The longue durée of the agrarian commune / Długie trwanie wiejskiej komuny

The longue durée of the agrarian commune 

"The splintering of the holding of the individual peasant, and often of the lord's demesne, into strips scattered through the open fields of the manor, demanded continuous cooperation to regulate such matters as access to individual strips, sowing, harrowing and harvesting, pasturing of cattle on the fallows and on the stubble of the harvested fields, protection of the sown fields from trespass by cattle, and water rights. In short, it required the communal regulation of husbandry. Usually this evolved into compulsory communal tillage, in which the villagers all grew the same crops and performed the same field operations at the same time. The origins of this practice (which began in the Middle Ages) have been attributed to a shortage of pasture. The increased demand for cropland hastened the conversion of much grassland into arable, and simultaneously created a need for animals for draft, and thus a demand for pasturage. The villagers met this problem by pasturing their animals on the open fields after harvest when the fields lay fallow. This required the coordination of the farming operations of all of the villagers, so that when the animals entered the field it had been cleared of all of the crop. Similarly, the time of plowing had to be coordinated so that all would know when the livestock had to be driven from the fallow field. Some villages of the champion managed without ever adopting this system. Presumably, they had enough grassland and so did not need stubble and fallow as supplementary pasture. Or, perhaps, they tethered their animals to graze on their own unplanted strips, the tether preventing the animal from wandering into the possibly planted strips of other villagers. 

Communal regulation of husbandry extended beyond the management of the plowland to the control of the other resources of the village, whether pasture, meadows, marshes, bogs and other wastes. The community decided how and when they could be used, who could use them, and how much use could be made of them. Sometimes neighboring villages agreed to allow mutual use of their common lands or a contiguous common waste, though this 'intercommoning' tended to decline as population increased and as village boundaries became more firmly fixed. 

Communal control reached the extreme of collective restraint in agrarian communism. Here the village commune held all of the land of the village; the member households had permanent possession only of their dwellings and house lot. Each member household had a right to an allotment of plowland and the right to the use of common pasture, meadow, and forest. The commune decided how much land each household should have; it could subdivide holdings, order their periodic redistribution, lease additional land, or rent out some of its own land. The seignior could overrule any action of the commune, but usually he allowed it much autonomy. By the nineteenth century communal landholding was nearly universal in Great Russia, and was also used in many parts of Hungary, in eastern Galicia, in a number of places in Poland, in the plainland of Bukovina, and in Moldavia. Nor was it unknown in western Europe; villages in districts along the Moselle River in western Germany practiced communal landholding into the nineteenth century".

J. Blum, The End of the Old Order in Rural Europe, Princeton 1978, p. 122-124.

Długie trwanie wiejskiej komuny

"Rozczłonkowanie indywidualnego gospodarstwa chłopskiego, a często i dóbr pańskich, na rozrzucone po otwartych polach dworu pasma, wymagało ciągłej współpracy, by poddać regulacji takie kwestie jak dostęp do indywidualnych pasów, wysiewanie, bronowanie i żniwa, wypasanie bydła na ugorach i na ściernisku z zebranych pól, ochrona obsianych pól przed wtargnięciem bydła i prawa do wody. W skrócie, wymagało komunalnej regulacji gospodarki. Zwykle przeobrażała się ona w obowiązkową wspólną uprawę, w ramach której wieśniacy zgodnie sadzili te same uprawy i wykonywali w polu te same czynności w jednakowym czasie. Korzenie tej praktyki (która zaczęła się w średniowieczu) zostały powiązane z niedostatkiem pastwisk. Zwiększone zapotrzebowanie na pola uprawne przyspieszyło przekształcenie dużej części łąk w grunty orne i jednocześnie wytworzyło zapotrzebowanie na zwierzęta pociągowe, a tym samym popyt na pastwiska. Wioskowi odpowiedzieli na ten problem poprzez wypasanie swoich zwierząt na otwartych pastwiskach po ukończeniu żniw, gdy pola leżały odłogiem. To wymagało koordynacji prac rolnych ze strony wszystkich wieśniaków, tak aby zwierzęta wchodziły na pole oczyszczone z całego plonu. Podobnie czas orki musiał zostać skoordynowany tak, aby wszyscy wiedzieli, kiedy należy wypędzić stado z odłogu. Niektóre wioski poradziły sobie bez przyjęcia tego systemu. Przypuszczalnie miały one wystarczająco dużo łąk i dlatego nie potrzebowały ścierniska i ugoru jako pola uzupełniającego pastwiska. Albo, być może, zatrzymały swoje zwierzęta, żeby te pasły się na nieobsianych pasach, a pęta powstrzymywały zwierzę przed wędrówką na potencjalnie obsadzone pasy należące do innych wieśniaków. 

Komunalna regulacja uprawy wykraczała poza zarządzanie ziemią orną ku kontroli nad innymi zasobami wioski, czy to pastwisk, łąk, bagien, torfowisk i innych odpadów. Wspólnota decydowała jak i kiedy mogą być one użytkowane, kto może to czynić i jak wiele użytku można z nich pozyskać. Czasem sąsiednie wsie zgadzały się na użytek wzajemny swoich dóbr wspólnych albo przyległych nieużytków rolnych, chociaż to 'wzajemne współdzielenie' (intercommoning) miało tendencję do zmniejszania się wraz ze wzrostem populacji i silniejszym określaniem granic wsi. 

Komunalna kontrola osiągnęła ekstremum kolektywnego samoograniczenia w agrarnym komunizmie. Tutaj komuna wiejska czyniła użytek z całej wioskowej ziemi; członek gospodarstwa miał na stałe posiadanie jedynie swoje zabudowania i działkę. Każdy członek gospodarstwa miał prawo do przydziału ziemi ornej i prawo do używania wspólnego pastwiska, łąki i lasu. Komuna decydowała o tym, ile ziemi powinno mieć każde z gospodarstw; mogła dokonywać podziału gospodarstwa, nakazać czasową redystrybucję, dzierżawę dodatkowej ziemi albo użyczenie części swojego gruntu. Senior mógł uchylić wszelkie postępowania komuny, ale zwykle zezwalał jej na znaczną autonomię. Aż po dziewiętnasty wiek komunalne włości były niemal powszechne w Wielkorosji i były także stosowane w wielu częściach Węgier, we wschodniej Galicji, w szeregu miejsc w Polsce, na równinach Bukowiny czy w Mołdawii. Nie były także nieznane w Europie Zachodniej; wsie w dystryktach położonych wzdłuż rzeki Mozeli w zachodnich Niemczech praktykowały komunalny użytek ziemi aż po dziewiętnaste stulecie".

J. Blum, The End of the Old Order in Rural Europe, Princeton 1978, s. 122-124.