poniedziałek, 25 sierpnia 2025

Commonizing the blockchain / Komonizowanie blockchaina

Commonizing the blockchain

"Blockchain is all the rage today for its presumed liberating potential as a technology. Blockchain is a decentralised, tamper- proof, time- stamped and transparent database that comes with a number of affordances and use cases for businesses, institutions, communities and individuals. The main advantage of Blockchain is the elimination of intermediaries and the reduction in transaction costs. Cryptocurrencies such as Bitcoin have been considered to empower start- ups, individuals and communities vis- à- vis centralised institutions such as corporations, banks and governments. On the flipside, Blockchain has been criticised for being technocratic, oligarchic, slow, inefficient, energy- intensive and replete with illicit activity, frauds, scams and speculation.

This book focuses on the relation of Blockchain to the commons, the examination of which still lies on the fringes of the literature. The commons are a mode of peer production, which is based on sharing, openness, co- creation, self- governance and the equitable distribution of value. The commons are a type of social relations, a technological infrastructure and a new mode of production and property, whereby participants have maximum freedom to cooperate and connect. Commons- based peer production (CBPP) has the potential to disrupt centralised capitalist production and state management through the decentralised use of the Internet and open- source technologies.

Blockchain is open- source software and, as such, it belongs to the digital commons. Smart contracts developed on top of layer 1 (protocol) of Blockchains enable the creation of decentralised applications such as distributed autonomous organisations (DAOs), which are controlled by the organisation members according to the pre- agreed rules of the smart contract. DAOs are an assemblage of online peer- to- peer communities that seek to coordinate for a common purpose without the need for a central authority. DAOs are sites of algorithmic governance that employ consensus protocols and smart contracts to collect funds, issue governance tokens and vote on allocating funds on various projects. DAOs coordinate today primarily around digital assets such as tokenised funds, code and software, but the goal is to gradually expand into physical assets as well.

(...) Platform cooperativism opposes platform capitalism by putting the algorithmic design of apps such as Uber in the service of a cooperative business model premised on communal ownership, democratic governance, sustainability and equitable distribution of value. (...) Platform cooperatives follow in the footsteps of traditional cooperatives to encounter a number of obstacles going forward, such as scaling, competition, democratic governance, financing, regulation, education, member involvement and identity. Blockchain- based funding and governance tools may help platform co-ops scale up into a federated ecosystem of open cooperatives and distributed autonomous organisations.

(...) Vasilis Kostakis and Michel Bauwens (2014) seek to infuse traditional and platform cooperatives with the principles of the commons. They attempt to bridge Ostrom’s local commons with Benkler’s global (digital) commons under the Design Global- Manufacture Local (DG- ML) model, which is part of the degrowth movement, which advocates a radical political and socio- economic reorganisation based on the reduction of resource and energy use.

The DG- ML model (or cosmo- localism) has been enabled today by theconjunction of ICTs with desktop manufacturing technologies (such as threedimensional printing and computer numerical machines). Open- sourced code connects design and manufacturing via the Internet and 3D printers. The DG- ML model follows the logic that what is not scarce becomes global (e.g. digital commons of knowledge, design, software), and what is scarce (e.g. natural resources/ hardware) is local. Global (digital) commons connect to local commons via transition towns, decentralised communities and fab labs/makerspaces operating on free/ open- source software/ hardware and powered by renewable energy systems distributed through microgrids on Blockchain and the Internet of Things.

The DG- ML model introduces an on- demand distributed mode of production that connects knowledge and manufacturing cosmo- locally. As such, it differs from mass production in scale, location, operation and consumer– producer relationship. It lowers production costs (no patent costs, no transportation andmaintenance costs, no planned obsolescence); it democratises production by unleashing bottom- up value creation, collaboration and eco- techno- social innovation; it blurs production and consumption, thus empowering prosumers; it equitably distributes value to community members; it has the potential to enhance gender balance and non- discriminatory practices via customisation and open access; and it contributes to a sustainable and resilient society and economy.

(...) Farm Hack, L’Atelier Paysan and P2P Lab, for example, bring together farmers, engineers, roboticists, designers, architects, fabricators, tinkerers, programmers and hackers in order to build and modify tools and machinery with the aim of moving towards sustainable farming. The design of tools and machinery is open- sourced globally for agricultural communities to customise and experiment locally.

(...) The digital commons and FLOSS are contradictions in terms: the more communist the sharing licence, the more capitalist the practice. Platform capitalism transforms the use value produced by the general intellect on FLOSS and the digital commons of the Internet into exchange value in the form of rent extracted via software engineering, cloud services, advertising marketing and big data management. In particular, cloud technology behemoths such as Amazon, Microsoft and Google tend to gradually enclose open- source software into their premises and sell it as a service, which is to the detriment of FLOSS’s long- term sustainability. High- tech corporations such as Microsoft and IBM dig into the production of FLOSS for the purpose of extracting surplus value. They invest in FLOSS with the aim of outsourcing costs to the crowd and generating profits from enclosing the commons. Ultimately, the commons produce free surplus value for capitalism.

(...) For the commons to resolve their contradictions and scale, they need to unite under a networked ecosystem of open cooperatives that provide their user communities a sustainable livelihood along the lines of democracy, ecology and the equitable distribution of value. In short, they need to progress into an autonomous, self- sustained socio- economic model capable of challenging neoliberalism. The Internet and Blockchain technology have the potential to scale the commons via novel tools of governance, monitoring and funding. However, technology alone cannot address the contradictions of the commons".

V. Papadimitropoulos, Blockchain and the Commons, London and New York 2023.


Komonizowanie blockchaina

"Blockchain jest dziś na językach ze względu na swój rzekomy potencjał do bycia technologią wyzwolicielską. Blockchain to zdecentralizowana, odporna na manipulacje, dysponująca sygnaturą czasową i transparentna baza danych, oferująca szereg możliwości i zastosowań dla firm, instytucji, społeczności i osób prywatnych. Główną zaletą Blockchaina jest eliminacja pośredników i redukcja kosztów transakcyjnych. Kryptowaluty, takie jak Bitcoin, są uznawane za narzędzia wspierające startupy, osoby prywatne i społeczności w konfrontacji ze scentralizowanymi instytucjami, takimi jak korporacje, banki i rządy. Z drugiej strony, Blockchain jest krytykowany za swój technokratyzm, oligarchiczność, powolność, nieefektywność, energochłonność i styczność z nielegalną działalnością, oszustwami, przekrętami i spekulacjami.

Niniejsza książka koncentruje się na relacji Blockchaina do dóbr wspólnych, której analiza wciąż pozostaje na marginesie literatury. Dobra wspólne to sposób produkcji partnerskiej, który opiera się na dzieleniu się, otwartości, współtworzeniu, samorządności i sprawiedliwym podziale wartości. Dobra wspólne to rodzaj relacji społecznych, infrastruktura technologiczna oraz nowy sposób produkcji i własności, w którym uczestnicy dysponują maksymalną swobodę współpracy i łączliwości. Produkcja partnerska oparta na dobrach wspólnych (common-based peer production, CBPP) ma potencjał, aby zburzyć scentralizowaną produkcję kapitalistyczną i zarządzanie państwem poprzez zdecentralizowane wykorzystanie Internetu i technologii open source.

Blockchain to oprogramowanie open source i jako takie należy do cyfrowych dóbr wspólnych. Inteligentne kontrakty opracowane na bazie warstwy 1 (protokołu) blockchainów umożliwiają tworzenie zdecentralizowanych aplikacji, takich jak rozproszone organizacje autonomiczne (DAO), które są kontrolowane przez członków organizacji zgodnie z wcześniej ustalonymi zasadami inteligentnego kontraktu. DAO to zbiór internetowych społeczności peer-to-peer, które dążą do koordynacji działań dla wspólnego celu bez potrzeby istnienia centralnego organu. DAO to miejsca zarządzania algorytmicznego, które wykorzystują protokoły konsensusu i inteligentne kontrakty do gromadzenia funduszy, emisji tokenów zarządzania i głosowania nad alokacją funduszy w różnych projektach. Obecnie DAO koordynują swoje działania głównie wokół aktywów cyfrowych, takich jak tokenizowane fundusze, kod i oprogramowanie, ale celem jest stopniowe rozszerzanie ich zakresu również na aktywa fizyczne.

(...) Kooperatywizm platformowy sprzeciwia się kapitalizmowi platformowemu, wykorzystując algorytmiczne designy aplikacji, takich jak Uber, w służbie spółdzielczego modelu biznesowego, opartego na własności wspólnotowej, demokratycznym zarządzaniu, zrównoważonym rozwoju i sprawiedliwym podziale wartości. (...) Kooperatywy platformowe podążają śladami tradycyjnych kooperatyw i napotykają na szereg przeszkód w swoim rozwoju, takich jak skalowanie, konkurencja, demokratyczne zarządzanie, finansowanie, regulacje, edukacja, zaangażowanie członków i tożsamość. (...) Narzędzia finansowania i zarządzania oparte na technologii blockchainowych mogą pomóc kooperatywom platformowym w przekształceniu się w federacyjny ekosystem otwartych kooperatyw i rozproszonych, autonomicznych organizacji.

(...) Vasilis Kostakis i Michel Bauwens dążą do włączenia tradycyjnych i platformowych kooperatyw w zasady commons. Próbują połączyć lokalne dobra wspólne Elinor Ostrom z globalnymi (cyfrowymi) dobrami wspólnymi Yochaia Benklera w ramach modelu Design Global-Manufacture Local (DG-ML), który jest częścią ruchu degrowth opowiadającego się za radykalną reorganizacją polityczną i społeczno-gospodarczą opartą na redukcji zużycia zasobów i energii.

Model DG-ML (czy też: kosmolokalizm) jest dziś osiągalny w realizacji dzięki połączeniu technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) z technologiami produkcji stacjonarnej (takimi jak drukowanie 3D i komputerowe maszyny numeryczne). Kod open-source łączy projektowanie i produkcję za pośrednictwem Internetu i drukarek 3D. Model DG-ML opiera się na logice, że to, co nie jest rzadkie, staje się globalne (np. cyfrowe dobra wspólne oparte na wiedzy, projektowanie, oprogramowanie), a to, co jest rzadkie (np. zasoby naturalne/sprzęt), pozostaje lokalne. Globalne (cyfrowe) dobra wspólne łączą się z lokalnymi dobrami wspólnymi za pośrednictwem Miast Przemian, zdecentralizowanych społeczności i fab labów/makerspace'ów działających w oparciu o wolne/otwarte oprogramowanie/sprzęt i zasilanych przez systemy energii odnawialnej dystrybuowanej za pośrednictwem mikrosieci opartych na technologii Blockchain i Internecie Rzeczy.

Model DG-ML wprowadza rozproszony tryb produkcji na żądanie, który scala wiedzę i produkcję kosmo-lokalnie. W związku z tym różni się on od produkcji masowej pod względem skali, lokalizacji, działania i relacji konsument-producent. Obniża koszty produkcji (brak kosztów patentów, transportu i magazynowania, brak planowanego postarzania); demokratyzuje produkcję poprzez uwolnienie oddolnego tworzenia wartości, współpracy i eko-technologiczno-społecznych innowacji; zaciera granicę między produkcją a konsumpcją, wzmacniając w ten sposób pozycję prosumentów; sprawiedliwie dystrybuuje wartość członkom społeczności; ma potencjał do zwiększenia równowagi płci i niedyskryminacyjnych praktyk poprzez personalizację i otwarty dostęp; oraz przyczynia się do zrównoważonego i odpornego społeczeństwa i gospodarki.

(...) Na przykład Farm Hack, L’Atelier Paysan i P2P Lab zrzeszają rolników, inżynierów, robotyków, projektantów, architektów, wytwórców, majsterkowiczów, programistów i hakerów, aby budować i modyfikować narzędzia i maszyny mające na celu przejście do zrównoważonego rolnictwa. Projektowanie narzędzi i maszyn jest udostępniane globalnie w modelu open source, aby społeczności rolnicze mogły je dostosowywać i eksperymentować z nimi lokalnie.

(...) Ale cyfrowe dobra wspólne i free libre open-software (FLOSS) to sprzeczności same w sobie: im bardziej komunistyczna licencja na współdzielenie, tym bardziej kapitalistyczna praktyka działania. Kapitalizm platformowy przekształca wartość użytkową generowaną przez intelekt powszechny w ramach FLOSS i cyfrowych dóbr wspólnych w Internecie w wartość wymienną w formie renty uzyskiwanej za pośrednictwem inżynierii oprogramowania, usług świadczonych w chmurze, marketingu reklamowego i zarządzania dużymi zbiorami danych. W szczególności giganci technologii chmurowej, tacy jak Amazon, Microsoft i Google, objawiają tendencję do stopniowego grodzenia oprogramowania open source w swoich przybytkach i sprzedawania go jako usługi, co szkodzi długoterminowej zrównoważoności FLOSS. Korporacje high-tech, takie jak Microsoft i IBM, zajmują się produkcją FLOSS w celu czerpania wartości dodatkowej. Inwestują w FLOSS, aby przerzucić koszty na społeczność i generować zyski z grodzenia dóbr wspólnych. W konsekwencji, dobra wspólne produkują darmową wartość dodatkową dla kapitalizmu.

(...) Aby dobra wspólne mogły rozwiązać swoje sprzeczności i osiągnąć odpowiednią skalę, muszą się zjednoczyć w ramach sieciowego ekosystemu otwartych kooperatyw, które zapewnią swoim użytkownikom zrównoważone źródło utrzymania w duchu demokracji, ekologii i sprawiedliwego podziału wartości. Krótko mówiąc, muszą rozwinąć się w kierunku autonomicznego, samowystarczalnego modelu społeczno-ekonomicznego, zdolnego do przeciwstawienia się neoliberalizmowi. Internet i technologia blockchain mają potencjał do skalowania dóbr wspólnych za pomocą nowatorskich narzędzi zarządzania, monitorowania i finansowania. Jednak sama technologia nie rozwiąże sprzeczności dóbr wspólnych".

V. Papadimitropoulos, Blockchain and the Commons, London and New York 2023.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz