The Common as a Mode of Production
"Our proposal is rather to consider the common not as a third kind of property but as a mode of production. (...) The ‘common’ character of production is rendered substantive by a bedrock [soubassement] that is not just historical but active, subjective, cooperative, founded on and preconditioned by a cooperative and communal organization of work.
(...) The common – now, in the age of cognitive and cooperative work, of general intellect – has a biopolitical figure and is structured by the production of subjectivity. It is ‘common’ in the proper, scientific sense. It follows that capitalist appropriation presents a completely transformed figure and the appropriation of surplus labour is no longer exercised through the direct exploitation of labour and its consequent abstraction, but rather through a new mechanism of appropriation, characterized by the extraction of the common as the constitution of the overall social production. And if this common covers every time and every social space of valorization, if there is no more space outside capitalist production, and if every labour function is subservient to valorization, this extractive exploitation is preconstituted by the autonomous organization of cooperation done by cognitive subjectivities – an independent power within a ferocious machine of exploitation. To put it another way: in the capital relation with its asymmetry, this ‘capitalist common’ is subjected to an ever more antagonistic tension. Every life has become productive; the extraction of value is performed across the global biopolitical sphere and is not limited to spaces and times explicitly devoted to work.
(...) Capital has to adapt to the common. It suffers its mode of production, changing the characteristics of exploitation and passing from the abstraction of industrial values to the extraction of the social value of production. However, it loses its entire capacity of command within this new relationship. And yet, when one studies the theories of value creation [valorizzazione] through extraction, one cannot fail to notice that this is not something entirely new. In particular, in the chapters of Capital on primitive accumulation, Marx gave a broad description of the forms in which common lands and common rights had been obliterated and lands and rights appropriated by nascent capitalism. Without this privatistic appropriation of the common, as Marx correctly observed, the initial accumulation of capital that allowed the start of the manufacturing era, the basis of an industrial society, would not have been possible. But it is clear that there can be no analogy between that pre-capitalist common, whose expropriation is necessary for the construction of capitalism, and the common as it appears in our experience today.
A second formulation of the theory of valorization, by means of extraction (which often reflects Marx’s primitive accumulation), can be found in ‘western Marxism’, from the Frankfurt school to workerism [operaismo] and postcolonialism, when labour and production are considered in the light of real subsumption in capital. The passage from formal subsumption to real subsumption is represented by a cycle of subjection and progressive appropriation, by the capitalist, of the labour processes and of productive society itself, in its entirety. In a first, formal phase, capital absorbs spaces and temporalities that have differences; in the second, real phase, capital imposes a homogeneous regime of production, consumption and so on. It can be said that in this case we are passing from the regime of profit to a regime of rent. But this is a rent that has been profoundly modified from its definition in the classics. What is this modification? It is the fact that this rent is extracted directly from a productive common.
(...) When we take the common as a mode of production, we are describing the result of a transition from the industrial phase to the cognitive phase of productive labour. It goes without saying that this transition is neither linear nor homogeneous. Rather it reproduces discontinuities and asymmetries in bringing its own path to an extreme limit and in representing it in the extraction of the common. Capital here loses its dignity, which consisted in organizing production and in imprinting development on society. Here capital is also forced to reorganize itself and to show its antagonistic nature in an extreme form. This means that the class struggle develops around the common. And, from what I have said so far, it appears clearly that there are two figures of the common: one is that of a common subjected to the capitalist extraction of value, the other is that of a common as an expression of the cognitive and productive capacities of the multitude. Between these two forms of the common there is not only objective contradiction but also subjective antagonism.
(...) The first weak point of the capitalist command is created by the affirmation of the autonomous power of productive cooperation, that is, by the virtual hegemony of collective labour vis-à-vis command. Note that today cooperative and cognitive work constitutes a truly singular mass, before which capitalist command vacillates: a mass made up of a multitude of singularities. Whereas capitalist command over the mass was consolidated in the industrial process of produc-tion, dominion over the multitude and the pursuit of the singularities that constitute it represents an indefinite horizon, and sometimes an insoluble problem for capital. The paradox consists in the fact that, in cognitive capitalism, production requires a multitude of singularities (because productivity resides in them). Singularization, subjectivation and productivity constitute the ‘inside’ or the ‘against’ that the working class of today sets against constant capital, against the boss (and it does so not only as variable capital but as a multitude, as an ensemble of singularities, of linguistic and cooperative networks). Hence the continuous fragmentation of the process, hence the radical difficulties of command, hence the crisis of the institutions of representative democracy, born as they are in a material constitution still determined by the mechanisms of abstraction of values and control that characterized industrial society.
A second weak point consists in the fact that cognitive living labour continuously reappropriates fixed capital, the instruments of labour, and productive knowledge. In this way the technical composition of cognitive living labour is continually enriched and increasingly tilts the capital relation in its favour.
(...) New resistances to the capitalist appropriation of the common appear inside these weak points. Obviously I cannot cover all of them here, but I can list a few dispositifs of action that have begun to develop:
(a) first of all, democratic practices of appropriation and management of ‘common goods’;
(b) insistence, in trade union, fiscal and political negotiations, on the recognition of the common as a basis of the social reproduction of labour; and insistence on the entrepreneurial skills of the singularities put to work. The struggles over welfare go in this direction, and in this case resistance behaviours take on entrepreneurial and alternative qualities;
(c) new measures of the common, which finally begin to be proposed in the quest for new coins whose value is established not by reference to capital’s command but as a measure of social needs. The demand for a guaranteed income and the development of alternative currencies are often articulated from this perspective.
To conclude, when the common is removed from capitalist accumulation and valorization, it appears open to the use of the multitude. It can then be relegated to an administrative regulation of a democratic and participatory character. The important thing is to recognize thecommon as a mode of production in our society and as a fundamental product of the work of all. At this point, the private appropriation of the common is not something that the commune of worker-citizens wish for".
A. Negri, The Common, Cambridge and Hoboken 2023.
To, co wspólne jako sposób produkcji
"Naszą propozycją jest raczej potraktowanie dobra wspólnego nie jako trzeciego rodzaju własności [obok prywatnej i publicznej], ale jako sposobu produkcji. (...) 'Wspólny' charakter produkcji zostaje urzeczywistniony przez swoją podstawę [soubassement], która jest nie tyle historyczna, co aktywna, podmiotowa, kooperacyjna, oparta na kooperacyjnej i komunalnej organizacji pracy i przez nią uwarunkowana.
(...) To, co wspólne – obecnie, w dobie pracy kognitywnej i kooperacyjnej, intelektu powszechnego – ma wymiar biopolityczny i jest strukturyzowane przez produkcję podmiotowości. Jest 'wspólne' we właściwym, naukowym sensie. Wynika z tego, że kapitalistyczne zawłaszczenie przybiera postać całkowicie odmienioną, a zawłaszczanie nadwyżki pracy nie odbywa się już poprzez bezpośredni wyzysk pracy i jej abstrakcję, ale raczej poprzez nowy mechanizm zawłaszczania, charakteryzujący się ekstrakcją tego, co wspólne jako konstytucji całej produkcji społecznej. I jeśli to, co wspólne obejmuje cały czas i każdą społeczną przestrzeń waloryzacji, jeśli poza produkcją kapitalistyczną nie ma już przestrzeni i jeśli każdy rodzaj pracy jest podporządkowany waloryzacji, to ten wyzysk ekstrakcyjny jest ukonstytuowany przez autonomiczną organizację kooperacji dokonywaną przez podmiotowości kognitywne – niezależną władzę zlokalizowaną w okrutnej machinie wyzysku. Inaczej mówiąc: w relacji kapitału z jego asymetrią to 'kapitalistyczne dobro wspólne' poddawane jest coraz bardziej antagonistycznemu napięciu. Każde życie stało się produktywne; wydobywanie wartości odbywa się w całej globalnej sferze biopolitycznej i nie ogranicza się już do przestrzeni i czasów wyłącznie dedykowanych pracy.
(...) Kapitał musi dostosować się do dobra wspólnego. Cierpi na tym jego sposób produkcji, gdy zmieniają się wzorce wyzysku i następuje przejście od abstrahowania wartości przemysłowych do ekstrakcji społecznej wartości produkcji. Kapitał traci jednak w ramach tej nowej relacji całą swą zdolność dowodzenia. A jednak studiując teorie tworzenia wartości [valorizzazione] poprzez ekstrakcję, nie można nie zauważyć, że nie jest to coś całkowicie nowego. W szczególności w rozdziałach Kapitału poświęconych akumulacji pierwotnej Marks dał szeroki opis form, poprzez które wspólne ziemie i wspólne prawa zostały zniszczone i zawłaszczone przez rodzący się kapitalizm. Bez tego aktu prywacji, zawłaszczenia dobra wspólnego, jak słusznie zauważył Marks, nie wystartowałaby akumulacja kapitału, umożliwiając nadejście epoki produkcyjnej, będącej podstawą społeczeństwa przemysłowego. Jasne jest jednak, że nie ma analogii pomiędzy tym przedkapitalistycznym dobrem wspólnym, którego wywłaszczenie było konieczne do budowy kapitalizmu, a tym jak to, co wspólne jawi się w naszym dzisiejszym doświadczeniu.
Drugie sformułowanie teorii waloryzacji opartej na ekstrakcji (która często odzwierciedla akumulację pierwotną u Marksa), można znaleźć w 'zachodnim marksizmie', poczynając od szkoły frankfurckiej po workeryzm [operaizm] i postkolonializm, gdzie pracę i produkcję rozważa się w świetle realnej subsumcji pod kapitał. Przejście od formalnej subsumcji do realnej subsumcji wyraża cykl podporządkowania i stopniowego zawłaszczania przez kapitalistę procesów pracy i całego społeczeństwa produkcyjnego. W pierwszej, formalnej fazie, kapitał absorbuje przestrzenie i czasowości, które różnią się od siebie; w drugiej, realnej fazie, kapitał narzuca jednorodny reżim produkcji, konsumpcji i tak dalej. Można powiedzieć, że w tym przypadku przechodzimy od reżimu zysku do reżimu renty. Jest to jednak renta, która została gruntownie zmodyfikowana w stosunku do definicji zawartej u klasyków. Cóż to za modyfikacja? Faktem jest, że renta ta jest pobierana bezpośrednio z produktywnego dobra wspólnego.
(...) Kiedy uznajemy to, co wspólne za sposób produkcji, opisujemy rezultat przejścia z fazy przemysłowej do fazy kognitywnej pracy produkcyjnej. Jest rzeczą oczywistą, że przejście to nie jest ani linearne, ani jednorodne. Raczej odtwarza ono nieciągłości i asymetrie, doprowadzając swoją własną ścieżkę do skrajnych granic i reprezentując ją w wydobywaniu tego, co wspólne. Kapitał traci tu swoją godność, która polegała na organizacji produkcji i wdrukowywaniu rozwoju w społeczeństwo. Tutaj także kapitał zmuszony jest do reorganizacji i ukazania swojego antagonistycznego charakteru w swej skrajnej formie. Oznacza to, że walka klas rozwija się wokół dobra wspólnego. I z tego, co dotychczas powiedziałem, jasno wynika, że istnieją dwie figury dobra wspólnego: jedna to dobro wspólne poddane kapitalistycznemu wydobywaniu wartości, druga to dobro wspólne jako wyraz tego, co kognitywne i zdolności produkcyjnych wielości. Pomiędzy tymi dwiema formami dobra wspólnego istnieje nie tylko obiektywna sprzeczność, ale także subiektywny antagonizm.
(...) Pierwszy słaby punkt kapitalistycznego przewodnictwa wyznacza afirmacja autonomicznej mocy produkcyjnej kooperacji, to znaczy wirtualna hegemonia pracy łącznej nad przewodnictwem. Należy zauważyć, że dzisiaj praca kooperacyjna i kognitywna stanowi prawdziwie połączoną masę, w obliczu której kapitalistyczne dowództwo jest zakłopotane: masę złożoną z pojedynczości w wielości. Podczas gdy kapitalistyczne panowanie nad masą zostało ugruntowane w przemysłowym procesie produkcji, panowanie nad wielością i nad pojedynczościami, które ją tworzą, stanowi nieokreślony horyzont, a czasem nierozwiązalny problem dla kapitału. Paradoks polega na tym, że w kapitalizmie kognitywnym produkcja wymaga wielości pojedynczości (ponieważ to w nich kryje się produktywność). Tendencje do pojawiania się pojedynczości, upodmiotowienia i produktywności stanowią 'wnętrze' lub 'sprzeciw', które dzisiejsza klasa robotnicza przeciwstawia kapitałowi stałemu - szefowi (i czyni to nie tylko jako kapitał zmienny, ale jako wielość, jako zespół pojedynczości, sieci językowych i kooperacyjnych). Stąd ciągła fragmentacja procesu, stąd radykalne trudności w dowodzeniu, stąd kryzys instytucji demokracji przedstawicielskiej, zrodzonych w takiej formie, w jakiej istnieją i w konstytucji materialnej, wciąż zdeterminowanej przez mechanizmy abstrakcji wartości i kontroli, które charakteryzują społeczeństwo przemysłowe.
Drugi słaby punkt dotyczy tego, że żywa praca kognitywny w sposób ciągły odzyskuje sobie kapitał trwały, narzędzia pracy i wiedzę produkcyjną. W ten sposób techniczny skład żywej pracy kognitywnej jest stale wzbogacany i coraz bardziej przechyla relację z kapitałem na swoją korzyść.
(...) W tych słabych punktach pojawiają się nowe ogniska oporu wobec kapitalistycznego zawłaszczania dobra wspólnego. Oczywiście nie mogę tutaj omówić ich wszystkich, ale mogę wymienić kilka dyspozytywów działania, które zaczęły się rozwijać:
a) przede wszystkim są to demokratyczne praktyki zawłaszczania i zarządzania 'dobrami wspólnymi';
b) nacisk w negocjacjach związkowych, podatkowych i politycznych na uznanie dobra wspólnego jako podstawy społecznej reprodukcji pracy; oraz nacisk kładziony na przedsiębiorcze umiejętności pojedynczości zaangażowanych w pracę. Walki o dobrostan ciążą w tym kierunku i w tym przypadku formy oporu nabierają cech przedsiębiorczych i alternatywnych;
(c) nowe miary dobra wspólnego, które wreszcie zaczęto proponować w poszukiwaniu nowych walut, których wartość ustalana jest nie na podstawie dowództwa kapitału, ale na miarach potrzeb społecznych. Z tej perspektywy często artykułowany jest zapotrzebowanie na bezwarunkowy dochód podstawowy i rozwój alternatywnych walut.
Podsumowując, kiedy dobro wspólne zostanie wycofane z kapitalistycznej akumulacji i waloryzacji, wydaje się być otwarte na wykorzystanie przez wielość. Można je następnie poddać regulacjom administracyjnym o charakterze demokratycznym i partycypacyjnym. Ważną rzeczą jest uznanie dobra wspólnego za sposób produkcji w naszym społeczeństwie i za podstawowy produkt pracy wszystkich. W tym momencie prywatne zawłaszczenie dobra wspólnego nie jest czymś, czego pragnie komuna obywateli-pracowników”.
A. Negri, The Common, Cambridge and Hoboken 2023.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz