The Borders of Europe: from precarity to mobile commons / Granice Europy: od prekarności do mobilnych dóbr wspólnych

The Borders of Europe: from precarity to mobile commons

"The notion that migrants, or other displaced persons will never become 'a new working class', as Papadopoulos and Tsianos maintain, must be taken up seriously, as part and parcel of struggles and efforts to suppress and repress, an ever-present spectre, 'one that is much more present though than any of the political ghosts summoned in the history of political thought and political struggle in order to fulfil the desire for securitisation or revolution alike'. 

This is the paradox here: displaced persons, such as asylum-seekers and others who are not recognised as refugees, with some other leave to remain (e.g. those with subsidiary and humanitarian protection) and in many contexts, refugees and migrants with temporary status, are potentially part of the working class, but they can be potentially excluded from being counted. In fact, large sections of these persons have different sets of rights: some are detained incarcerated in detention centres or prisons; others are hosted in reception centres, often very much apart from the rest of city, sometimes far away from the urban centres (Castells); other times, they are in industrial places, abandoned by the indigenous working class or abandoned altogether as derelict or old military camps in disuse; some may be denied access to work, or enjoy only partial access or are forced to work without permit; others are deferentially included, etc., in certain occasions some are used as ‘reserve army of labour’, as cheap exploitable and exploited labour; in other cases they are simply detained pending deportation; in other occasions, they are simply abandoned, marginalised and excluded. Such a variety, this is truly an infinite reproduction 'different forms existence of relative surplus population', in the ways originally Marx analysed. Mezzadra and Neilson, who insist on the ‘multiplication of labour’ in their ‘autonomy of migration work’, on cogent grounds, refuse to distinguish between different categories of migrants: they are seen simply as part of the process of the ‘multiplication of labour’ via the ‘method of borders’ and bordering the capitalist system.

It is essential that take a critical stance against the fragmentation logics further that may potentially deprive these people from solidarity, commonalities, and develop common consciousness and praxis of resistance. However, it is essential to also appreciate the specificity of asylum and forceful displacement. Moreover, we can extend the ideas of multiplication as forms of augmentation and reproduction in the spirit of Marx’s original idea of 'the progressive production of a relative surplus population', which led to 'different forms of existence of existence of the relative surplus population', understood of course in terms of 'the general law of capitalist accumulation'. Besides, the meaning of ‘refugee’ and ‘asylum’ in the beginning of the 20th century was rather different from the way it has been ‘instrumentalised’ since the 1950s in the current world-system, the EU and the international law system at the dawn of the 21st century. We are witnessing processes whereby the multiplication is not only about labour versus unemployed population, but extends to other modes of existence and subsistence and reproduction in the spheres of the symbolic, the cultural and social life that further fragmentations and division in multiple ways. Whilst labour remains crucial and the core of the accumulation processes, it would be misleading to subordinate everything to labour and deny other modes of subordination, exploitation, oppression and resistance and escape.

The treatment of populations, who are otherised, generates much greater social, political and legal outcomes and effects than simply as labour. First, the reality of precarity, for workers who have settlement rights, but more so for the unsettled, spreads throughout time and spaces of living, 'exploiting the continuum of everyday life, not simply the workforce'. Second, they are taking part in the broader social reproduction processes and are the prime targeted populations experiencing, by default or design the transformations of sovereignty, territoriality and citizenship and are experiencing the social and political consequences and long-term effects.

These are part of wider experimentation in the context of liminal and precarious spaces. Moreover, the encounters with local populations, some in conflict/contest, others in generating antipathy, indifference or sympathy, some by common action and solidarity is generating new transformation processes. We can thus speak of the potential for processes where the deemed as surplus population are at the centre for they produce as societal excess that pushes for transformations.

From the categories generated as apologetics for plunder and slavery, to classification and codification of difference, to the first category of people, deemed to be surplus people right through to slavery and rejected migrants, Sitas speaks of 'their dialectic of freedom' as 'one of withdrawal, abjection and exclusion'. It is essential however not to stop here as if it is the end. Sitas connects the struggle of 'the non-us and are therefore excluded', to bring matters to date: 'migrants and immigrants, refugees, unwanted minorities, colonial subjects in the colonial motherland (until 1974 in Britain) to the more contemporary forms from Filipino domestic workers and housekeepers to larger and larger refugee cohorts'. This is 'the process of articulation and praxis – in transforming material and symbolic conditions, in addressing the sources of suffering, fear and meaning' by collectively responding and insisting on re-imagining and re-creating the ‘we’ by articulating and locating 'the horizontal bond that binds us all'.

These is the theoretical analogy or schema to read what is happening in the context of the refugee and migration dissensus. This is a classic theme since Plato’s Laws who lists the sources of legitimate authority and relegates those with no qualifications, i.e. the demos to the last source from those who exercise power. This is where the notion of excess or surplus population is linked with dissensus. This last relegated people are subjectivised as follows: “Political subjects surplus subjects that inscribe the count of the uncounted as a surplus”. Contra the police counts which is based on categories of people, some of whom are counted, whilst others are excluded or ejected, Rancière offers a reading of politics as a process of supplementary added to the sum. The treatment of refugees and migrants at the borders is something much larger than what is assumed. To properly appreciate ‘border as a method’ (Mezzadra and Neilson 2013), we are called to theorise borders as entry/exist points, not only as physical spaces of entry and exist of the EU and the national territories, but also locate these as theoretical vantage points which allow us to rethink sovereignty, territory, rights and power over populations.

It is possible to read what is going on within national and transnational regimes as specific arrangements of EU member states in ways that may be less visible at other locations. Border regimes are therefore points which allow for visibility of possible gaps, cracks, contradictions and the weak spots of sovereignty over territory and beyond.

The constructions and dynamics of subaltern migrant subjectivities and solidarity struggles provide potentialities for alternative routes in theorising and practicing politics. These are processes where the will, agency and praxis of subaltern migrants in the context of social struggles are interwoven with precarious spaces. Whilst precarity is essentially a negative condition imposing insecurity and uncertainty, their daily existence, i.e. precarious labour, precarious stay and precarious lives, in spite of the bleak environment, their struggles constitute in instance of a politics of hope. The generation, maintenance and evolution described as ‘mobile commons’ are consequential of social processes and struggles driven by subaltern and precarious subjects, migrants and non-migrants alike.

With Tsianos and Parsanoglou we refer to as ‘mobile commons’ as claims that become entrenched rights-in-praxis emerging as a result of migrant and other precarious subjects struggles and solidarities, which generate new socialities that transform citizenship. This is an illustration of dissensus which contends that such perspectives from the borders of Europe, i.e. in and out of Europe, are not only crucial to understanding of what is happening in Europe, but it is an advanced glimpse into potentialities of the world ahead.

Studies of commons examine the processes that generate, develop, maintain and/or extinguish social spaces. Sometimes these are seen as somehow lying outside the private capitalistic world or as pockets, enclosures or cracks within the broader capitalistic frame. They are often perceived to somehow transcend and go beyond the scope of sovereignty of a single state. This peculiar transcendence is sometimes perceived a transformative potentiality for the spheres of power, territoriality and ownership via the fact they are shared by the multitude rather than belong or are controlled exclusively by a single subject.

Mobile commons are a special type of commons emerging in complex and diverse ways and take various shapes and forms, primarily as a result of the encounters, which are unpredictable and uncertain. One must avoid any naive or idealised conceptions of the commons, whilst one must be attentive to power and socioeconomic relations within the commons: class, gender, ethnicity, race, sexuality, age, disability and other issues must be considered. It is precisely via the processes of the encounters that mobility necessarily forces upon people on the move, and the various forms of necessary defiance, resistance and challenges to the sovereign order that generates the mobile commons. But this is a precarious and unsettling process. Encounters between migrants and others unleash processes which are uncharted, unrated and uncertain.

Balibar explains the loss of unrestricted power without exception or control as the dying paradigm of the Westphalian order. This slow but certain death is radically changing how human rights are to be addressed 'chaotically but irreversibly'. We agree with his basic idea that 'Europe forms a space within which borders multiply and move incessantly, chased from one spot to the other by an unreachable imperative of closure, which leads to its governance, resembling a permanent state of emergency'. Balibar questions those in power from the perspective of a more civil or civilised public policy, what he refers to as 'the more immediate and more urgent question':

‘What is the most effective and the most civil (not to say ‘civilized’) way to govern a permanent state of emergency in which borders that we inherited or added are either beginning to collapse unless they become continuously fortified and militarized?’.

From the point of view of the struggles of refugees and migrants, until the EU or the world sorts out what to do to address the question in a civil or an uncivil manner, the urgent and immediate issue is firstly survival to cross borders and seas and then somehow settle in. This urges the migrants to seek immediate solutions and their mobile commons is all they have: at the moment it is a struggle for survival; then they move on. The notion of mobile commons allows us to locate the trail, the marks or scratches punctuated on the global canvas of precarity of people constantly on the move, as precarity is deeply punctuated in their modus operandi. Labour in this sense is not confined to work or the work place; labour is a force or energy propelling us 'forward' or 'back and forth' that is derived from our vitality-as-existence (survival, pleasure and revolutionary imagination).

Some examples are required to illustrate how the notion of mobile commons is an actual frame of praxis that operates at the level of informality of everyday existence in the case of migrants living on the fringes. This can act as subverting official and unofficial borders and it is many times essential for daily survival, particularly if one is undocumented or illicit. It is a common, based on customary knowledge born out of the socialities of migrants themselves and others who support them. Such commons are of different significance, and operational scope; they may last or they may lose their significance as time goes by or as surveillance authorities learn how to extinguish it.

Making sense of the new socialities produced by the 'wretched of the earth' (Fanon) in the days of austerity and “structural reform” is made possible by listening to what Sitas called 'voices that reason' from the perspective of the 'ordinary lives'. Contrary to the neo-Schmittean and Neo-Platonist readings of politics as the exception, we require a method of reading how in ‘ordinary lives’ resistance is generated: the subaltern can and indeed do speak; they speak back, but most importantly they act and inscribe social struggles. In this sense, 'ordinary lives' are perceived as objects for gaze, categorisation and classification, no matter how well-intended, as machines reproducing the ways that 'the modern, waged and bureaucratic forms of domination have been thought to ‘interpellate’ and ‘socialise’ people as subjects'. The project is precisely to identify, study and theorise the 'contranomic instances of sociality' shaped by the migrant struggles of passage, which re-define spatially, and mentally the areas, which they have resided.

Far from assuming that precarity engenders inexorably rebellious conditions and possibilities, it is suggested however that it is the very liminal character of precarious labour and precarious space that encloses the potentialities for an ever-increasing need and desire for establishing and enhancing commoning processes.

For some time now, it is argued from different perspectives that we have witnessed a transformation from industrial to post-industrial capitalism which describes the appropriation of labour as the appropriation of the worker’s subjectivity in its entirety. it is necessary to break completely with the underlying contention that destroys the potential for labour resistance. The precarious regime of labour regulation recombines the working subject and exploits specific segments of his or her everyday existence on a caseby- case basis. Embodied capitalism does not actually exploit the totality of the worker’s experience; it dissects the subject and the entirety of his/her life and appropriates only certain parts of it. It is through these very means of dissecting, selecting, appropriating and discarding subjectivities that control is achieved in precarity. Regulation entails abandoning the subject as a whole and recombining it, or parts of it. The struggles of resistance by migrant subjects are not confined to labour, nor is space free from labour relations. Hence, the right to the city is no longer a claim that will reshape our lives in urban space; it is already an embodied experience that moves the boundaries of our praxis in a constant and relentless way”.

N. Trimikliniotis, Migration and the Refugee Dissensus in Europe. Borders, Security and Austerity, London and New York 2020.

Granice Europy: od prekarności do mobilnych dóbr wspólnych

"Pogląd, że migranci lub inne wysiedlone osoby nigdy nie staną się 'nową klasą robotniczą', musi zostać - jak utrzymują Papadopoulos i Tsianos - potraktowany poważnie, jako nieodłączna stawka walk i wysiłków zmierzających do stłumienia i zrepresjonowania wszechobecnego widma, 'tego, które jest o wiele bardziej obecne niż którykolwiek z duchów politycznych przywoływanych w historii myśli politycznej i walki politycznej, w celu zaspokojenia pragnienia zarówno udanej sekurytyzacji, jak i rewolucji'.

Oto paradoks: osoby przesiedlone, takie jak ubiegający się o status uchodźcy i inni, nieuznawani za uchodźców, dysponujący jakimś odmiennym powodem, by zostać na miejscu (np. z ochroną uzupełniającą i humanitarną) oraz w wielu kontekstach uchodźcy i migranci o statusie tymczasowym, są potencjalnie częścią klasy robotniczej, ale mogą nie być do niej wliczani. W rzeczywistości znaczna część tych osób ma różnorodne pakiety praw: niektórzy są przetrzymywani w ośrodkach detencyjnych lub więzieniach; inni są przyjmowani w ośrodkach recepcyjnych, często bardzo oddalonych od pozostałych części miasta, czasami z dala od ośrodków miejskich (Castells); jeszcze inni znajdują się w miejscach przemysłowych, opuszczonych przez rdzenną klasę robotniczą lub całkowicie opuszczonych jako opustoszałe lub stare, nieużywane obozy wojskowe; niektórym można odmówić dostępu do pracy lub dać im tylko dostęp częściowy, albo są oni zmuszani do pracy bez zezwolenia; inni są włączeni na podrzędnych zasadach itd., w niektórych przypadkach jest się wykorzystywanym jako 'rezerwowa armia pracy', jako tania, wyzyskiwalna i wyzyskiwana siła robocza; w innych przypadkach jest się po prostu przetrzymywanym w oczekiwaniu na deportację; jeszcze gdzie indziej, jest się po prostu porzucanym, marginalizowanym i wykluczanym. Taka różnorodność stanowi naprawdę nieskończoną reprodukcję 'odmiennych form nadwyżkowej populacji względnej', w sposób pierwotnie zanalizowany przez Marksa.

Niezbędne jest zajęcie krytycznego stanowiska przeciwko dalszej logice fragmentaryzacji, która może potencjalnie pozbawić tych ludzi solidarności, wspólnoty oraz perspektywy rozwijania wspólnej świadomości i praktyki oporu. Należy jednak również przyjąć do wiadomości specyfikę azylu i przymusowego wysiedlenia. Co więcej, możemy rozszerzyć idee multiplikacji [form pracy] jako namnożenia i reprodukcji w duchu oryginalnej Marksowskiej idei 'narastającego wytwarzania względnej populacji nadwyżkowej', które doprowadza do 'różnych form istnienia względnej populacji nadwyżkowej', rozumianej tutaj oczywiście w kategoriach 'ogólnego prawa akumulacji kapitalistycznej'. Poza tym znaczenie terminów 'uchodźca' i 'azyl' na początku XX wieku było dość odmienne od sposobu, w jaki były one 'instrumentalizowane' począwszy od lat 50. XX wieku w obecnym systemie-świecie, Unii Europejskiej i systemie prawa międzynarodowego na początku XXI wieku. Jesteśmy świadkami procesów, w których namnożenie się [form pracy] dotyczy nie tylko pracowników w porównaniu z populacją bezrobotną, ale rozciąga się na inne sposoby egzystencji, przetrwania i reprodukcji w sferach życia symbolicznego, kulturowego i społecznego, które na wiele sposobów pogłębiają fragmentację i podziały. Podczas gdy praca pozostaje kluczem i rdzeniem procesów akumulacji, byłoby czymś zwodniczym podporządkowywanie wszystkiego pracy i zaprzeczanie istnienia innych sposobów podporządkowania, wyzysku, ucisku i oporu czy ucieczki.

Postępowanie wobec populacji, które są poddawane egzotyzacji jako 'inne', generuje znacznie większe skutki i skutki społeczne, polityczne i prawne niż w przypadku samej pracy. Po pierwsze, rzeczywistość prekariatu rozprzestrzenia się w czasie i przestrzeni życiowej w odniesieniu do pracowników, którzy dysponują prawem do osiedlenia się, ale dzieje się tak jeszcze bardziej w przypadku osób nieosiedlonych, poprzez 'wykorzystanie kontinuum życia codziennego, a nie tylko siły roboczej'. Po drugie, biorą oni udział w szerszych procesach reprodukcji społecznej i są głównymi populacjami docelowymi doświadczającymi, mimowolnie lub w sposób zamierzony, przeobrażeń suwerenności, terytorialności i obywatelstwa oraz odczuwającymi ich społeczne i polityczne konsekwencje i długoterminowe skutki.

Procesy te stanowią część szerszych eksperymentów w obliczu liminalnych i prekarnych przestrzeni. Co więcej, spotkania z lokalnymi społecznościami, niektóre w warunkach konfliktu/rywalizacji, inne w generowaniu antypatii, obojętności lub sympatii, niektóre w formie wspólnego działania i solidarności generują nowe procesy przeobrażeń. Możemy zatem mówić o potencjalności procesów, w centrum których znajduje się populacja uznana za nadwyżkową, ponieważ wytwarza ona społeczny eksces, jaki wyzwala przekształcenia.

Od kategorii powstałych w celu apologetyki grabieży i niewolnictwa, poprzez klasyfikacje i kodyfikacje różnicy, do pierwszych kategorii ludzi uważanych za nadwyżkowych, aż do niewoli i odrzucenia migrantów, Sitas mówi o wyznaczanej przez nie 'dialektyce wolności' jako o 'tej, która opiera się na wycofaniu, odrzuceniu i wykluczeniu'. Istotne jest jednak, aby nie poprzestać na tym, tak jakby to miał być koniec. Sitas łączy walkę 'nie-nas i dlatego wykluczonych', aby zaktualizować tę historię: 'migranci i imigranci, uchodźcy, niechciane mniejszości, podmioty kolonialne w kolonialnej ojczyźnie (do 1974 roku w Wielkiej Brytanii) po bardziej współczesne formy w rodzaju filipińskich pracownic domowych i gospodyń, aż po coraz większe i większe kohorty uchodźców'. Jest to 'proces artykulacji i praktyki – w przekształcaniu warunków materialnych i symbolicznych, w uderzaniu w źródła cierpienia, strachu i znaczenia' poprzez zbiorowe reagowanie i naleganie na ponowne wyobrażenie sobie i odtworzenie kategorii 'my' za sprawą artykułowania i lokalizowania 'horyzontalnej więzi, która spaja nas wszystkich'. 

Na poziomie teoretycznym zachodzi pewna analogia lub schemat odczytywania tego, co dzieje się w kontekście dyssensu wokół uchodźstwa i migracji. To klasyczny temat od czasów Praw Platona, które wymieniają źródła prawowitej władzy i spychają tych bez kwalifikacji, czyli demos, do pozycji najbardziej podrzędnej instancji wśród tych, którzy sprawują władzę. To w tym miejscu pojęcie nadmiarowej czy też nadwyżkowej ludności łączy się z dyssensem. Ci ostatni ze zdegradowanych ludzi doświadczają upodmiotowienia w następujący sposób: 'Podmioty polityczne jako nadwyżkowe podmioty, których niezliczona ilość zapisana zostaje jako nadwyżka'. W kontrze do liczenia policyjnego, które opiera się na kategoryzowaniu ludzi, spośród których niektórzy są zliczani, podczas gdy inni są wykluczani lub wyrzucani, Rancière oferuje odczytanie polityki jako procesu nadwyżkowego dodawania do policzonej sumy. Postępowanie wobec uchodźców i migrantów na granicach jest czymś znacznie głębszym niż się zakłada. Aby właściwie ująć 'granicę jako metodę' (Mezzadra i Neilson), jesteśmy zmuszeni do teoretyzowania granic jako punktów wejścia/istnienia, nie tylko jako fizycznych przestrzeni wejścia i istnienia UE i terytoriów narodowych, ale także do lokalizowania ich jako teoretycznych punktów obserwacyjnych, które pozwalają na nowo przemyśleć suwerenność, terytorium, prawa i władzę nad populacjami.

To, co dzieje się w ramach krajowych i transnarodowych reżimów, można odczytać jako specyficzne układy państw członkowskich UE w sposób, które mogą być mniej zauważalne w innych lokalizacjach. Reżimy graniczne są zatem punktami, które pozwalają na dostrzeżenie ewentualnych luk, pęknięć, sprzeczności i słabych punktów suwerenności nad terytorium i poza nim.

Konstrukcje i dynamika podporządkowanych podmiotowości migracyjnych oraz walki solidarnościowe dostarczają możliwości alternatywnych dróg teoretyzowania i praktykowania polityki. Są to procesy, w których wola, sprawczość i praktyka podporządkowanych migrantów w kontekście walk społecznych przeplata się z prekaryjnymi przestrzeniami. Podczas gdy prekarność jest zasadniczo stanem negatywności, narzucającym niepewność i kruchość, to codzienna egzystencja migrantów, tj. prekarna praca, prekarny pobyt i prekarne życie, pomimo dojmującego otoczenia, konstytuuje poprzez walki politykę nadziei. Tworzenie, utrzymywanie i ewolucja 'mobilnych dóbr wspólnych' są konsekwencją procesów społecznych i walk napędzanych przez podporządkowane i prekarne podmioty, zarówno migrantów, jak i nie-migrantów.

Za Tsianosem i Parsanoglou odnosimy się do 'mobilnych dóbr wspólnych' jako roszczeń, które stają się prawami utrwalanymi w praktyce, wyłaniającymi się w wyniku walk i solidarności migrantów i innych prekarnych podmiotów tworzących nowe społeczności, które przekształcają obywatelstwo. Stanowi to ilustrację dyssensu, wedle którego perspektywa z granic Europy, tj. w Europie i poza nią, jest nie tylko kluczowa dla zrozumienia tego, co dzieje się w Europie, ale daje zaawansowany wgląd w możliwości wyłaniania się przyszłego świata.

Studia nad dobrami wspólnymi badają procesy, które generują, rozwijają, podtrzymują i/lub wygaszają przestrzenie społeczne. Czasami są one postrzegane jako leżące w jakiś sposób poza sprywatyzowanym kapitalistycznym światem lub jako siedliska, wyrwy lub pęknięcia w szerszych ramach kapitalistycznych. Często postrzega się je jako transcendujące i wykraczające poza zakres suwerenności jednego państwa. Ta osobliwa transcendencja jest czasami postrzegana jako transformacyjna potencjalność sfer władzy, terytorialności i własności poprzez fakt, że dobra wspólne są współdzielone przez wielość, a nie należą, ani nie są kontrolowane wyłącznie przez jednolity podmiot.

Mobilne dobra wspólne są szczególnym rodzajem dóbr wspólnych, które powstają w złożony i różnorodny sposób i przybierają różne kształty i formy, głównie w wyniku spotkań, które są nieprzewidywalne i niepewne. Należy unikać wszelkich naiwnych lub wyidealizowanych koncepcji dobra wspólnego i trzeba zwracać uwagę na władzę i stosunki społeczno-ekonomiczne w obrębie tego dobra wspólnego: ze względu na klasę, płeć, pochodzenie etniczne, rasę, seksualność, wiek, niepełnosprawność i inne kwestie. To właśnie poprzez procesy spotkań mobilność siłą rzeczy odkształca się na ludziach będących w ruchu, a także wytwarza w mobilnych dobrach wspólnych różne formy nieuniknionego sprzeciwu, oporu i wyzwań wobec suwerennego porządku. Ale jest to prekarny i niepokojący proces. Spotkania między migrantami i innymi wyzwalają procesy, które są niezbadane, niezmierzone i niepewne.

Balibar tłumaczy zmierzch nieograniczonej władzy jako wymieranie paradygmatu porządku westfalskiego. Ta powolna, ale pewna śmierć radykalnie zmienia sposób, w jaki prawa człowieka będą traktowane: 'chaotycznie, ale nieodwracalnie'. Zgadzamy się z jego podstawową ideą, że 'Europa tworzy przestrzeń, w której granice mnożą się i przesuwają nieustannie, ściągane z jednego miejsca w drugie przez nieosiągalny imperatyw zamknięcia, co prowadzi do rządzenia przypominającego permanentny stan wyjątkowy'. Balibar poddaje kwestionowaniu tych u władzy z perspektywy bardziej obywatelskiej lub cywilizowanej polityki publicznej, co określa jako 'bardzo palącą i naglącą kwestię':

'Jaki jest najskuteczniejszy i najbardziej obywatelski (by nie powiedzieć: cywilizowany) sposób rządzenia permanentnym stanem wyjątkowym, w którym granice, jakie odziedziczyliśmy lub utworzyliśmy, zaczynają się załamywać, chyba że będą stale fortyfikowane i militaryzowane?'.

Z punktu widzenia zmagań uchodźców i migrantów, dopóki UE lub świat nie zdecydują, co zrobić, aby odpowiedzieć na tę kwestię w sposób obywatelski lub nieobywatelski, palącą i naglącą kwestią jest przede wszystkim przeżycie przeprawy przez granice i morza, a następnie jakiegoś rodzaju aklimatyzacja. To skłania migrantów do szukania natychmiastowych rozwiązań, a ich mobilne dobra wspólne to wszystko, co mają: w tej chwili jest to walka o przetrwanie; potem idą dalej. Pojęcie mobilnych dóbr wspólnych pozwala nam zlokalizować ślady, znamiona lub zadrapania na globalnym płótnie prekariatu, ludzi będących stale w ruchu, ponieważ prekarność jest głęboko odkształcona w ich modus operandi. Praca w tym sensie nie ogranicza się do zarobkowania lub miejsca pracy; praca jest siłą lub energią popychającą nas 'do przodu' lub 'w przód i w tył' - taką, która pochodzi z naszej egzystencji jako witalności (przetrwania, przyjemności i rewolucyjnej wyobraźni).

Aby zilustrować to, w jaki sposób pojęcie mobilnych dóbr wspólnych jest faktyczną ramą dla praktyki, która działa na poziomie nieformalności życia codziennego w przypadku migrantów żyjących na marginesie, potrzeba przykładów. Może to odbywać się poprzez podważanie oficjalnych i nieoficjalnych granic i często jest to niezbędne do codziennego przetrwania, szczególnie jeśli ktoś jest nieudokumentowany lub nielegalny. Jest to dobro wspólne, oparte na zwyczajowej wiedzy, zrodzone ze społeczności samych migrantów i tych, którzy ich wspierają. Takie dobra wspólne mają różne znaczenie i zakres operacyjny; mogą trwać lub mogą stracić na znaczeniu w miarę upływu czasu albo gdy organy nadzoru nauczą się je wygaszać.

Zrozumienie nowych form towarzyskości tworzonych przez 'wyklęty lud ziemi' (Fanon) w czasach polityki cięć i 'reform strukturalnych' jest możliwe dzięki wsłuchaniu się w to, co Sitas nazwał 'głosami, które są znaczące' z perspektywy 'zwyczajnego życia'. W przeciwieństwie do neo-schmittiańskich i neoplatońskich odczytań polityki jako sfery wyjątku, potrzebujemy metody czytania tego, jak w 'zwyczajnym życiu' generowany jest opór: podporządkowany może przemówić; odpowiedzieć, ale przede wszystkim działać i zapisywać transmitować społeczne. W tym sensie 'zwyczajne życia' są postrzegane jako przedmioty spojrzenia, kategoryzacji i klasyfikacji - bez względu na to, jak dobre przyświecają im intencje - jako maszyny odtwarzające sposoby, na jakie 'współczesne, opłacane i biurokratyczne formy dominacji' mają 'interpelować' i 'socjalizować' ludzi jako podmioty. Celem byłaby właśnie identyfikacja, badanie i teoretyzowanie 'kontr-anomicznych przykładów uspołecznienia' ukształtowanych przez zmagania migrantów o przejście, które na nowo definiują przestrzennie i mentalnie obszary przez nich zamieszkiwane.

Będąc dalekim od zakładania, że prekarność rodzi nieubłaganie buntownicze warunki i możliwości, sugeruję jednak, że to właśnie graniczny charakter prekarnej pracy i prekarnej przestrzeni zawiera w sobie potencjał dla stale rosnącej potrzeby i pragnienia ustanowienia i wzmocnienia procesów uwspólniania [commoning].

Od pewnego czasu argumentuje się z różnych perspektyw, że byliśmy świadkami transformacji od kapitalizmu przemysłowego do postindustrialnego, którą opisuje się jako zawłaszczenie pracy jako zawłaszczenie całości podmiotowości robotnika. Konieczne jest całkowite zerwanie z tym podstawowym twierdzeniem, które niszczy potencjał oporu w pracy. Prekarny reżim regulacji pracy rekonstytuuje podmiot pracujący i każdorazowo wykorzystuje określone segmenty jego codziennej egzystencji. Kapitalizm ucieleśniony w rzeczywistości nie wykorzystuje całości doświadczenia robotnika; dokonuje wnikliwej analizy podmiotu i całości jego/jej życia i zawłaszcza tylko niektóre części. To właśnie za pomocą tych środków rozdzielania, wybierania, zawłaszczania i odrzucania podmiotowości osiąga się kontrolę w warunkach prekariatu. Regulacja oznacza porzucenie podmiotu jako całości i ponowne podłączenie do jego lub jej części. Walki o opór podmiotów migrujących nie ograniczają się do świata pracy, a przestrzeń nie jest wolna od stosunków pracy. Stąd prawo do miasta nie jest już roszczeniem, które zmieni nasze życie wyłącznie w przestrzeni miejskiej; to już ucieleśnione doświadczenie, które przesuwa granice naszej praktyki w sposób ciągły i nieubłagany".

N. Trimikliniotis, Migration and the Refugee Dissensus in Europe. Borders, Security and Austerity, London and New York 2020.