The birth of CGT and the movement of trades hall
"Amiens, 1906. In France, the story of the birth of the revolutionary trade-unionist movement is one that has stood the test of time. The Confédération générale du travail (CGT; General Confederation of Labor), made its first appearance at the dawn of the twentieth century and quickly set the world of French labor ablaze.
(...) At the beginning the CGT was rather libertaire in tone, most notably in that its operation gave a central place to the base of the organization, rather than its top. The anarchists who actively participated in the union’s creation, and had therefore broken with the strategy of individual acts of political violence, had a hand in this. (...) Fernand Pelloutier (1867–1901), for example, played a critical role in the movement for the establishment of trade union halls, and even became secretary of its federation in 1895. He saw trade unionism as an alternative to individualist anarchism, which amounted to committing thefts and burglaries, in accordance with the theory of 'individual reclamation' or even acts of terrorism and assassinations in the name of 'propaganda by the deed'.
(...) In the trade-unionist melting pot that shook the world in the early twentieth century, the rise of the CGT occupies a particular place and remains a remarkable story. It was the result of the confluence of two grassroots movements: the Fédération nationale des syndicats (National Federation of Unions)— which came out of a growth in the number of solidarity and mutual aid funds developed within businesses—and from 1892 onward, the Fédération des bourses du travail (Federation of Trade Union Halls). These trade union halls were places officially designated for the workers, assigned to them and allocated to their exclusive use. They spread throughout the country and were created in numerous cities. The push to unite the two federations led to the initial foundation of the CGT in Limoges in 1895; this feat was finalized seven years later in 1902 in Montpellier. The French originality of syndicalism stems from this twofold nature—both professional, as an organization for unionizing businesses, and geographic, as an organization promoting the creation of trade union halls. The rapid establishment of these halls throughout France during the 1890s brought on a veritable craze among the French working class, diverting syndicalism from a potentially corporative trajectory, one in which its only interest was the defense of its affiliated trades and those who made their livings by them. For this reason, the contribution of the trade union halls was a decisive factor—huge numbers of workers played an active, local part in building the trade-unionist movement, controlling and directing it in an unprecedented way, at the grassroots level, by their direct involvement.
The trade union hall movement had its roots in Paris, as if the vindictive spirits of the Communards continued to hang over the city even after the ferocious repression of 1871. It was in 1875 that the workers presented the Paris city council with a collective petition for the creation of a public space specifically designed to receive the groups of laborers who went out looking for work each morning—a place to meet and share information, such as the number and type of jobs available, their wages, and so on. After the 1884 passage of the WaldeckRousseau law, unions were legalized and regulated. The issue was debated over the next several years: the intention to create the Paris trade union hall, subsidized by the city, was recorded in 1887, and the first hall founded shortly thereafter. The building itself would not be opened until 1892, on Rue du Château d’eau in Paris. The same year, the Fédération des Bourses du travail was created under Pelloutier’s direction. After 1887 and the Parisian example, the movement had spread like wildfire to all the other cities in France: Nîmes, Marseille, then Lyon, Toulouse, Saint-Étienne, Toulon, Montpellier, Sète, Béziers, Nice, Cholet. . . . Union halls were set up by the dozens, filling a social vacuum and responding to a concrete demand from the working class. They provided a place to rest before the day’s work, to hold meetings and debates, and to organize for the defense of the workers’ interests. The management of these halls was carried out by the workers themselves. The city governments made spaces available to them and allocated them their own funds, most notably for the publication of newspapers. For the local authorities, this arrangement presented an advantage: they had all the leaders of the labor movement gathered together in one place and knew of their plans, rather than having to seek out and discover underground revolutionary movements. This was the only benefit for the state. All attempts at interference in the function of the trade union halls were systematically rejected in favor of workers’ self-management.
The birth of the CGT in 1895 marked the advent of an exceptional era of trade unionism, and a crowning achievement in the epic of self-management: twenty years of revolutionary trade unionism, proclaimed without apology, demonstrating a beautiful workers’ autonomy. (...) The Charter of Amiens, adopted on October 13, 1906, at the ninth congress of the CGT, reaffirmed this singularity. A veritable profession of radical syndicalist faith, the charter was not only a declaration of the unions’ independence from the political parties, but first and foremost a response to the reformist evolution of the socialism of the day. (...) Amiens was the CGT’s opportunity to make clear where they stood. In ten years, they had managed to build a union outside the control of political organizations, at great cost and with great struggle. Let us remember that the CGT in France was not created for the sole purpose of bringing the workers together in defense of their professional interests. One of its founding principles, essential to its creation, was to offer the workers a different social and political solution than the one offered by the socialism of the political parties—a solution that the revolutionary trade unionists demanded return to the hands of the working class, and not to socialist politicians. Essentially, the CGT was built as an act of defiance toward the parties, which first took the form of rejecting all political manipulation.
The first 'birth' of the CGT, in Limoges in 1895, had already set the confederation on the path to independence from the socialists’ grasp. Behind the rejection of institutionalization was the strong conviction that the union was the natural, legitimate, and “pure” organ of the proletariat as a class, as opposed to the interclass nature of political parties, which necessarily bring together people of all social strata. The CGT was also strongly influenced by the trade union hall movement, directed by the anarchist Fernand Pelloutier, which was openly hostile to reformist parties. In Pelloutier’s view, syndicalism was the best bulwark of socialist ideas against their institutionalization in political parties. In his “Letter to Anarchists,” written in 1899, he sums up his thoughts: 'Currently, our position in the socialist world is this: banned from ‘the Party’ because we, no less revolutionary than Vaillant or Guesde, equally resolute supporters of the abolition of individual property, are nevertheless what they [the politicians] are not: full-time rebels, truly godless men, without master and without homeland.'"
M. Löwy, O. Besancenot, Revolutionary Affinities: Toward a Marxist-Anarchist Solidarity, Oakland 2023.
Narodziny CGT i ruch hal związkowych
"Amiens, rok 1906. We Francji historia narodzin rewolucyjnego ruchu związkowego przetrwała próbę czasu. Confédération générale du travail (CGT; Generalna Konfederacja Pracy) po raz pierwszy zaistniała na początku XX wieku i szybko rozpaliła świat francuskiej pracy.
(...) Na początku CGT przyjęło raczej wolnościowy ton, przede wszystkim w tym sensie, że jego funkcjonowanie przydzielało centralne miejsce szerokiej bazie organizacji, a nie jej wierchuszce. Przyłożyli do tego rękę anarchiści, którzy aktywnie uczestniczyli w tworzeniu związku, zrywając tym samym ze strategią indywidualnych aktów przemocy politycznej. (...) Na przykład Fernand Pelloutier (1867–1901) odegrał kluczową rolę w ruchu na rzecz zakładania izb związkowych, a w 1895 r. został nawet sekretarzem jego federacji. Związkowość postrzegał jako alternatywę dla indywidualistycznego anarchizmu, który sprowadzał się do popełniania kradzieży i włamań, zgodnie z teorią 'indywidualnego odzyskiwania', a nawet aktów terroryzmu i zabójstw w imię 'propagandy czynu'.
(...) W tyglu związkowym, który wstrząsnął światem na początku XX wieku, powstanie CGT zajmuje szczególne miejsce i pozostaje niezwykłą historią. Było ono wynikiem połączenia dwóch oddolnych ruchów: Fédération Nationale des syndicats (Krajowa Federacja Syndykatów) – która powstała w wyniku wzrostu liczby funduszy solidarnościowych i pomocy wzajemnej, tworzonych w przedsiębiorstwach – oraz, działającego od 1892 r., Fédération des bourses du travail (Federacja Sal Związków Zawodowych). Te hale związkowe były miejscami oficjalnie wyznaczonymi dla robotników, dedykowanymi im i przeznaczonymi do ich wyłącznego użytku. Rozprzestrzeniły się po całym kraju i powstały w wielu miastach. Dążenie do zjednoczenia obu federacji doprowadziło do założenia CGT w Limoges w 1895 roku; wyczyn ten został sfinalizowany siedem lat później, w 1902 roku w Montpellier. Oryginalność francuskiego syndykalizmu wynika z jego dwojakiej natury – zarówno zawodowej, jako organizacji zrzeszającej związki zakładowe, jak i geograficznej, jako organizacji promującej tworzenie hal związkowych. Szybkie utworzenie tych hal w całej Francji w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku wywołało prawdziwy szał wśród francuskiej klasy robotniczej, oddalając syndykalizm od potencjalnej korporacyjnej trajektorii, w ramach której jego jedynym interesem byłaby obrona powiązanych z nią zawodów i tych, którzy zarabiali w nich na życie. Z tego powodu wkład izb związkowych był decydujący – ogromne rzesze robotników brały czynny, lokalny udział w budowaniu ruchu związkowego, kontrolując go i kierując nim w niespotykany dotąd sposób, na poziomie oddolnym, poprzez swoje bezpośrednie zaangażowanie.
Ruch hal związkowych miał swoje korzenie w Paryżu, jak gdyby mściwe duchy komunardów wisiały nad miastem nawet po zaciekłych represjach z 1871 r. To właśnie w 1875 r. robotnicy przedstawili radzie miejskiej Paryża zbiorową petycję ws. utworzenia przestrzeni publicznej zaprojektowanej specjalnie z myślą o przyjmowaniu grup pracowników, którzy każdego ranka wyruszali w poszukiwaniu pracy – miejsca spotkań i wymiany informacji, takich jak liczba i rodzaj dostępnych stanowisk pracy, panujące w nich zarobki itd. Po uchwaleniu ustawy Waldeck-Rousseau w 1884 r., zalegalizowano i uregulowano działalność związków zawodowych. Dyskusja nad tą kwestią trwała kilka lat: zamiar utworzenia paryskiej hali związkowej, dotowanej przez miasto, odnotowano już w 1887 r., a wkrótce potem powstała pierwsza hala. Sam budynek został otwarty dopiero w 1892 roku przy Rue du Château d’eau w Paryżu. W tym samym roku utworzono Fédération des Bourses du travail pod kierownictwem Pelloutiera. Po roku 1887 i z przykładem Paryża ruch rozprzestrzenił się błyskawicznie na wszystkie inne miasta Francji: Nîmes, Marsylię, następnie Lyon, Tuluzę, Saint-Étienne, Tulon, Montpellier, Sète, Béziers, Niceę, Cholet... Hale związkowe powstawały dziesiątkami, wypełniając próżnię społeczną i odpowiadając na konkretne żądanie klasy robotniczej. Stanowiły miejsce odpoczynku po całodziennej pracy, odbywania spotkań i narad oraz organizowania się na rzecz obrony interesów robotniczych. Zarządzaniem tymi halami zajmowali się sami robotnicy. Władze miejskie udostępniły im pomieszczenia i przeznaczyły własne fundusze, przede wszystkim na wydawanie gazet. Dla władz lokalnych takie rozwiązanie było korzystne: gromadzili wszystkich przywódców ruchu robotniczego w jednym miejscu i znali ich plany, zamiast śledzić i odkrywać podziemne ruchy rewolucyjne. To była jedyna korzyść dla państwa. Bo wszelkie próby ingerencji w funkcjonowanie hal związkowych były systematycznie odrzucane na rzecz samorządności pracowniczej.
Narodziny CGT w 1895 r. zapoczątkowały wyjątkową erę ruchu związkowego, a epicka samorządność była jej ukoronowaniem: dwadzieścia lat rewolucyjnego uzwiązkowienia, ogłoszonego bez przeprosin, demonstrującego piękną autonomię robotniczą. (...) Karta z Amiens, przyjęta 13 października 1906 roku na dziewiątym kongresie CGT, potwierdziła tę wyjątkowość. Statut, będący prawdziwym wyznaniem radykalnej wiary syndykalistycznej, był nie tylko deklaracją niezależności związków zawodowych od partii politycznych, ale przede wszystkim odpowiedzią na reformistyczną ewolucję ówczesnego socjalizmu. (...) Amiens było dla CGT okazją do uściślenia swojego stanowiska. W ciągu dziesięciu lat udało się zbudować związek poza kontrolą organizacji politycznych, wielkim kosztem i wielkim wysiłkiem. Pamiętajmy, że CGT we Francji nie została utworzona wyłącznie w celu jednoczenia pracowników w obronie ich interesów zawodowych. Jedną z jej założycielskich zasad, niezbędnych do jej powstania, było zaproponowanie robotnikom innego rozwiązania społeczno-politycznego niż to, które oferował im socjalizm partii politycznych – rozwiązania, które, w myśl zamierzeń rewolucyjnych związkowców, miało zostać oddane z powrotem w ręce klasy robotniczej, a nie polityków socjalistycznych. Zasadniczo, CGT zbudowano jako akt buntu wobec partii, który wpierw przybrał formę odrzucenia wszelkich manipulacji politycznych.
Już pierwsze 'narodziny' CGT w Limoges w 1895 r. skierowały konfederację na drogę uniezależnienia się od uścisku socjalistów. Za odrzuceniem instytucjonalizacji kryło się silne przekonanie, że związek jest naturalnym, uprawnionym i 'czystym' organem proletariatu jako klasy, w przeciwieństwie do międzyklasowego charakteru partii politycznych, które z konieczności skupiają ludzi ze wszystkich warstw społecznych. Na CGT duży wpływ miał także ruch hal związkowych kierowany przez anarchistę Fernanda Pelloutiera, który był otwarcie wrogi partiom reformistycznym. Zdaniem Pelloutiera, syndykalizm był najlepszym bastionem idei socjalistycznych, chroniącym przed ich instytucjonalizacją w partiach politycznych. W swoim Liście do anarchistów napisanym w 1899 r. podsumował on swoje przemyślenia: 'Obecnie nasze stanowisko w świecie socjalistycznym jest takie: jesteśmy wygnańcami z «Partii», ponieważ my, będąc nie mniej rewolucyjni niż Vaillant czy Guesde i będąc równie zdecydowanymi zwolennikami zniesienia własności indywidualnej, jesteśmy jednak tym, czym oni [politycy] nie są: pełnoetatowymi buntownikami, prawdziwie bezbożnymi ludźmi, bez pana i bez ojczyzny'."
M. Löwy, O. Besancenot, Revolutionary Affinities: Toward a Marxist-Anarchist Solidarity, Oakland 2023.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz