Textual Commons, or the Right to Roam in Common Narrative / Tekstualne dobra wspólne, czyli prawo do szwendania się we wspólnej narracji

Textual Commons, or the Right to Roam in Common Narrative

"Let me start with a borrowed example of ‘the commons’ as a historical metaphor at work. In his study of the way British readers invented and elaborated upon literary character, David A. Brewer focuses on the justifications offered by eighteenth-century proponents of ‘afterlife’ writing or embellishment (i.e. those invested in narrating further adventures of celebrated fictional protagonists). The vindications exist as defences against possible charges of theft or plagiarism; as Brewer points out, this is a period in which authorial copyright remains contested and the notion of proprietary rights over texts still not fully established. At this time, ‘the single most readily available metaphor’ for thinking about literary property and the non-authorial uses of character is the ‘traditional village commons’. Indeed, Brewer quotes examples of afterlife writers comparing the reader’s connection to literary character with the cottagers’ common rights. This includes the rights to grow crops and graze livestock on common land, but also, through game laws, to hunt, trap, and eat wild animals. Considered as a kind of ‘textual commons’, the novel is a space owned by the author but in which readers retain use-rights, including the right to work or  develop characters, which thereby escape any absolute authorial claim of ownership.

For Brewer, part of the excitement of the analogy, which never achieved legal authority, lay in what he called ‘the underlying economic logic of imaginative expansion’. The idea that readers might retain customary use-rights over literary characters added a new dimension to the already odd property status of common land; in particular, it threw up an obstacle to ‘the usual way of thinking about property as the right to exclude the public.’ Whether interpreted as a form of ‘inherently public property’, or, like the contemporary legal expert Blackstone as ‘a kind of possession without ownership’, readers, like cottagers, seemed able to exercise common rights. More than this, Brewer suggests, it was the very exercising of those rights that seemed to guarantee their success; as if ‘the mere fact of repeated public use could transform private property into a public benefit’. Of course, the obvious differences in the analogy were part of its power. In highlighting the traditional right to use common land, afterlife writers were aware that this was a custom in decline, under threat from enclosures. They were also aware of the differences in economies of scale; whereas cottagers must face the realities of common land as exhaustible material resource, readers, it seemed, might use the textual commons and its immaterial content without fear of depletion. Indeed, the shrinking of the actual commons appears almost in inverse proportion to the imaginative expansion worked upon the novel; an effect Brewer wishes to suggest that continues even after the legal battle over copyright is lost.

(...) Eighteenth-century character-reading practices, which present the novel as a textual commons, were quickly displaced by the move to grant authors ‘a proprietary monarchic authority over their own creations’ (Brewer). The consolidation of copyright, part of a wider growing legal impatience with the whole notion of ‘coexistent properties’, contributes to the developing assumption that authors have control not just over published text but also over the very capacity to imagine an afterlife for their characters. In such a scenario, the immateriality of character gets re-presented as evidence for single ownership, the absolute tie to the mind of the author (Brewer). Here, the invocation of a textual commons and its practices of imaginative expansion is but a passing moment before that of capitalism; the example of a society that briefly toyed with detaching aspects of the potential of the novel from its original writer, democratising access by assigning readers a qualified property in literary character, has a retrospective enchantment. Indeed, Brewer meant the description to serve as a kind of lament. For him, this is not, self-evidently, how things are now.

An alternative narrative trajectory, (...) documents how citizens of a shrinking commons are fighting back, reclaiming public goods or identifying new ways of holding things in common and resisting their passing over into exclusive property regimes. (...) I want this early instance of the invocation and expansion of the language and practice of commoning put to use beyond its original object of description – literature instead of land – to work alongside my own ethnographic examples, which may also seem at first glance far from the concerns of commoners. (...) As Brewer goes on to emphasise, the textual commons is not just a metaphor that justifies readers’ rights to use or exploit literary characters. It is also an analogy that highlights comparisons between different kinds of ‘felt commonality’. Indeed, Brewer wants to argue that the ties that emerge through the shared use-rights of cottagers to common land can be read as the inspiration for the ties that emerge between afterlife writers, and more broadly between fiction readers, who share a form of use-rights in character. So, for him, a certain ‘bagginess’ in the definition of who can assert common rights is replicated in the new ‘virtual’ sociability of those who read the same novel. In fact, unmoored from attachment to specific locales, the felt commonality of readers seems to develop at an accelerated pace: 

'readers would invent further adventures for a particular character, see that strangers were apparently doing the same, and so conclude that both they and the strangers were far from alone, that there were still others, yet unknown, with whom they all shared a desire for ‘more’'. 

In this imaginative augmentation, divergences in the use of character didn’t seem to detract from the principle of ‘shared affection’ for character, or from the sense of mutuality that flows from it. (...) I am interested ultimately in how these ‘felt commonalities’ emerge, the degree to which they are desired or welcomed, and the reasons why. I consider the ethnographic examples in turn, demonstrating how curious and complex are the forms of commoning they espouse and the commons they create, before highlighting the contradictions and paradoxes in their positions and practices – a recognition of their agonistic politics that I refer to here as ‘tragic commoning’.

For the animal welfare campaigners I work with, the felt commonality that matters is that between humans and non-human animals. Or, more specifically, it is between humans and other sentient creatures. (...) As Brewer points out, the idea that eighteenth-century afterlife writers had use-rights in the characters they loved drew an analogy with another contemporary kind of imaginative expansion: the appreciation and satisfactions afforded by the prospect of the British landscape. Much like the common rights of readers, this engagement with ‘Fields and Meadows’ was seen to invest the observer with ‘a kind of Property in everything he sees’ (the language, Brewer tells us, belongs to Addison). Once again, this is a possession without ownership; exercised through the imaginative use and subsequent enjoyment of countryside that is accessible but not actually common land. The emphasis here seems a nice entry point into discussing the Land Reform Act, and the charity’s response to it, for the notion that enclosed land can also become the ‘Property’ of the non-owning individual who enters and observes it, and hence takes on some kind of public benefit, chimes with the language of justification for its enactment. Often billed as one instance of flagship law-making in the then new Scottish Parliament, this Act laid out statutory public rights of use or access to certain forms of private property in Scotland. Introduced in the context of the wider ‘freedom to roam’ movement, led by outdoor pursuit lobbyists across Britain, the legislation took on added significance in a devolved Scotland where the historical enclosure and clearance of vast tracts of land had long been central to political debate about inequality, economic redistribution, and national solidarity. The issue is often summarised in a widely-quoted fact of minority ownership – more than half of Scotland is the personal property of fewer than 500 people. Indeed, the Land Reform Act went a good deal further in opening land to public use than the equivalent law in England and Wales. While not a formal expansion of ‘the commons’, the legislation did end the landed property owner’s historical control over entry. What it principally allowed was ‘the right to be on land’ and ‘the right to cross land’, designated as privately owned, for personal or ‘recreational’ pleasure.

One could well argue that there is an imaginative expansion at play here; by reuniting ‘the public’ with the land, or at least with a recreational use-right in common, the clear implication is that the people of Scotland will rediscover a felt commonality previously eclipsed by the exclusions of private property ownership. But my own interest in the Land Reform Act is rather narrower, drawn from the interests of the charity I worked with. To these animal welfare campaigners, the Act offered an expansion of a different order, one which promised to make the protection of wild animals on enclosed land that much easier. As they regularly pointed out, the bulk of the private land opened-up to public access through the Land Reform Act was countryside given over to what they and other animal advocacy groups termed ‘cruel sports’: hunting, shooting, fishing, coursing, and stalking. It was the needs of sporting estate owners and managers to organise and control the countryside to meet that purpose that dominated both the manner in which landscape was shaped and the treatment of its sentient creatures. Charity workers are fond of highlighting, for instance, the fact that the distinctively low foliage cover of the Scottish moors is maintained by regular burnings, driven by the requirement to force new heather growth for grouse birds to feed on and to ensure wide, clear-view spaces for the sport of shooting parties. Similarly, woodland on estates is partly planted to encourage predator species for grouse and pheasants such as foxes to live and breed there and hence to make trapping and lamping more efficient. Although the Land Reform Act did not stop landowners managing the estates in this way, it did compel them to allow the public onto them and to permit the pursuit of activities on the land not defined by these ends. For the animal protection charity, the new presence of walkers, birdwatchers, cyclists, canoeists, foragers, and campers on privately owned countryside at least offered the possibility of uses not implicated in target-species control or slaughter. Public access to private land, the compatibility of certain kinds of commoning with private property that we see in Brewer’s focus on eighteenth-century imaginative expansion, allowed animal welfarists to identify unexpected opportunities to challenge the culture of ‘cruel sports’.

Most strategically, the Act greatly improved the charity’s capacity to monitor practices of land management and to witness forms of legal trapping and wildlife crime . The organisation’s ‘field investigator’, for instance, could now carry out inspections of sporting estates without the threat of trespass. The right of everyone to be on and to cross private land meant that previously covert work, which sometimes involved entering landed property without permission, could now be conducted in the relative open. In the past, and still very much today in England and Wales, this kind of monitoring relied on the calculated use of public footpaths and bridleways, public access channels across private land from which estate and sporting practices could be properly observed. The surveillance of fox hunting, for instance, had often resulted in a legalistic dance with hunt organisers and landowners over the degrees to which individual monitors strayed from these paths. Put simply, the access and recreational use rights assigned to the Scottish public significantly altered the investigator’s task; the entry of ramblers and canoeists, campers and birdwatchers meant that landowners and their managers could no longer automatically or straightforwardly challenge his presence.

The fact that the field investigator can now be on private land without explanation may be a convenient outcome of the Land Reform Act, but there is also a sense in which the charity hopes that it leads to a more substantive solidarity with recreational users. Casting the investigator as one of many members of the Scottish public on landed property prompted the organisation to consider alternative bases for placing them in league. The desire was that these other users might be persuaded to add an element of investigation to their recreation, and hence dramatically increase the number of potential eyes on both legal trapping and animal welfare abuses. As well as encouraging and enabling signed-up supporters of the charity to make use of the Land Reform Act to carry out voluntary inspection work on sporting estates, the general goal was to make the rambler more aware and to facilitate the collection of their accidentally discovered findings.

(...) Read as a new form of commoning, the Land Reform Act still appeared to them [animal welfare activists] as severely limited in scope and vision; it was not the collective presence or shared return to the land that they campaigned for or really wanted. Indeed, in some ways the Act exemplified what they identified as the anthropocentric dimension of modern times, the privileging of human forms of collective rights and the breakdown of that felt commonality between us and other sentient creatures.

It is precisely this kind of failure which we might identify as typical of traditional commoning, which the animal welfare charity wishes to directly address. In its campaign literature against the practice of snaring, for instance, an appeal letter for donations from supporters begins with the invitation to: ‘Imagine a countryside where wild animals such as rabbits, foxes, badgers and otters are free to roam, live and play in safety.’ The call is grounded in contemporary welfare notions of non-human creaturely consciousness, embodied in the much quoted phrase that ‘a sentient animal is one for whom feelings matter’. The emphasis here is not just on the negative capacity to feel pain but also on the assertion of the positive capacity of individual creatures to be aware and take species pleasure in their environment. It appears that part of that pleasure is now the freedom to range. In this and other campaign literature, the notion that the privately owned countryside has a sinister side is coupled with the challenge to imagine a different Scottish countryside where human and wild animals both enjoy being on and crossing the land. Conceived as an advocate for freedom, the charity seems to want a Land Reform Act that assigns ‘outdoor citizenship’ for all, a kind of recreational access in common.

This is not a totally fanciful ambition. As the charity members point out, certain species of wild animal in Scotland already receive legal protection, which in essence acts as a form of guarantee of access onto and across sporting estates. Gamekeepers and land managers, for instance, are prohibited from trapping badgers, red squirrels, otters, and pine martens (although, as the charity highlights, the problem of ‘by-catch’ in estate traps means that non-target species are often accidentally snared). Likewise, it is prohibited to shoot, trap, or poison birds of prey such as hen harriers, red kites, buzzards, and golden eagles. Other wild sentient creatures receive temporary annual protections. (...) Issued in the name of conservation or species endangerment rather than the recreational use-rights or welfare of individual wild animals, these protections nevertheless open a division in the putative freedom to roam. A fox and a pine marten may both cross private land, however, they are not equally vulnerable, at least in law, to entrapment and slaughter. While legislation no longer allows the property owner to exclude humans or certain named species from their land, it does allow them to exclude or control the movement of others.

The anachronistic definition, from the perspective of the charity, of who gets included in ‘public’ access to private land leads the organisation to take a sideways outlook on ownership more generally. Support for the Land Reform Act and for arguments in favour of breaking up large sporting estates (quite regularly made in the Scottish popular press) for them comes down to the question of what is the better outcome for wild animal welfare; a hunch exists that division into farmed smallholdings will reduce the degree of animal control and hence the levels of absolute suffering. But there is no ideological commitment to critique land ownership itself. Indeed, as the charity members like to point out, when it comes to the treatment of wild animals there is little necessary difference between their legal position on enclosed, private land and on common land.

By way of elucidation, let us briefly revisit the eighteenth-century idea of the textual commons. As Brewer highlights, this analogy works in part through the equation of literary character precisely with wild creatures. Characters should be ‘free to range’, the argument goes, because their immateriality guarantees the same unownable status. But, as Brewer goes on to argue, the freedom of literary character, like the freedom of ‘wild beasts’, is ultimately upheld for instrumental, human ends. It is precisely the achievement of that non-propertied status that gives readers and cottagers on common land their use-rights. Invoking game laws alongside common rights, the analogy suggests that in their freedom from ownership both characters and wild animals become available for public entrapment. Everyone, or at least those identified with the local commons, is said to gain ‘a qualified property through the labour of confining them.’ This is not a freedom therefore that assigns rights to the object of property exemption (i.e. the unowned animal); neither immaterial characters nor fleshy beasts have a stake in the commons they roam across. Likewise, on the modern estate and on private land more generally it is not the ownership of wild animals that curtails their roaming (they continue to escape the status of absolute property, to remain ferae naturae), but instead the responsibilities to control that may flow from land ownership. In both cases, a vested right of possession only occurs at the moment the creature is trapped or killed.

As the charity points out, the qualified ownership achieved through entrapment or slaughter complicates the question of which legal mechanisms might best serve the interests of the roaming wild animal, to ‘live and play in safety’. It is possible that the felt commonality between human and non-human sentient creatures that they wish to promote might best be respected not by removing the right of ownership over them but by introducing new property regimes; the charity notes, for instance, that some states in the USA are experimenting with species conservation laws that actually make certain wild animals the property of that state. At times it appears that the charity is even advocating that the wild animal itself becomes configured as a kind of qualified property owner. Stretching the idea of a multispecies outdoor citizenship to its limit, the perspective allows us to see each snare set for a fox, each funnel or ladder trap set for a crow, each fen trap set for a stoat or weasel as another way of denying not just free movement but also the sentient creature’s satisfaction or possession in everything it sees or knows. (...) As Brewer admits, nineteenth-century readers did not in fact simply suffer the abandonment of their common rights in literary character; they actively participated in what he terms this act of ‘enclosure’."

A. Reed, Commons feeling in animal welfare and online libertarian activism In A. Amin, P. Howell (eds.), Releasing the Commons: Rethinking the Futures of the Commons, London and New York 2016.

Tekstualne dobra wspólne, czyli prawo do szwendania się we wspólnej narracji

"Zacznę od zapożyczonego przykładu dobra wspólnego jako roboczej metafory historycznej. W swoich badaniach nad sposobami, na jakie brytyjscy czytelnicy wymyślali i rozwijali postacie literackie, David A. Brewer skupia się na uzasadnieniach podawanych przez osiemnastowiecznych zwolenników dopisywania lub upiększania 'pośmiertnych' przygód znanych powieściowych bohaterów. Uzasadnień tych używano do obrony przed możliwymi oskarżeniami o kradzież lub plagiat; jak podkreśla Brewer, jest to okres, w którym prawa autorskie podlegają kwestionowaniu, a pojęcie praw własności do tekstów wciąż nie zostało jeszcze w pełni ustalone. W okresie tym 'najbardziej poręczną metaforą' do myślenia o własności literackiej i nieautorskich użyciach postaci jest 'tradycyjna wiejskie dobro wspólne'. Faktycznie, Brewer cytuje przykłady, w których pisarze trudniący się życiem pozagrobowym bohaterów literackich przyrównują związek czytelnika z postacią literacką do praw wspólnotowych, którymi dysponują wieśniacy, obejmujących prawo do uprawy roślin i wypasu bydła na dobrach wspólnych, ale także, za sprawą przepisów dotyczące zwierzyny łownej, prawo do polowania, łapania w pułapki i zjadania dzikich zwierząt. Uważana za swego rodzaju 'tekstualne dobro wspólne' powieść stanowi przestrzeń należącą do autora, ale taką, w stosunku do której czytelnicy zachowują prawa do jej użytkowania, w tym prawo do pracy nad postaciami i ich rozwijania - co, tym samym ,wymyka się wszelkim absolutnym autorskim roszczeniom własnościowym.

Dla Brewera część podekscytowania tą analogią, która nigdy nie uzyskała mocy prawnej, polegała na tym, co nazwał 'podstawową logiką ekonomiczną ekspansyjnej wyobraźni'. Pomysł, że czytelnicy mogliby zachować zwyczajowe prawa do używania postaci literackich, nadał nowy wymiar i tak już dziwacznemu statusowi własnościowemu dóbr wspólnych; w szczególności stwarzał przeszkodę dla 'zdroworozsądkowego sposobu myślenia o własności jako o prawie do wykluczenia z niej publiczności'. Niezależnie od tego, czy dobro wspólne interpretowano jako formę 'własności z natury publicznej', czy też, jak czynił to współczesny ekspert prawny Blackstone, jako 'rodzaj posiadania bez własności', wydawało się, że czytelnicy, podobnie jak wieśniacy, mogą korzystać ze wspólnotowych praw. Co więcej, sugeruje Brewer, samo korzystanie z tych praw wydawało się gwarantować ich sukces; tak jakby 'sam fakt wielokrotnego użytku publicznego mógł przekształcić własność prywatną w pożytek publiczny'. Oczywiście, zrozumiałe same przez się różnice, funkcjonujące w tej analogii, przyczyniały się do nadawania jej mocy. Podkreślając tradycyjne prawo do korzystania z dóbr wspólnych, autorzy dopisków zdawali sobie sprawę, że jest to zwyczaj zanikający pod groźbą grodzeń. Byli także świadomi różnic w korzyściach skali; podczas gdy wieśniacy muszą stawiać czoła realiom wspólnej ziemi jako wyczerpywalnemu zasobowi materialnemu, wydawało się, że czytelnicy mogą korzystać z tekstualnego dobra wspólnego i jego niematerialnej zawartości bez obawy o jej wyczerpanie. Rzeczywiście, kurczenie się rzeczywistego dobra wspólnego postępuje w niemal odwrotnej proporcji do przyrostu wyobraźni, jaki zachodzi w powieści; to efekt, który Brewer pragnie podkreślić, bo będzie on obowiązywał nawet po przegranej batalii prawnej o prawa autorskie.

(...) Osiemnastowieczne praktyki czytania postaci, które przedstawiały powieść jako tekstualne dobro wspólne, zostały szybko wyparte przez dążenie do przyznania autorom 'zastrzeżonej monarchicznej władzy nad ich własną twórczością' (Brewer). Konsolidacja praw autorskich, będąca częścią szerszego, rosnącego zniecierpliwienia prawnego wobec całego pojęcia 'współistniejących własności', przyczynia się do nabierającego mocy założenia, że autorzy mają kontrolę nie tylko nad publikowanym tekstem, ale także nad samą możliwością wyobrażenia sobie życia pozagrobowego swoich bohaterów. W takim scenariuszu niematerialność postaci zostaje ponownie sprowadzona do pojedynczej własności, absolutnej więzi z umysłem autora (Brewera). W tym przypadku odwoływanie się do tekstualnego dobra wspólnego i związanych z nim praktyk ekspansji wyobraźni okazuje się zaledwie krótkim przebłyskiem następującym na chwilę przed nadejściem kapitalizmu; ten przykład społeczeństwa, które przelotnie oddawało się oddzieleniu potencjalności drzemiącej w powieści od jej pierwotnego autora, demokratyzując dostęp poprzez przypisanie czytelnikom kwalifikowanej własności do postaci literackiej, ma retrospektywny urok. Rzeczywiście, Brewer chciał, aby opis ten służył jako rodzaj lamentu. Dla niego obecna sytuacja w sposób oczywisty już tak nie wygląda.

Alternatywna trajektoria narracyjna (...) dokumentowałaby to, jak obywatele kurczącego się dobra wspólnego walczą, odzyskując dobra publiczne lub rozpoznając nowe sposoby posiadania rzeczy wspólnie i stawiania oporu wobec wobec ich podpadania pod reżimy wyłącznej własności. (…) Chcę wykorzystać ten wczesny przykład przywoływania i rozszerzania języka oraz praktyki uwspólniania [commoning] poza jego pierwotnym przedmiotem kontekstem – literaturą zamiast ziemi – tak, aby korespondował z moimi własnymi przykładami etnograficznymi, które również mogą wydawać się na pierwszy rzut oka dalekie od trosk pospólstwa (...) Jak dalej podkreśla Brewer, tekstualne dobro wspólne nie jest jedynie metaforą uzasadniającą prawa czytelników do używania lub wyzyskiwania postaci literackich. Jest to także analogia, która uwydatnia powinowactwa pomiędzy różnymi rodzajami 'odczuwanej wspólności'. W istocie Brewer chce argumentować, że powiązania, które wyłaniają się poprzez wspólnotowe prawa użytku wieśniaków do dóbr wspólnych, można odczytać jako inspirację dla uchwycenia powiązań, które wyłaniają się między pisarzami zajmującymi się życiem pozagrobowym, a szerzej między czytelnikami beletrystyki, których łączy wspólna forma prawa-użytku do postaci. Zatem według niego pewna 'motłochowość' zawarta w definicji tego, kto może dochodzić wspólnotowych praw, znajduje odzwierciedlenie w nowej 'wirtualnej' towarzyskości tych, którzy czytają tę samą powieść. W rzeczywistości, oderwana od przywiązania do konkretnych lokalizacji, odczuwana wspólność czytelników wydaje się rozwijać w przyspieszonym tempie:

'czytelnicy wymyślaliby dalsze przygody konkretnej postaci, widzieliby, że obcy sobie ludzie najwyraźniej robili to samo, i w ten sposób dochodziliby do wniosku, że zarówno oni, jak i nieznajomi nie byli wcale sami, że byli jeszcze inni, jeszcze nieznani, z którymi ich wszystkich łączyło ich pragnienie czegoś >>więcej<<'.

W ramach tego twórczego rozrostu, rozbieżności w używaniu postaci nie wydawały się umniejszać zasadzie 'wspólnego przywiązania' do bohatera, ani wypływającego z niego poczucia wzajemności. (...) Ostatecznie interesuje mnie to, w jaki sposób wyłaniają się te 'odczuwalne formy wspólności', w jakim stopniu są one pożądane lub mile widziane oraz powody, dla których tak się właśnie dzieje. Rozważam przykłady etnograficzne, pokazując, jak bardzo interesujące i złożone okazują się formy uwspólniania i dobra wspólne, które są w nim tworzone, zanim uwydatnię sprzeczności i paradoksy w tych stanowiskach i praktykach – będzie to uznanie leżącej u ich podstaw agonistycznej polityki, którą nazywam tutaj 'uwspólnianiem tragicznym' [tragic commoning].

Dla działaczy na rzecz dobrostanu zwierząt, z którymi pracuję, liczy się poczucie wspólności między ludźmi i zwierzętami. A dokładniej, zachodzi ono pomiędzy ludźmi i innymi czującymi istotami. (...) Jak wskazuje Brewer, pogląd, że osiemnastowieczni pisarze trudniący się życiem pozagrobowym mieli prawo do używania ulubionych postaci, nasuwał analogię z innym współczesnym rodzajem ekspansji wyobraźni: uznaniem i satysfakcją, jaką przynosi perspektywa brytyjskiego krajobrazu . Podobnie jak w przypadku wspólnotowych praw czytelników, zaangażowanie w 'pola i łąki' miało zapewnić obserwatorowi 'rodzaj własności we wszystkim, co widzi' (to język, jak twierdzi Brewer, należący do Addisona). Po raz kolejny jest to posiadanie bez własności; realizowane poprzez twórcze wykorzystanie i późniejsze cieszenie się terenami wiejskimi, które są dostępne, ale w rzeczywistości nie są wcale terenami wspólnymi. Podkreślenie tego faktu wydaje się dobrym punktem wyjścia do dyskusji na temat ustawy o reformie gruntów [Land Reform Act] i reakcji organizacji prozwierzęcej na nią, ponieważ pogląd, że ogrodzona ziemia może stać się 'własnością' również osoby niebędącej jej właścicielem - takiej, która zjawia się na niej i obserwuje ją, a tym samym nabiera ona do pewnego stopnia pożytku publicznego, współbrzmi z językiem uzasadniającym uchwalenie tego prawa. Ustawa ta, często przedstawiana jako jeden z najważniejszych przykładów stanowienia prawa w nowym szkockim parlamencie, określała ustawowe prawa publiczne do użytkowania lub dostępu do niektórych form własności prywatnej w Szkocji. Wprowadzone w kontekście szerszego ruchu na rzecz wolności do szwendaczki, kierowanego przez grupy lobbująca za rekreacją na świeżym powietrzu w całej Wielkiej Brytanii, ustawodawstwo nabrało dodatkowego znaczenia w cieszącej się decentralizacją Szkocji, gdzie historyczne grodzenia i oczyszczanie rozległych połaci ziemi od dawna były centralnym punktem debaty politycznej dotyczącej nierówności, redystrybucji gospodarczej i solidarności narodowej. Sprawę często podsumowuje szeroko przytaczany fakt na temat posiadania ziemi przez wąską mniejszość – ponad połowa Szkocji jest własnością osobistą mniej niż 500 osób. Rzeczywiście, ustawa o reformie ziemskiej poszła o wiele dalej w udostępnianiu gruntów do użytku publicznego niż analogiczne prawo w Anglii i Walii. Ustawodawstwo to, choć nie stanowiło formalnego rozszerzenia dóbr wspólnych, faktycznie położyło kres dziejowej kontroli właściciela nieruchomości ziemskiej nad możliwością wejścia na jej obszar. Zasadniczo zezwalało na 'prawo do bycia na ziemi' i 'prawo do przemieszczania się po ziemi', uznaną za własność prywatną, dla przyjemności osobistej lub 'rekreacyjnej'.

Można śmiało argumentować, że mamy tu do czynienia z rozwojem wyobraźni; poprzez ponowne zespolenie 'publiczności' z ziemią, albo przynajmniej ze wspólnotowym prawem do użytku rekreacyjnego, wyraźna implikacja jest taka, że ludność Szkocji na nowo odkryje odczuwalną wspólność, wcześniej przyćmioną przez wykluczenie z własności prywatnej. Jednak moje własne zainteresowanie ustawą o reformie rolnej jest sprofilowane w węższy sposób i wynika ze sposobu, w jaki interesuje się nią organizacja charytatywna, z którą współpracowałem. Ustawa oferowała działaczom na rzecz dobrostanu zwierząt rozszerzenie innego porządku, który obiecywał znaczne ułatwienia w zakresie ochrony dzikich zwierząt na terenach grodzonych. Jak regularnie podkreślali, większość prywatnych gruntów udostępnionych publicznie na mocy ustawy o reformie rolnej to tereny wiejskie przeznaczone do uprawiania tego, co oni i inne grupy obrońców zwierząt nazywali 'okrutnymi sportami': polowań, strzelectwa, wędkarstwa, pogoni i myślistwa. Potrzebom właścicieli i zarządców obiektów sportowych, podporządkowano organizowanie i kontrolowanie życia wsi - aby osiągnąć ten cel, poświęcono zarówno krajobraz, jak i los czujących stworzeń. Pracownicy organizacji charytatywnych lubią na przykład podkreślać, że charakterystycznie niska szata roślinna szkockich wrzosowisk jest utrzymywana w drodze regularnych wypalań, co wynika z wymogu wymuszania wzrostu nowych wrzosów, tak aby cietrzewie mogły na nich żerować, oraz zapewnienia szerokich, wyczyszczonych miejsc na potrzeby strzelectwa. Podobnie lasy znajdujące się na posiadłościach są częściowo obsadzane, aby przyciągnąć gatunki drapieżne w stosunku do cietrzewi i bażantów, takie jak lisy, aby zagościły i rozmnażały się w nich, a tym samym zwiększały skuteczność polowań i łapania zwierzyny w pułapki. Ustawa o reformie ziemskiej, choć nie zabraniała właścicielom ziemskim zarządzania majątkami w ten sposób, zmusiła ich do dopuszczenia na nie ludności i umożliwienia prowadzenia na tych gruntach aktywności niezwiązanych z tymi celami. Dla organizacji charytatywnej zajmującej się ochroną zwierząt nowa obecność spacerowiczów, obserwatorów ptaków, rowerzystów, kajakarzy, zbieraczy i wczasowiczów na terenach wiejskich objętych własnością prywatną, zapewniała przynajmniej możliwość użytków niezwiązanych z kontrolą gatunków obranych za cel lub ubojem. Publiczny dostęp do gruntów prywatnych i pogodzenie pewnych rodzajów uwspólniania z własnością prywatną, które Brewer dostrzegł w XVIII-wiecznej ekspansji wyobraźni, pozwoliło obrońcom zwierząt rozpoznać nieoczekiwane możliwości w zakresie rzucenia wyzwania kulturze 'okrutnych sportów'.

​Ze strategicznego punktu widzenia ustawa znacznie poprawiła zdolność organizacji charytatywnej do monitorowania praktyk gospodarowania gruntami i obserwowania form legalnych odłowów i przestępstw przeciwko dzikiej faunie i florze. Na przykład 'badacz terenowy' organizacji mógł teraz przeprowadzać inspekcje obiektów sportowych bez ryzyka wtargnięcia. Prawo każdego do przebywania na terenach prywatnych i przekraczania ich oznaczało, że prace prowadzone dotychczas jako tajne, które niekiedy wiązały się z wchodzeniem na tereny gruntowe bez pozwolenia, można było teraz prowadzić na stosunkowo otwarcie. W przeszłości w Szkocji, a obecnie nadal w Anglii i Walii tego rodzaju monitorowanie opierało się na obliczonym wykorzystaniu publicznych ścieżek i dróg konnych, czyli publicznych kanałów dostępu na terenach prywatnych, z których można było odpowiednio obserwować posiadłości i aktywności sportowe. Na przykład, nadzór nad polowaniami na lisy często kończył się legalistycznym lawirowaniem, odgrywanym pomiędzy organizatorami polowań i właścicielami gruntów na temat zakresu, w jakim poszczególni obserwatorzy mogli zbaczać ze ścieżek. Mówiąc prościej, prawa dostępu i użytkowania rekreacyjnego przyznane szkockiemu społeczeństwu znacząco zmieniły zadanie badacza; pojawienie się wędrowców i kajakarzy, wczasowiczów i obserwatorów ptaków oznaczało, że właściciele gruntów i ich zarządcy nie mogli już automatycznie ani bezpośrednio kwestionować ich obecności.

Fakt, że badacz terenowy może teraz przebywać na terenach prywatnych bez wyjaśnienia, może być dogodnym skutkiem ustawy o reformie ziemskiej, ale organizacja charytatywna ma nadzieję, że doprowadzi to do głębszej solidarności między użytkownikami rekreacyjnymi. Obsadzenie badacza w wśród wielu członków szkockiej opinii publicznej znajdujących się na posiadłościach ziemskich, skłoniło organizację do rozważenia alternatywnych strategii. Chciano, aby inni użytkownicy mogli zostać dodać komponent dochodzeniowego do trybów swojej rekreacji, a tym samym radykalnie zwiększyć liczbę potencjalnych oczu obserwujących zarówno legalne odłowy, jak i naruszenia dobrostanu zwierząt. Oprócz zachęcania i umożliwiania zarejestrowanym zwolennikom organizacji charytatywnej korzystania z ustawy o reformie ziemskiej w celu przeprowadzania dobrowolnych inspekcji obiektów sportowych, ogólnym celem było zwiększenie świadomości wędrowców i ułatwienie rozpoznawania stanu faktycznego.

(...) Ustawa o reformie ziemskiej, czytana jako nowa forma uwspólniania, nadal wydawała się działaczom na rzecz dobrostanu zwierząt poważnie ograniczona pod względem zakresu i wizji; to nie była zbiorowa obecność, ani wspólny powrót do ziemi, o które zabiegali i których naprawdę pragnęli. W pewnym sensie ustawa stanowiła przejaw tego, co uznawali oni za antropocentryczny wymiar współczesności: uprzywilejowanie ludzkich form praw zbiorowych i załamanie poczucia wspólności między nami a innymi czującymi stworzeniami.

To właśnie tego rodzaju niepowodzenia, które możemy uznać za typowe dla tradycyjnego uwspólniania, organizacja charytatywna zajmująca się dobrostanem zwierząt pragnie bezpośrednio rozwiązać. Na przykład, w wydawnictwach realizujących kampanię przeciwko praktyce zastawiania pułapek na zwierzęta, list z apelem o darowizny od zwolenników zaczyna się od zaproszenia: 'Wyobraźcie sobie wieś, na której dzikie zwierzęta, takie jak króliki, lisy, borsuki i wydry, mogą swobodnie wędrować, żyć i bawić się w bezpiecznych warunkach'. Apel opiera się na współczesnych koncepcjach dobrostanu istot świadomych niebędących ludźmi, ucieleśnionych w często cytowanym zdaniu, że 'czujące zwierzę to takie, dla którego liczą się uczucia'. Nacisk kładziony jest tutaj nie tylko na negatywną zdolność do odczuwania bólu, ale także na potwierdzenie pozytywnej zdolności poszczególnych stworzeń do bycia świadomymi i czerpania gatunkowej przyjemności ze swojego otoczenia. Wygląda na to, że częścią tej przyjemności jest teraz swoboda poruszania się. W tej i innych publikacjach związanych z kampanią pogląd, że prywatna wieś ma złowrogą stronę, łączy się z wyzwaniem, jakim jest wyobrażenie sobie innej szkockiej wsi, gdzie zarówno ludzie, jak i dzikie zwierzęta lubią przebywać na ziemi i ją przemierzać. Organizacja charytatywna, portretowana tu jako zwolenniczka wolności, wydaje się optować za taką ustawą o reformie ziemskiej, która przyznałaby wszystkim 'obywatelstwo na świeżym powietrzu', rodzaj wspólnego dostępu do rekreacji.

Nie jest to całkowicie fantazyjna ambicja. Jak podkreślają członkowie organizacji charytatywnej, niektóre gatunki dzikich zwierząt w Szkocji są już objęte ochroną prawną, która w istocie stanowi formę gwarancji wstępu na tereny sportowe i pomiędzy nimi. Na przykład gajowym i zarządcom gruntów nie wolno łapać w pułapki borsuków, wiewiórek rudych, wydr i kun sosnowych (chociaż, jak podkreśla organizacja charytatywna, problem 'połowów towarzyszących' w pułapkach oznacza, że gatunki inne niż docelowe często trafiają w sidła). Podobnie zabrania się strzelania, łapania w pułapki lub zatruwania ptaków drapieżnych, takich jak błotniaki zbożowe, kanie rude, myszołowy i orły przednie. Inne dzikie, czujące stworzenia otrzymują zaś tymczasową, sezonową ochronę. (…) Wydawane w imię ochrony lub zagrożenia gatunków, a nie praw do rekreacyjnego użytkowania lub dobrostanu poszczególnych dzikich zwierząt, zabezpieczenia te jednak otwierają podział w domniemanej swobodzie poruszania się. Zarówno lis, jak i kuna sosnowa mogą przekraczać tereny prywatne, jednak nie są one jednakowo podatne, przynajmniej w świetle prawa, na uwięzienie i ubój. Chociaż ustawodawstwo nie pozwala już właścicielowi nieruchomości na wykluczanie ludzi lub niektórych wymienionych gatunków z jego gruntów, to pozwala mu udaremniać lub kontrolować przemieszczanie się innych stworzeń.

Anachroniczna, z punktu widzenia organizacji charytatywnej, okazuje się definicja określająca to, kto jest objęty 'publicznym' dostępem do gruntów prywatnych. Prowadzi to organizację do bardziej ogólnego poglądu na własność. Poparcie dla ustawy o reformie ziemskiej i argumenty na rzecz podziału dużych posiadłości sportowych (dość regularnie pojawiające się w szkockiej prasie popularnej) sprowadzają się tu do pytania, co jest lepsze dla dobrostanu dzikich zwierząt; pojawia się tu przeczucie, że podział na małe gospodarstwa rolne zmniejszy kontrolę sprawowaną nad zwierzętami, a tym samym poziom absolutnego cierpienia. Nie ma tu jednak ideologicznego zaangażowania w krytykę własności gruntów jako taką. W istocie, jak lubią podkreślać członkowie organizacji charytatywnej, jeśli chodzi o traktowanie dzikich zwierząt, różnica między ich sytuacją prawną na terenach grodzonych, prywatnych i na terenach wspólnych jest niewielka.

Aby ją naświetlić, przyjrzyjmy się pokrótce osiemnastowiecznej idei tekstualnego dobra wspólnego. Jak podkreśla Brewer, analogia ta działa po części właśnie poprzez zrównanie postaci literackiej z dzikimi stworzeniami. Argument ten głosi, że postacie powinny mieć swobodę poruszania się, ponieważ ich niematerialność gwarantuje im status niepodlegający własności. Jednak, jak dalej argumentuje Brewer, wolność postaci literackiej, podobnie jak wolność 'dzikich zwierząt', jest ostatecznie podtrzymywana dla instrumentalnych, ludzkich celów. To właśnie osiągnięcie tego statusu nie-własności daje czytelnikom i wieśniakom na gruntach wspólnych prawo do użytkowania. Odwołując się do przepisów dotyczących zwierzyny i praw wspólnotowych, analogia sugeruje, że w ramach wyzwolenia od własności zarówno postacie, jak i dzikie zwierzęta stają się dostępne do publiczne schwytanie. Każdy, a przynajmniej ten, kto przynależy do miejscowych dóbr wspólnych, zyskuje 'kwalifikowaną własność poprzez pracę związaną z ich schwytaniem'. To zatem nie wolność przysługuje przedmiotowi wyłączonemu z własności (tj. zwierzęciu niepodpadającemu pod własność); ani niematerialne postacie, ani mięsiste bestie nie mają udziału w tym, po czym wędrują. Analogicznie, na nowoczesnych posiadłościach i, bardziej ogólnie, na terenach prywatnych to nie posiadanie dzikich zwierząt ogranicza ich wędrówkę (w dalszym ciągu wymykają się one statusowi własności absolutnej, pozostając ferae naturae), ale czynią to obowiązki kontrolne, które mogą wypływać z własności gruntu. W obu przypadkach nabywane prawo właścicielskie pojawia się dopiero w momencie, gdy stworzenie zostaje uwięzione lub zabite.

Jak wskazuje organizacja charytatywna, kwalifikowana własność osiągnięta poprzez uwięzienie lub ubój komplikuje kwestię tego, które mechanizmy prawne mogą najlepiej służyć interesom wędrującego dzikiego zwierzęcia, tak aby 'żyło i bawiło się w bezpiecznych warunkach'. Możliwe, że odczuwaną wspólność między czującymi istotami ludzkimi i pozaludzkimi, którą organizacja chce promować, można najlepiej uzyskać nie poprzez usunięcie prawa własności do zwierząt, ale poprzez wprowadzenie nowych reżimów własności. Organizacja zauważa na przykład, że niektóre stany USA eksperymentują z przepisami dotyczącymi ochrony gatunków, które w rzeczywistości czynią niektóre dzikie zwierzęta własnością stanową. Czasami wydaje się, że organizacja charytatywna zaleca nawet, aby samo dzikie zwierzę zostało skonfigurowane jako swego rodzaju kwalifikowany właściciel nieruchomości. Rozciągając ideę wielogatunkowego obywatelstwa na świeżym powietrzu do granic możliwości, perspektywa ta pozwala nam zobaczyć każdą pułapkę zastawioną na lisa, każdy lejek lub pułapkę drabinkową zastawioną na wronę, każdą pułapkę torfowiskową zastawioną na gronostaja lub łasicę jako kolejny sposób stanowiący zaprzeczenie swobodnego ruchu, ale także dobrostanu czującej istoty i spojrzenia i wiedzy, które posiada. (...) Jak przyznaje Brewer, dziewiętnastowieczni czytelnicy tak naprawdę nie doświadczyli po prostu utraty swoich wspólnotowych praw do postaci literackiej; aktywnie uczestniczyli w tym, co nazywa on aktem 'grodzenia'."

A. Reed, Commons feeling in animal welfare and online libertarian activism, [w:] A. Amin, P. Howell (red.), Releasing the Commons: Rethinking the Futures of the Commons, London and New York 2016.