszących porzucone surowce wtórne, podczas gdy my nadal cieszyliśmy się słońcem (rzadkim wspólnym zasobem na tych szerokościach geograficznych), świeżym powietrzem, atmosferą parku i miejską przyrodą. W przeciwieństwie do większości dóbr wspólnych, nadmierna konsumpcja i przerost rzeczy związanych z naszym stylem życia gwarantuje odpowiednią wielkość odpadów w dającej się przewidzieć przyszłości. Nie ma czegoś takiego jak zbieranie odpadów w nadmiarze. Odpady miejskie to dobro wspólne, wszędzie, na teraz i na nadchodzące czasy".
P. Zapata, M.J.Z. Campos, Producing, Appropriating and Recreating the Myth of the Urban Commons In C. Borch, M. Kornberger (eds.), Urban Commons. Rethinking the City, Oxon and New York 2015.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz