sobota, 18 grudnia 2021

The plots of the Black commons / Działki i zmowy czarnych dóbr wspólnych

The plots of the Black commons

"If we consider the ecologically destructive forces of plantations financed by speculators, Black people’s ecological vulnerability underwrote the global market economy. Alongside this history, however, are the efforts of Black people to renegotiate the uneven contours of capitalist landscapes. Taken together, the various threads of alternative land stewardship chart a usable history of a Black commons. For Marx the commons was the 'people’s land' prior to enclosure. Black qualifies the traditional consideration of the commons by examining the strain Blackness has placed on notions of 'the people' and also by marking the practices of alternative land stewardship as definitively modern and ongoing in the face of unending enclosure and expropriation. 
In order to suggest the possibility for the history of a Black commons, I first examine the testimony of famed landscape architect and designer of Central Park Frederick Law Olmsted as he journeyed to the South in 1852. (...) In Olmsted’s accounts, the Upper South plantation landscapes revealed how spasmodic markets and financing unevenly shaped factories of the field. Olmsted interpreted abandoned land as further evidence of what he considered slavery’s inefficiency. (...) Both the master class’s and Olmsted’s visions of managing the land assessed stewardship through the lens of profiteering and dominance. 
In addition to his picture of the South’s social and economic ecology, Olmsted unwittingly captured the elements of a Black landscape. The enslaved built this counter-geography through acts of refusal: a politics of disregard, avoidance, and rejection that created the possibility for stolen time and space. Once Olmsted reached the gate of a Maryland plantation, an enslaved person who remained unseen interrupted the idyllic scene. As Olmsted transcribed, fabricating black speech, 'Ef yer wants to see master, sah, he’s down thar—to the new stable'. Olmsted continued: 'I could see no one'. 
For Olmsted, this kind of Black obstinacy, a refusal to be seen and accounted for, represented the ineffectiveness of slavery. Although Olmsted did not write this account sympathetically, he did index the ways that even the smallest acts of throwing gravel in the gears of the system of slavery served as a weapon for the enslaved as they contested the quotidian violence and destruction enacted through surveillance. In the ideology of mastery, surveillance was part of a totalizing vision of accounting, management, and control over humans and the earth. Here the unnamed person countered the dominant politics of seeing, and in looking back, offers the kind of alternative line of vision Simone Browne describes as 'dark sousveillance'. 
The refusal to be seen or hiding in close proximity and looking back provided the enslaved with moments of possibility for building an unsanctioned world. Elements of this unsanctioned Black world were forbidden. Yet enslavers tacitly acknowledged others. Even the practices encouraged by enslavers served as a means by which the enslaved maneuvered the geography of plantations and created the possibility for interruptions in the space-time rhythms of mastery and dominion. Fleeting and tentative, these interruptions challenged dominion and totalizing control, enabling the enslaved to create a 'largely secret and disguised world' composed of a 'system of paths, places, and rhythms that a community of enslaved people created as an alternative, often a refuge, to the landscape system of planters and other whites'. 
Black landscapes were often confined or confining. Yet, as Katherine McKittirick theorizes, they were also points of possibility for acts of rebellion, including effective escape, as in Harriet Jacobs’s case. These renegotiations of time and place facilitated acts of self-liberation and created reprieves in which to imagine and practice a different world. 
While enslavers sought to catalog, name, and divide the earth into sellable property, the enslaved reimagined it through a rich cosmology built around what Sylvia Wynter termed the 'plot'. The plot was constituted through a parcel of land given to the enslaved by planters 'on which to grow food to feed themselves in order to maximize profits'. The system of the plot also allowed 'African peasants transplanted' to American plantations to transpose 'all the structure of values that had been created by traditional societies of Africa' by which the 'land remained the Earth—and the Earth was a goddess; man used the land to feed himself; and to offer first fruits to the earth; his funeral was the mystical reunion with the earth.' In turn the plot incubated 'traditional values—use values. This folk culture became a source of guerrilla resistance to the plantation system'. Plots anchored alternative modes of earth stewardship that, taken alongside other practices, forged a fleeting Black commons. 
In his 1937 WPA narrative, a formerly enslaved resident of Baltimore, James V. Deane, described life on a large plantation along Goose Bay, an inlet of the Potomac River, in Charles County, Maryland where he had been enslaved. According to Deane, the enslaved 'had small garden patches which they worked by moonlight'. Although there was a physician charged with ensuring the health and productivity of the enslaved, as he described, 'the slaves had herbs of their own, and made their own salves'. While the record leaves no evidence of the full parameters of this alternative use of the landscape, it is clear that the enslaved created and maintained a distinctive interpretation of space from a shared vision for social and cosmological integrity. 
Deane described an alternative landscape that denies the bounded and strict cartography instituted through the regime of real property and chattel that was the primary source of white patriarchal domination. Critically, this Black landscape overlaid the dominant layout of the plantation and infused it with other kinds of spiritual and social significance in excess of dominion. In addition to the plot that served as a rich site of Black cultural life and healing, Deane also described the river as a commons. Deane relayed, 'My choice food was fish and crabs cooked in styles by my mother'. Deane’s preferred foods were products of the delicate watershed and brackish ecologies that remain endangered by the geography of continuous capitalist expansion and sprawl that has defined the area in the twentieth century. Food that the enslaved independently procured from the Potomac’s waters and similar estuary environs served as a currency for Black social life and intergenerational affection in confronting the master class’s vision to lord over Black people’s bodies, lines of social connection, the land, and the river. Enslaved Black people envisioned an alternative system that included a Black commons.  
This legacy of a Black commons remains vital, even as we face quite a different terrain from our enslaved ancestors. If financialization has produced new geographies of death in the name of unchecked exploitation, we must continue to subvert the totalizing logics of mastery and reclaim ourselves and the earth from profiteers. Histories of the plot and the Black commons engender usable histories as we face the apotheosis of dominion".

J.T. Roane, Towards Usable Histories of the Black Commons, https://www.aaihs.org/towards-usable-histories-of-the-black-commons/


Działki i zmowy czarnych dóbr wspólnych

"Jeśli rozważymy ekologicznie destrukcyjne siły plantacji finansowanych przez spekulantów, to zobaczymy, że ekologiczne narażenie Czarnych przyczyniło się do powstania globalnej gospodarki rynkowej. Jednak wraz z tą historią pojawiały się dążenia Czarnych, by renegocjować nierówne kontury kapitalistycznych krajobrazów. Zebrane razem, te różne odsłony alternatywnego zarządzania ziemią tworzą użyteczną historię czarnych dóbr wspólnych. Dla Marksa dobra wspólne były 'ziemią ludu' sprzed okresu grodzeń. W czarnym ujęciu dóbr wspólnych badane jest filtr czerni nałożony na pojęcie 'ludu', a także praktyki alternatywnego zarządzania ziemią jako przynależne nowoczesności i trwające w obliczu niekończących się grodzeń i wywłaszczeń. 
Aby pokazać możliwość opowiedzenia historii czarnych dóbr wspólnych, wpierw zbadam świadectwo słynnego architekta krajobrazu i projektanta Central Parku, Fredericka Law Olmsteda, który podróżował na Południe w 1852 roku. (...) W relacjach Olmsteda krajobrazy plantacji na Górnym Południu ujawniły to, do jakiego stopnia spazmatyczne rynki i finansowanie nierówno ukształtowały układy pól. Olmsted zinterpretował fakt istnienia opuszczonej ziemi jako kolejny dowód na nieefektywność niewolnictwa. (...) Zarówno wizje klasy posiadającej, jak i Olmsteda, dotyczące zarządzania ziemią, oceniały zarządzanie przez pryzmat spekulacji i dominacji. 
Oprócz zarysowania swojego obrazu ekologii społecznej i ekonomicznej Południa, Olmsted nieświadomie uchwycił elementy czarnego krajobrazu. Zniewoleni zbudowali tę kontrgeografię poprzez akty odmowy: politykę lekceważenia, unikania i odrzucania, która stworzyła możliwość kradzieży czasu i przestrzeni. Kiedy Olmsted dotarł do bramy plantacji w stanie Maryland, zniewolona osoba, która pozostawała dla niego niewidoczna, przerwała tę idylliczną scenę. Jak zanotował Olmsted, próbując oddać czarną mowę: 'Jeśli chcesz zobaczyć pana, on jest na dole – w nowej stajni'. Olmsted kontynuował: 'Nie widziałem, kto to mówi'. 
Dla Olmsteda ten rodzaj czarnego uporu, odmowa bycia widzianym i rozliczanym, reprezentował nieskuteczność niewolnictwa. Chociaż Olmsted nie spisał swej relacji z sympatią dla zniewolonych, to odnotował sposoby, poprzez które nawet najmniejsze akty sypania piasku w tryby systemu niewolnictwa służyły im jako broń, gdy kwestionowali codzienną przemoc i zniszczenie dokonywane przez inwigilację. W ideologii panowania nadzór był częścią całościowej wizji rachunkowości, zarządzania i kontroli nad ludźmi i ziemią. Tutaj nienazwana osoba przeciwstawiła się dominującej polityce widzenia, oferując rodzaj alternatywnej trajektorii widzenia, którą Simone Browne określa jako 'czarny podzór' (dark souseveillance) [w kontrze do white surveillance - białego nadzoru]. 
Odmowa bycia widzianym lub ukrywanie się w bliskiej odległości, by patrzeć za siebie dawały zniewolonym chwile możliwości zbudowania nieusankcjonowanego świata. Elementy tego nieusankcjonowanego czarnego świata były zakazane. Jednak zniewalacze milcząco uznawali innych. Nawet praktyki propagowane przez zniewalaczy służyły jako środek, za pomocą którego zniewoleni manewrowali geografią plantacji i stwarzali możliwość przerwania czasoprzestrzennych rytmów panowania i posiadania. Przelotne i ulotne przerwy rzucały wyzwanie dominacji i totalnej kontroli, umożliwiając zniewolonym stworzenie 'w dużej mierze ukrytego i zakamuflowanego świata' złożonego z 'systemu ścieżek, miejsc i rytmów, które społeczność zniewolonych ludzi stworzyła jako alternatywę, często jako schronienie wobec systemu krajobrazów plantatorów i pozostałych białych' (Finney). 
Czarne krajobrazy często doznawały ograniczeń lub bywały ograniczające. Jednak, jak teoretyzuje to Katherine McKittirick, były to również punkty możliwości zaistnienia aktów buntu, w tym skutecznej ucieczki, jak w przypadku Harriet Jacobs. Te renegocjacje czasu i miejsca ułatwiały akty samowyzwolenia i tworzyły uskoki, w których można było wyobrazić sobie i praktykować inny świat. 
Podczas gdy zniewalacze starali się skatalogować, nazwać i podzielić ziemię na własność, którą można sprzedać, zniewoleni przeobrażali ją na nowo poprzez bogatą kosmologię zbudowaną wokół tego, co Sylvia Wynter nazwała 'the plot' [gra słów: działka, ale i spisek, intryga, zmowa]. Działka/zmowa powstawała z kawałka ziemi oddanej zniewolonym przez plantatorów, 'na której uprawiali żywność, aby wyżywić się i przyczynić się do maksymalizacji zysków'. System działek pozwalał także 'przeszczepionym' na plantacje amerykańskie 'chłopom afrykańskim' przeszczepić 'całą strukturę wartości, która została stworzona przez tradycyjne społeczeństwa Afryki', w myśl której 'ziemia pozostawała Ziemią – a Ziemia była boginią; człowiek wykorzystywał ziemię, by się wyżywić; i ofiarować ziemi pierwsze owoce; jego pogrzeb był mistycznym spotkaniem z ziemią'. Z kolei na działce inkubowano 'tradycyjne wartości — wartości użytkowe. Ta kultura ludowa stała się źródłem partyzanckiego oporu wobec systemu plantacji'. Działki/zmowy zakotwiczyły miejsce dla alternatywnych sposobów zarządzania ziemią, które -w połączeniu z innymi praktykam - stworzyły ulotne czarne dobra wspólne. 
W swojej narracji z 1937 roku były zniewolony mieszkaniec Baltimore, James V. Deane, opisał życie na dużej plantacji wzdłuż Zatoki Goose, u ujścia rzeki Potomac, w hrabstwie Charles w stanie Maryland, gdzie cierpiał niewolę. Według Deane'a zniewoleni 'mieli małe ogródki, na których pracowali przy świetle księżyca'. Chociaż na miejscu był lekarz, któremu powierzono zadanie zapewnienia zdrowia i produktywności zniewolonych, jak opisywał to Deane, 'niewolnicy mieli własne zioła i robili własne maści”. Wprawdzie wspomnienie nie daje dowodów, co do całościowych sposobów alternatywnego wykorzystania tego krajobrazu, jasne jest jednak, że zniewoleni stworzyli i zachowali wyróżniającą się interpretację przestrzeni ze wspólnej wizji społecznej i kosmologicznej integralności. 
Deane opisał alternatywny krajobraz, który zaprzeczał grodzonej i ścisłej kartografii ustanowionej przez reżim nieruchomości i ruchomości, który był głównym źródłem patriarchalnej dominacji białych. Co ważne, ten czarny krajobraz nałożył się na dominujący układ plantacji i napełnił go innymi rodzajami duchowego i społecznego znaczenia poza dominacją. Oprócz działki/zmowy, która służyła jako bogate miejsce życia kulturalnego i uzdrowienia Czarnych, Deane opisywał również rzekę jako dobro wspólne. Relacjonował: 'Moim ulubionym jedzeniem były ryby i kraby ugotowane wedle przepisu mojej matki'. Ulubionym pożywieniem Deane'a były produkty rozlewiska i słonawej ekologii, których przetrwanie było zagrożone przez geografię ciągłej kapitalistycznej ekspansji i niekontrolowanego rozrostu, jaka zdefiniowała w końcu ten obszar w XX wieku. Żywność, którą zniewoleni zdobywali niezależnie z wód Potomac i podobnych ujść rzek, służyła jako waluta w życiu społecznym Czarnych i dostarczała międzypokoleniowego afektu w konfrontacji z wizją klasy panów, która chciała panować nad ciałami Czarnych, układami więzi społecznych, ziemią i rzeką. Zniewoleni czarni wyobrażali sobie alternatywny system, który obejmowałby czarne dobra wspólne. 
Ta spuścizna czarnych dóbr wspólnych pozostaje ważna, nawet jeśli mamy dziś do czynienia z zupełnie innym terenem niż nasi zniewoleni przodkowie. Jeśli finansjalizacja stworzyła nowe geografie śmierci w imię niekontrolowanego wyzysku, musimy nadal obalać totalizującą logikę panowania i odzyskać siebie i ziemię z rąk spekulantów. Historie działki/zmowy i czarnych dóbr wspólnych składają się przydatne opowieści, gdy stajemy w obliczu apoteozy dominacji".

J.T. Roane, Towards Usable Histories of the Black Commons, https://www.aaihs.org/towards-usable-histories-of-the-black-commons/

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz