The ethics of the inn and the spirit of idleness / Etyka karczemna i duch próżniactwa

The ethics of the inn and the spirit of idleness

"The journalism of the reign of Stanisław August [1764-1795] resounds with complaints about a large loose population, which wanders around the country for money and alms.  It is this kind of people that proclamations and ordinances of administrative and police authorities try to suppress. The enlightened public opinion demands finding the ways to eliminate begging and vagrancy, there appears project of productive elicitation of people who 'play with idleness'. 

(...) The working man of the 18th century had limited material needs, his standard of living was extremely low, he did not want to raise it, expand the scope of his needs, all the more to start saving and collecting money, because what he could have done with them in those conditions? 

(...) Those limited needs and his inclination to play, his love to the inn, to living with fantasy, are strictly related to the attitude to work. The man is ready to work when he has to, when he's broke to the wide; he never saves his money, he spends it generously, without thinking about tomorrow, he unloads himself in his own way. (...) Once he felt the earnings in his pocket, then work for a shorter or longer time, regardless of salary, become unnecessary, it was a burden.

Therefore the tendency of policy in the new period was comprised not of elimination of loose population in the sense of former police and ordinal laws; it was destined instead to controlling the population of laborers, to catching it in the notches of social discipline, to re-creating it in order to force it to cease being the elusive, lawless, unbound, volatile human dust, alternately working, wandering and begging - in short, bearing the features of their 'marginal' position, the characteristic of a group without its own place in the hierarchy and social structure, and slipping from the oppression and exploitation. The meaning of the administrative ordinances of the Stanisław's era, in relation to the wage-earning population, was the pursuance to take it under the strict records and control, in order to make it a tool for gentry agriculture and rising industrial enterprise".

N. Assorodobraj, Początki klasy robotniczej: Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej, Warszawa 1966, p. 37, 124, 126-127, 133 (my own translation).

Etyka karczemna i duch próżniactwa

"Publicystyka z okresu Stanisława Augusta rozbrzmiewa skargami na liczną ludność luźną, wędrującą po kraju za zarobkiem i jałmużną. Z ludnością tą walczą uniwersały i zarządzenia władz administracyjno-policyjnych. Światła opinia publiczna domaga się znalezienia sposobów likwidacji żebractwa i włóczęgostwa, pojawiają się projekty uproduktywnienia ludzi 'bawiących się próżniactwem'. 

(...) Człowiek pracy wieku XVIII miał ograniczone potrzeby materialne, jego poziom życia był niezwykle niski, nie wykazywał dążności do podniesienia go, rozszerzenia swego zakresu potrzeb, tym bardziej do oszczędzania i zbierania pieniędzy, bo cóż by z nimi robił w ówczesnych warunkach?  

(...) Te ograniczone potrzeby i zamiłowanie do zabawy, do karczmy, do życia z fantazją, związane są ściśle ze stosunkiem do pracy. Człowiek pracuje wtedy, gdy musi, gdy nie ma już grosza przy duszy; zarobionych pieniędzy bynajmniej nie oszczędza, wydaje je hojnie, bez myśli o jutrze, wyżywa się po swojemu. (...) Gdy poczuł zarobek w kieszeni, praca na czas krótszy lub dłuższy, zależnie od wysokości zarobku, stawała się niepotrzebna, była ciężarem. 

Toteż tendencją polityki władz nowego okresu nie jest likwidacja ludności luźnej w sensie dawnych przepisów policyjno-porządkowych; jest nią natomiast dążenie do opanowania ludności wyrobniczej, do ujęcia jej w karby dyscypliny społecznej, do urobienia jej, by przestała być owym nieuchwytnym, samowolnym, nieznoszącym więzów, lotnym prochem ludzkim, pracującym, włóczącym się i żebrzącym na przemian - słowem noszącym cechy swego 'marginesowego' położenia, cechy grupy bez określonego miejsca w hierarchii i strukturze społecznej, a wymykającej się spod ucisku i wyzysku. Sensem zarządzeń administracyjnych epoki stanisławowskiej w stosunku do ludności najemnej będzie dążenie do wzięcia jej pod ścisłą ewidencję i kontrolę, aby stała się powolnym narzędziem na usługach pańskiej gospodarki rolnej i rodzącego się przedsiębiorstwa przemysłowego."

N. Assorodobraj, Początki klasy robotniczej: Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej, Warszawa 1966, s. 37, 124, 126-127, 133.