Samizdat counter-history of the capital / Samizdatowa kontrhistoria kapitału (i stolicy)

Samizdat counter-history of the capital

"‘I regard my work as diaristic; the city can be read as a palimpsest, of layers of erasure and overwriting,’ Laura Oldfield Ford has said. ‘The need to document the transient and ephemeral nature of the city is becoming increasingly urgent as the process of enclosure and privatisation continues apace.’ The city in question is of course London, and Ford’s Savage Messiah offers a samizdat counter-history of the capital during the period of neoliberal domination. If Savage Messiah is ‘diaristic’, it is also much more than a memoir. The stories of Ford’s own life necessarily bleed into the stories of others, and it is impossible to see the joins. ‘This decaying fabric, this unknowable terrain has become my biography, the euphoria then the anguish, layers of memories colliding, splintering and reconfiguring.’ The perspective Ford adopts, the voices she speaks in – and which speak through her – are those of the officially defeated: the punks, squatters, ravers, football hooligans and militants left behind by a history which has ruthlessly photoshopped them out of its finance-friendly SimCity. Savage Messiah uncovers another city, a city in the process of being buried, and takes us on a tour of its landmarks: The Isle of Dogs…The Elephant… Westway…Lea Bridge…North Acton…Canary Wharf…Dalston…Kings Cross…Hackney Wick… 

In one of many echoes of punk culture, Ford calls Savage Messiah a ‘zine’. She began producing it in 2005, eight years into a New Labour government that had consolidated rather than overturned Thatcherism. The context is bleak. London is a conquered city; it belongs to the enemy. ‘The translucent edifices of Starbucks and Costa Coffee line these shimmering promenades, >>young professionals<< sit outside gently conversing in sympathetic tones.’ The dominant mood is one of restoration and reaction, but it calls itself modernisation, and it calls its divisive and exclusionary work – making London safe for the super-rich – regeneration. The struggle over space is also a struggle over time and who controls it. Resist neoliberal modernisation and (so we are told) you consign yourself to the past. Savage Messiah’s London is overshadowed by the looming megalith of ‘London 2012’, which over the course of the last decade has subsumed more and more of the city into its banal science fiction telos, as the Olympic Delivery Authority transformed whole areas of East London into a temporary photo opportunity for global capitalism. Where once there were ‘fridge mountains and abandoned factories’ out of Tarkovsky and Ballard, a semi-wilderness in the heart of the city, now a much blander desert grows: spaces for wandering are eliminated, making way for shopping malls and soon-to-be-abandoned Olympic stadia. ‘When I was writing the zines,’ Ford remembers, ‘I was drifting through a London haunted by traces and remnants of rave, anarcho-punk scenes and hybrid subcultures at a time when all these incongruous urban regeneration schemes were happening. The idea that I was moving through a spectral city was really strong, it was as if everything prosaic and dull about the New Labour version of the city was being resisted by these ghosts of brutalist architecture, of ‘90s convoy culture, rave scenes, ‘80s political movements and a virulent black economy of scavengers, peddlers and shoplifters. I think the book could be seen in the context of the aftermath of an era, where residues and traces of euphoric moments haunt a melancholy landscape.’ 

All of these traces are to be eliminated from the Restoration London that will be celebrated at London 2012. With their lovingly reproduced junk-strata, overgrowing vegetation and derelict spaces, Savage Messiah’s images offer a direct riposte to the slick digital images which the Olympic Delivery Authority has pasted up in the now heavily policed, restricted and surveilled Lee valley. Blair’s Cool Britannia provides the template for an anodyne vision of London designed by the ‘creative industries’. Everything comes back as an advertising campaign. It isn’t just that the alternatives are written over, or out, it is that they return as their own simulacra. A familiar story. Take the Westway, West London’s formerly deplored dual carriageway, once a cursed space to be mythologised by Ballard, punks and Chris Petit, now just another edgy film set.

This liminal territory, cast in a negative light in the 70s was recuperated by MTV and boring media types in the 90s. The Westway became the backdrop for Gorillaz imbecility, bland drum & bass record sleeves and photo shoots in corporate skate parks. 

'Cool Britannia. Old joke.

Space becomes the over arching commodity. Notting Hill. New Age cranks peddling expensive junk. Homeopathy and boutiques, angel cards and crystal healing.' 

Media and high finance on the one hand, faux-mysticism and superstition on the other: all the strategies of the hopeless and those who exploit them in Restoration London…Space is indeed the commodity here. A trend that started 30 years ago, and intensified as council housing was sold off and not replaced, culminated in the insane super-inflation of property prices in the first years of the 21st century. If you want a simple explanation for the growth in cultural conservatism, for London’s seizure by the forces of Restoration, you need look no further than this. As Jon Savage points out in England’s Dreaming, the London of punk was still a bombed-out city, full of chasms, caverns, spaces that could be temporarily occupied and squatted. Once those spaces are enclosed, practically all of the city’s energy is put into paying the mortgage or the rent. There’s no time to experiment, to journey without already knowing where you will end up. Your aims and objectives have to be stated up front. ‘Free time’ becomes convalescence. You turn to what reassures you, what will most refresh you for the working day: the old familiar tunes (or what sound like them). London becomes a city of pinched-face drones plugged into iPods. 

Savage Messiah rediscovers the city as a site for drift and daydreams, a labyrinth of side streets and spaces resistant to the process of gentrification and ‘development’ set to culminate in the miserable hyper-spectacle of 2012. The struggle here is not only over the (historical) direction of time but over different uses of time. Capital demands that we always look busy, even if there’s no work to do. If neoliberalism’s magical voluntarism is to be believed, there are always opportunities to be chased or created; any time not spent hustling and hassling is time wasted. The whole city is forced into a gigantic simulation of activity, a fantacism of productivism in which nothing much is actually produced, an economy made out of hot air and bland delirium. Savage Messiah is about another kind of delirium: the releasing of the pressure to be yourself, the slow unravelling of biopolitical identity, a depersonalised journey out to the erotic city that exists alongside the business city. The eroticism here is not primarily to do with sexuality, although it sometimes includes it: it is an art of collective enjoyment, in which a world beyond work can – however briefly – be glimpsed and grasped. Fugitive time, lost afternoons, conversations that dilate and drift like smoke, walks that have no particular direction and go on for hours, free parties in old industrial spaces, still reverberating days later. The movement between anonymity and encounter can be very quick in the city. Suddenly, you are off the street and into someone’s life-space. Sometimes, it’s easier to talk to people you don’t know. There are fleeting intimacies before we melt back into the crowd, but the city has its own systems of recall: a block of flats or a street you haven’t focused on for a long time will remind you of people you met only once, years ago. Will you ever see them again? 

'I got invited up for a cup of tea in one of those Tecton flats on the Harrow road, one of the old men from the day centre I work in. I took him up Kilburn High Road shopping and watered the fuchsias on his balcony. We talked about the Blitz and hospitals mostly. He used to be a scientist and wrote shopping lists on brown envelopes dated and filed in a stack of biscuit tins. 

I miss him. 

I miss them all'.

Savage Messiah deploys anachronism as a weapon. At first sight, at first touch – and tactility is crucial to the experience: the zine doesn’t feel the same when it’s JPEGed on screen – Savage Messiah seems like something familiar. The form itself, the mix of photographs, typeface-text and drawings, the use of scissors and glue rather than digital cut and paste; all of this make Savage Messiah seem out of time, which is not to say out of date. There were deliberate echoes of the para-art found on punk and postpunk record sleeves and fanzines from the 1970s and 1980s. Most insistently, I’m reminded of Gee Vaucher, who produced the paradoxically photorealistically delirious record covers and posters for anarcho-punk collective Crass. ‘I think with the look of the zine I was trying to restore radical politics to an aesthetic that had been rendered anodyne by advertising campaigns, Shoreditch club nights etc.,’ Ford says. ‘That anarcho-punk look was everywhere but totally emptied of its radical critique. It seemed important to go back to that moment of the late ‘70s and early ‘80s to a point where there was social upheaval, where there were riots and strikes, exciting cultural scenes and ruptures in the fabric of everyday life.’ The ‘return’ to the postpunk moment is the route to an alternative present. Yet this is a return only to a certain ensemble of styles and methods – nothing quite like Savage Messiah actually existed back then.

Savage Messiah is a gigantic, unfinished collage, which – like the city – is constantly reconfiguring itself. Macro-and micro-narratives proliferate tuberously; spidery slogans recur; figures migrate through various versions of London, sometimes trapped inside the drearily glossy spaces imagined by advertising and regeneration propaganda, sometimes free to drift. She deploys collage in much the same way William Burroughs used it: as a weapon in time-war. The cut-up can dislocate established narratives, break habits, allow new associations to coalesce. In Savage Messiah, the seamless, already-established capitalist reality of London dissolves into a riot of potentials.

Savage Messiah is written for those who could not be regenerated, even if they wanted to be. They are the unregenerated, a lost generation, ‘always yearning for the time that just eluded us’: those who were born too late for punk but whose expectations were raised by its incendiary afterglow; those who watched the Miners’ Strike with partisan adolescent eyes but who were too young to really participate in the militancy; those who experienced the future-rush euphoria of rave as their birthright, never dreaming that it could burn out like fried synapses; those, in short, who simply did not find the ‘reality’ imposed by the conquering forces of neoliberalism liveable. It’s adapt or die, and there are many different forms of death available to those who can’t pick up the business buzz or muster the requisite enthusiasm for the creative industries. Six million ways to die, choose one: drugs, depression, destitution. So many forms of catatonic collapse. In earlier times, ‘deviants, psychotics and the mentally collapsed’ inspired militantpoets, situationists, Rave-dreamers. Now they are incarcerated in hospitals, or languishing in the gutter.

'No Pedestrian Access To Shopping Centre'.

Still, the mood of Savage Messiah is far from hopeless. It’s not about caving in, it’s about different strategies for surviving the deep midwinter of Restoration London. People living on next to nothing, no longer living the dream, but not giving up either: ‘Five years since the last party but he held his plot, scavenging for food like a Ballardian crash victim.’ You can go into suspended animation, knowing that the time is not yet right, but waiting with cold reptile patience until it is. Or you can flee Dystopian London without ever leaving the city, avoiding the central business district, finding friendly passages through the occupied territory, picking your way through the city via cafes, comrade’s flats, public parks. Savage Messiah is an inventory of such routes, such passages through ‘territories of commerce and control’.

The zines are saturated in music culture. First of all, there are the names of groups: Infa Riot and Blitz. Fragments of Abba, Heaven 17 on the radio. Japan, Rudimentary Peni, Einstürzende Neubauten, Throbbing Gristle, Spiral Tribe. Whether the groups are sublime or sub-charity shop undesirable, these litanies have an evocative power that is quietly lacerating. Gig posters from 30 years ago – Mob, Poison Girls, Conflict – call up older versions of you, half-forgotten haircuts, long-lost longings, stirring again. But the role of music culture goes much deeper in Savage Messiah. The way the zine is put together owes as much to the rogue dance and drug cultures that mutated from Rave as to punk fanzines; its montage methodology has as much in common with the DJ mix as with any precursor in visual culture. Savage Messiah is also about the relationship between music and place: the zine is also a testament to the way in which the sensitive membranes of the city are reshaped by music.

'This sombre place is haunted by the sounds of lost acid house parties and the distant reverberations of 1986. Test Department. 303. 808. Traces of industrial noise. 

The roundhouse was easy to get into, and the depot itself, disused for years is lit up with tags and dubs.

You can hear these deserted places, feel the tendrils creeping across the abandoned caverns, the derelict bunkers and broken terraces. Mid summer, blistering heat under the concrete, Armagideon Time(s), a hidden garden, to be found, and lost again'.

Superficially, the obvious tag for Savage Messiah would be psychogeography, but the label makes Ford chafe. ‘I think a lot of what is called psychogeography now is just middle-class men acting like colonial explorers, showing us their discoveries and guarding their plot. I have spent the last twenty years walking around London and living here in a precarious fashion, I’ve had about fifty addresses. I think my understanding and negotiation of the city is very different to theirs.’ Rather than subsuming Savage Messiah under the increasingly played-out discourses of psychogeography, I believe it is better understood as an example of a cultural coalescence that started to become visible (and audible) at the moment when Ford began to produce the zine: hauntology. ‘The London I conjure up…is imbued with a sense of mourning,’ Ford says. ‘These are the liminal zones where the free party rave scene once illuminated the bleak swathes of marshland and industrial estates.’ So many dreams of collectivity have died in neoliberal London. A new kind of human being was supposed to live here, but that all had to be cleared away so that the restoration could begin.

Haunting is about a staining of place with particularly intense moments of time, and, like David Peace, with whom her work shares a number of affinities, Ford is alive to the poetry of dates. 1979, 1981, 2013: these years recur throughout Savage Messiah, moments of transition and threshold, moments when a whole alternative time-track opens. 2013 has a post-apocalyptic quality (in addition to being the year of the London Olympics, 2012 is also, according to some, the year that the Mayans predicted for the end of the world). But 2013 could also be Year Zero: the reversal of 1979, the time when all the cheated hopes and missed chances are finally realised. Savage Messiah invites us to see the contours of another world in the gaps and cracks of an occupied London:

'Perhaps it is here that the space can be opened up to forge a collective resistance to this neoliberal expansion, to the endless proliferation of banalities and the homogenising effects of globalisation. Here in the burnt out shopping arcades, the boarded up precincts, the lost citadels of consumerism one might find the truth, new territories might be opened, there might be a rupturing of this collective amnesia'."

M. Fisher, 'Always Yearning for the First Time That Eluded Us' - Introduction to Laura Oldfield Ford's Savage Messiah (Verso, 2011) In M. Fisher, Ghosts of My Life: Writings on Depression, Hauntology and Lost Futures, Winchester and Washington 2013.

Samizdatowa kontrhistoria kapitału (i stolicy)

"'Postrzegam swoją pracę jako pamiętnikarską; miasto można odczytać jako palimpsest warstw wymazanych i nadpisywanych' - powiedziała Laura Oldfield Ford. 'Potrzeba udokumentowania przemijającej i efemerycznej natury miasta staje się coraz pilniejsza, ponieważ proces grodzenia i prywatyzacji postępuje w szybkim tempie'. Miastem, o którym mowa, jest oczywiście Londyn, a Ford w Savage Messiah oferuje samizdatową kontrhistorię kapitału/stolicy w okresie neoliberalnej dominacji. Jeśli Savage Messiah jest 'pamiętnikarskie', to jest także czymś więcej niż tylko wspomnieniem. Historie własnego życia Ford nieuchronnie przenikają się z historiami innych i niemożliwe jest dostrzeżenie, gdzie przebiegają tutaj połączenia. 'Ta gnijąca fabryka, ten niepoznawalny teren stał się moją biografią, wpierw euforia, potem udręka, warstwy wspomnień zderzają się, rozpadają i zmieniają konfigurację'. Perspektywa, którą przyjmuje Ford, głosy, którymi mówi - i które mówią poprzez nią - należą do tych oficjalnie pokonanych: punków, skłotersów, bywalców rave'ów, piłkarskich kiboli i bojowników porzuconych w tyle przez historię, która bezlitośnie usunęła ich z przyjaznego dla świata finansów SimCity. Savage Messiah odkrywa inne miasto, miasto w trakcie procesu pochówku i zabiera nas na wycieczkę po jego zabytkach: The Isle of Dogs… The Elephant… Westway… Lea Bridge… North Acton… Canary Wharf… Dalston… Kings Cross… Hackney Wick…

W jednym z wielu przywołań kultury punkowej, Ford nazywa Savage Messiah 'zinem'. Zaczęła go produkować w 2005 roku, po ośmiu latach ciągłych rządów Nowej Partii Pracy, które raczej skonsolidowały niż obaliły thatcheryzm. Kontekst jest ponury. Londyn jest miastem podbitym; należy do wroga. 'Przezroczyste budowle Starbucksa i Costa Coffee odbijają te lśniące promenady, >>młodzi specjaliści<< siedzą na zewnątrz nich, delikatnie rozmawiając w sympatycznym tonie'. Dominuje nastrój restauracji i reakcji, ale nazywa się on sam siebie modernizacją oraz określa swoją robotę wykluczania i dzielenia - uczynienia Londynu bezpiecznym dla super-bogatych - rewitalizacją. Walka o przestrzeń to także walka o czas i o to, kto go kontroluje. Oprzyj się neoliberalnej modernizacji, a (tak nam powiedziano) stoczysz się w przeszłość. Londyn w Savage Messiah jest przyćmiony przez nadciągający megalit  'Londyn 2012', który w ciągu ostatniej dekady wciągał coraz większą część miasta w banalny telos science fiction, kiedy Komitet Organizacyjny Igrzysk Olimpijskich przekształcił całe połacie wschodniego Londynu w tymczasową okazję do cyknięcia fotki dla globalnego kapitalizmu. Tam, gdzie kiedyś znajdowały się 'góry lodówek i opuszczone fabryki' rodem z Tarkowskiego i Ballarda, półdzikie pustkowia w sercu miasta, teraz wyrasta znacznie jaśniejsza pustynia: przestrzenie do wędrówek są eliminowane, ustępując miejsca centrom handlowym i obiektom olimpijskim, które wkrótce zostaną opuszczone. 'Kiedy pisałam ziny', wspomina Ford, 'dryfowałam po Londynie nawiedzanym przez ślady i pozostałości po scenach rave i anarchopunku oraz hybrydowych subkultur w czasie, gdy miały miejsce te wszystkie absurdalne plany rewitalizacji miejskich. Idea, że poruszam się poprzez widmowe miasto narzucała się naprawdę mocno, wyglądało to tak, jakby wszystko, co prozaiczne i nudne w wersji miasta lansowanej przez Nową Partię Pracy spotykało się z oporem tych duchów brutalistycznej architektury, kultury sceny rave z lat 90., ruchów politycznych lat 80. i zjadliwej szarej strefy padlinożerców, przekupni i złodziei sklepowych. Myślę, że książkę można postrzegać w kontekście następstw epoki, w której pozostałości i ślady euforycznych chwil nawiedzają melancholijny krajobraz'.

Wszystkie te ślady mają zostać usunięte z Londynu Odnowy, która będzie obchodzona w Londynie w 2012 roku. Dzięki pięknie uchwyconym warstwom śmieci, zarastającej roślinności i opuszczonym przestrzeniom, obrazy Savage Messiah stanowią bezpośrednią ripostę na zgrabne obrazy cyfrowe, które Komitet Organizacyjny Igrzysk Olimpijskich wtłoczył w obecnie silnie patrolowaną przez policję, kontrolowaną i nadzorowaną Lee Valley. Cool Britannia Tony'ego Blaira stanowi szablon dla złagodzonej wizji Londynu, zaprojektowanej przez 'przemysły kreatywne'. Wszystko powraca jako kampania reklamowa. Nie chodzi tylko o to, że alternatywy są nadpisywane lub usuwane, ale o to, że powracają jako własne symulakry. Znajoma historia. Weźmy za przykład Westway, dawniej będącą w  opłakanym stanie piętrową drogę dojazdową zachodniego Londynu, niegdyś przeklętą przestrzeń, która została zmitologizowana przez Ballarda, punków i Chrisa Petita, a teraz stanowi kolejny wypindrzony plan filmowy.

To liminalne terytorium, stawiane w negatywnym świetle w latach 70., zostało odczarowane przez MTV i nudnych gości z mediów w latach 90. Westway stało się tłem dla kretynizmu Gorillaz, nijakich okładek płyt drum & bass i sesji zdjęciowych w korporacyjnych skate parkach.

'Cool Britania. Dobre sobie.

Przestrzeń staje się nadrzędnym towarem. Nothing Hill. New Age'owi pomyleńci sprzedają drogie barachło. Homeopatia i butiki, karty z aniołami i lecznicze kryształki'.

Media i wielkie finanse z jednej strony, fałszywy mistycyzm i przesądy z drugiej: wszystkie strategie pozbawionych nadziei i tych, którzy ich wykorzystują w Odnowionym Londynie… Przestrzeń jest tu rzeczywiście towarem. Tendencja, która rozpoczęła się 30 lat temu i nasiliła się, gdy mieszkania komunalne były wyprzedawane, a nie zastępowane, osiągnęła punkt kulminacyjny w szalonej super-inflacji cen nieruchomości w pierwszych latach XXI wieku. Jeśli chcesz prostego wyjaśnienia wzrostu konserwatyzmu kulturowego, przejęcia Londynu przez siły restauracji, nie musisz szukać dalej. Jak zauważył Jon Savage w England’s Dreaming, punkowy Londyn wciąż był zbombardowanym miastem, pełnym przepaści, kryjówek, przestrzeni, które można było tymczasowo zająć i zasiedlić. Po zamknięciu tych przestrzeni praktycznie cała energia miasta jest przeznaczana na spłatę kredytu hipotecznego lub czynszu. Nie ma czasu na eksperymenty, na podróż wolną od uprzedniej wiedzy, dokąd trafisz. Twoje cele i zadania muszą być określone z góry. 'Czas wolny' staje się rekonwalescencją. Zwracasz się do tego, co cię uspokaja, co najbardziej odświeży cię na cały dzień pracy: stare, znajome melodie (lub to, co brzmi jak one). Londyn staje się miastem dronów z zaciśniętymi twarzami, podłączonych do iPodów.

Savage Messiah na nowo odkrywa miasto jako miejsce dryfowania i marzeń, labirynt bocznych uliczek i przestrzeni odpornych na proces gentryfikacji i 'rozwoju', którego kulminacją jest nieszczęsny hiperspektakl 2012 roku. Walka nie toczy się tutaj jedynie wokół (dziejowego) kierunku upływającego czasu, ale o różne zastosowania czasu. Kapitał wymaga, abyśmy zawsze wyglądali na zajętych, nawet jeśli nie mamy nic do roboty. Jeśli wierzyć magicznemu woluntaryzmowi neoliberalizmu, zawsze są dogodne okazje do złapania lub stworzenia; każdy czas nie spędzony na krzątaninie i mordędze jest czasem straconym. Całe miasto zostaje zmuszone do gigantycznej symulacji działania, fantazjowania wokół produktywizmu, w którym właściwie nic nie jest wytwarzane, gospodarce powstałej z gorącego powietrza i nijakiego delirium. Savage Messiah opowiada o innego rodzaju delirium: uwolnieniu się od presji bycia sobą, powolnym rozkładaniu biopolitycznej tożsamości, zdepersonalizowanej podróży do erotycznego miasta, które istnieje obok miasta biznesowego. Erotyka nie dotyczy tu przede wszystkim seksualności, chociaż czasami ją obejmuje: jest to sztuka zbiorowej przyjemności, w której świat poza pracą można - choćby na krótko - dojrzeć i uchwycić. Uciekający czas, stracone popołudnia, rozmowy, które rozszerzają się i dryfują jak dym, spacery, które nie mają określonego kierunku i trwają godzinami, darmowe imprezy w starych industrialnych przestrzeniach, wciąż rozlegające się przez wiele kolejnych dni. W mieście przejście między anonimowością a spotkaniem może być bardzo szybkie. Nagle schodzisz z ulicy i wkraczasz w czyjąś przestrzeń życiową. Czasami łatwiej jest rozmawiać z ludźmi, których nie znasz. Zanim wtopimy się w tłum, zdarzają się przelotne intymności, ale miasto ma swój własny system przypominania: blok mieszkalny lub ulica, na której od dawna się nie skupiałeś, przypomną ci ludzi, których spotkałeś tylko raz, lata temu. Czy kiedykolwiek ich jeszcze zobaczysz?

'Zostałam zaproszona na filiżankę herbaty do jednego z tych mieszkań zaprojektowanych przez grupę Tecton przy Harrow Road, przez jeden ze starców z dziennego ośrodka, w którym pracuję. Zabrałam go na zakupy na Kilburn High Road i podlałam fuksje na jego balkonie. Rozmawialiśmy głównie o zespole Blitz i szpitalach. Kiedyś był naukowcem i spisywał listy zakupowe na brązowych kopertach, datowanych i ułożonych w stosie puszek po ciastkach.

Tęsknię za nim.

Tęsknię za nimi wszystkimi'.

Savage Messiah wykorzystuje anachronizm jako broń. Na pierwszy rzut oka, przy pierwszym zetknięciu - a dotykowość ma kluczowe znaczenie dla doświadczenia: zin nie wygląda tak samo, gdy jest wyświetlany na ekranie w formacie JPEG - Savage Messiah wydaje się być czymś znajomym. Już sama forma, mieszanka fotografii, krojów pisma i rysunków, użycie nożyczek i kleju zamiast cyfrowego wycinania i wklejania; wszystko to sprawia, że ​​Savage Messiah wydaje się być czymś nieaktualnym, ale to nie oznacza, że jest przestarzałe. Celowe echa para-artu można było znaleźć na okładkach i fanzinach punkowych i postpunkowych z lat 70. i 80. Najbardziej natarczywie przypomina mi się Gee Vaucher, który wyprodukował paradoksalne fotorealistyczne okładki płyt i plakaty dla anarcho-punkowego kolektywu Crass. 'Myślę, że wyglądem zina starałam się przywrócić radykalnej polityce estetykę, która została wyciszona kampaniami reklamowymi, nocami w klubie Shoreditch itd.' - mówi Ford. 'Ten anarcho-punkowy wygląd był wszechobecny, ale był całkowicie pozbawiony radykalnej krytyki. Wydawało się czymś istotnym, aby cofnąć się do tego momentu późnych lat 70. i wczesnych 80., do momentu, w którym wzrosły niepokoje społeczne, gdy doszło do zamieszek i strajków, wyłonienia się ekscytujących scen kulturalnych i zerwań w tkance życia codziennego.' Ten 'powrót' do postpunkowego momentu to droga do alternatywnej teraźniejszości. Jest to jednak powrót tylko do pewnego zestawu stylów i metod - nic takiego jak Savage Messiah tak naprawdę wtedy nie istniało.

Savage Messiah to gigantyczny, niedokończony kolaż, który - podobnie jak miasto - nieustannie się rekonfiguruje. Makro- i mikro-narracje mnożą się tu bulwiasto; powracają pajęcze slogany; postacie migrują przez różne wersje Londynu, czasami uwięzione w ponurych błyszczących przestrzeniach wyobrażanych przez reklamę i propagandę odnowy, czasami swobodnie dryfują. Ford tworzy kolaż w taki sam sposób, w jaki używał go William Burroughs: jako broń na czasy wojenne. Cięcie może wyprzeć utrwalone narracje, zerwać z nawykami, pozwolić na zawiązanie nowych zestawień. W Savage Messiah bezszwowa, już ugruntowana kapitalistyczna rzeczywistość Londynu rozpływa się w wymieszaniu potencjalności.

Savage Messiah został napisany dla tych, którzy nie mogli doznać odnowy, nawet jeśli chcieli. Są to nieodrodzonym, straconym pokoleniem, 'zawsze tęskniącym za czasem, który właśnie nam umykał': to ci, którzy urodzili się za późno, by załapać się na punka, ale których oczekiwania wzbudziła jego tląca się poświata; ci, którzy obserwowali strajk górników oczami zbuntowanej młodzieży, ale byli zbyt młodzi, aby naprawdę uczestniczyć w walce; ci, którzy doświadczyli gwałtownej euforii rave jako swego pierworództwa i nigdy nie śniło im się, że może się ona wypalić jak smażone synapsy; krótko mówiąc, to ci, dla których 'rzeczywistość' narzucona przez zwycięskie siły neoliberalizmu po prostu nie nadawała się do życia. Przystosuj się lub zgiń, a istnieje wiele różnych form śmierci dostępnych dla tych, którzy nie mogą znieść zainteresowania biznesem lub wzbudzić w sobie niezbędnego entuzjazmu dla przemysłów kreatywnych. Sześć milionów sposobów śmierci, wybierz jedną: narkotyki, depresję, nędzę. Tak wiele form zapaści katatonicznej. W dawniejszych czasach 'dewianci, psychotycy i zaburzeni umysłowo' inspirowali bojowniczych poetów, sytuacjonistów, marzycieli rave. Teraz są uwięzieni w szpitalach lub marnieją w rynsztoku.

'Przechodniom do centrum handlowego wstęp wzbroniony'.

Mimo to nastrój Savage Messiah nie sprowadza się do beznadziei. Nie chodzi o zapadnięcie się, chodzi o różne strategie przetrwania głębokiej zimy Odnowy Londynu. Ludzie żyjący prawie za nic, nie żyjący już marzeniami, ale też nie poddający się: 'Pięć lat od ostatniej imprezy, ale on trzymał się swego planu, szukając pożywienia jak ofiara kraksy z Ballarda'. Możesz wejść w zawieszoną animację, wiedząc że czas jeszcze nie nadszedł, ale czekać z zimną cierpliwością, aż nadejdzie. Możesz też uciec z dystopijnego Londynu bez opuszczania miasta, omijając centralną dzielnicę biznesową, znajdując przyjazne przejścia przez okupowane terytorium, wybierając drogę przez miasto przez kawiarnie, mieszkania towarzysza, parki publiczne. Savage Messiah jest spisem takich tras, takich przejść przez 'terytoria handlu i kontroli'.

Ziny są nasycone kulturą muzyczną. Przede wszystkim nazwy grup: Infa Riot i Blitz. Fragments of Abba, Heaven 17 w radiu. Japon, Rudimentary Peni, Einstürzende Neubauten, Throbbing Gristle, Spiral Tribe. Niezależnie od tego, czy te grupy są wzniosłe, czy są odrzutami ze sklepów dziełających pół-charytatywnie, te litanie mają sugestywną moc, która po cichu chwyta. Plakaty koncertowe sprzed 30 lat - Mob, Poison Girls, Conflict - przywołują starsze wersje Ciebie, na wpół zapomniane fryzury, dawno utracone tęsknoty, znów poruszające się. Ale rola kultury muzycznej w Savage Messiah sięga znacznie głębiej. Sposób ułożenia zina zawdzięcza wiele kulturom narkotykowym i rogue dance, które wypywają tak z rave'owych, jak i punkowych fanzine'ów; jego technika montażu ma tyle samo wspólnego z miksem didżejskim, jak z każdym prekursorem kultury wizualnej. Savage Messiah jest także o relacji między muzyką a miejscem: zin jest także świadectwem tego, w jaki sposób wrażliwe membrany miasta są przekształcane przez muzykę.

'To ponure miejsce nawiedzają dźwięki zagubionych imprez acid house'owych i odległe pogłosy 1986 roku. Test Department. 303. 808. Ślady industrialnego hałasu.

Do parowozowni łatwo było się dostać, a sama zajezdnia, od lat nieużywana, jest oświetlona graffiti.

Możesz usłyszeć te opuszczone miejsca, poczuć macki pełzające po opuszczonych jaskiniach, pozostawionych bunkrach i zniszczonych tarasach. Środek lata, upał pod betonem, Armagideon Time(s), ukryty ogród, który można znaleźć i zgubić raz jeszcze'.

Na pozór oczywistym tagiem dla Savage Messiah byłaby psychogeografia, ale ta etykietka budzi opory Ford. 'Myślę, że wiele rzeczy, które obecnie nazywamy psychogeografią, to po prostu ludzie z klasy średniej, którzy zachowują się jak kolonialni podróżnicy, pokazujący nam swoje odkrycia i strzegący ich przeznaczenia. Spędziłam ostatnie dwadzieścia lat spacerując po Londynie i żyjąc tutaj w prekarny sposób, mieszkałam pod około pięćdziesięcioma adresami. Myślę, że moje rozumienie i negocjowanie znaczeń miasta bardzo różni się od tego, które jest ich doświadczeniem'. Zamiast podporządkowywać Savage Messiah coraz bardziej odgrywanym dyskursom psychogeografii, uważam, że lepiej rozumieć go jako przykład kulturowej koalescencji, która zaczęła być widoczna (i słyszalna) w momencie, gdy Ford zaczęła produkować zin: widmontologii (hauntology). 'Londyn, który wyczarowuję… jest przepojony żałobą' - mówi Ford. 'To są strefy liminalne, w których niegdyś scena rave'u z wolnymi imprezami oświetlała ponure obszary bagien i terenów przemysłowych'. Tak wiele kolektywnych marzeń umarło w neoliberalnym Londynie. Miał tu zamieszkać nowy rodzaj człowieka, ale wszystko to trzeba było uprzątnąć, aby można było rozpocząć odbudowę.

Nawiedzenie wiąże się z splamieniem danego miejsca szczególnie intensywnymi chwilami i podobnie jak David Peace, z którym jej twórczość łączy wiele podobieństw, Ford żyje w poezji dat. 1979, 1981, 2013: te lata powtarzają się w toku Savage Messiah, jako momenty przekraczania i stawania w progu, momenty, naa których otwiera się cała alternatywna ścieżka czasu. Rok 2013 ma charakter postapokaliptyczny (oprócz tego, że był rokiem igrzysk olimpijskich w Londynie, rok 2012 jest także według niektórych rokiem, na który Majowie przewidzieli koniec świata). Ale rok 2013 może być także Rokiem Zerowym: przywróceniem roku 1979, czasem, w którym wszystkie oszukane nadzieje i stracone szanse zostaną w końcu zrealizowane. Savage Messiah zaprasza nas do ujrzenia konturów innego świata w lukach i pęknięciach okupowanego Londynu:

'Być może to właśnie tutaj można otworzyć przestrzeń, aby wykuć zbiorowy opór wobec tej neoliberalnej ekspansji, niekończącej się proliferacji banałów i homogenizujących efektów globalizacji. Tu, w wypalonych pasażach handlowych, zabitych deskami dzielnicach, zagubionych cytadelach konsumpcjonizmu można by znaleźć prawdę, otworzyć nowe terytoria, tu może nastąpić przerwanie tej zbiorowej amnezji'."

M. Fisher, 'Always Yearning for the First Time That Eluded Us' - Introduction to Laura Oldfield Ford's Savage Messiah (Verso, 2011), [w:] M. Fisher, Ghosts of My Life: Writings on Depression, Hauntology and Lost Futures, Winchester and Washington 2013.