"What lessons do local communities with strong sense of identity and history of living within limits of ecosystems have to offer us as disparate cultures merging into a global society approaching planetary limits?
‘If you wish to understand Amboseli, you have to understand it through the eyes of a cow’, I was told by a Maasai friend who gave me two cattle to tend. I learned far more about pastoralism and Amboseli out herding cattle than I did from my scientific research, but both would go hand in hand in my understanding of the savannas.
In tending my cattle with the herds of my Maasai mentors, I began to grasp an indivisible link between family, herd, society, culture and environment among subsistence peoples tied to the natural productivity of the land. Russian agronomist Nikolai Vavilov called peoples so intimately linked to the land biocultures. The Maasai refer to the interlocking relationship between wellbeing of their family, welfare of their herds, health of the land and prosperity of the tribe as erematere. Over-milk the cows and the calves die and the herd shrinks. Deplete the grasslands and the entire herd and family suffers. Destroy the land itself in a free-for-all competition with neighbors and the whole community faces a tragedy of the commons.
The key to the productivity of the herd is mobility. There is an energy bonus to migration that comes of keeping herds up with the youngest and most digestible grasses which track the erratic rainstorms. Migratory herds hold better condition and produce more milk and calves than sedentary herds trapped on poor pastures. A herder also has to ensure that he has sufficient pasture set aside to see his animals through the dry season and droughts, and that other herders won’t rush in and use it up before he does. Up against harsh seasons, ephemeral pastures, wild animal competitors and hostile neighbors, no individual herder can survive alone in the savannas. The large ecological scale a herder needs to be productive, resilient and safe can be achieved only by relying on a social network of family, friends and clan associates identified by a common name, affiliation, husbandry practices, customs and regulations, agreed and enforced by common consent. The grasslands are managed collectively to mutual benefit to see families through the worse times and avoid destroying the land.
Selfish herders are ostracized by their neighbors. A tribe of selfish individuals falls prey to tribal neighbors who manage their grassland better and are more collaborative and cohesive as a society. The social networks, common identity and cohesion is not built around the body politic in the Western philosophical sense, for mobile pastoral societies have no central seat of government or political representatives. Social networks are built instead around a body of the cow. The cow is the economic and ecological thread and social epicenter of life that binds and bonds the Maasai to work cooperatively for greater collective gain. Cooperation, built on reciprocity, is key to Maasai success in exploiting the savannas, surviving hard times and staving off war-faring competitors is based on the physical tie between mother and calf. Maasai bonds are tied figurative by the cow-calf umbilical cord. An exchange of sheep is the first bond of friendship and reciprocity. An exchange of cattle is a far closer bond obligating partners to help each other out, come what may. Other forms of reciprocation range from lending cattle to someone in need and being paid back when his luck improves, to putting animals in an associates herd (enktaaroto) for safe keeping. A herder may lend a milking cow (ketaaro) or breeding bull (aitogaroo) to a friend worse off than himself. In hard times when his herd is too small to feed his family, he may offer his own children to tend the herd of neighbors better off and in need of help managing a big herd. Osotua is the most altruistic act of all, the ultimate generosity of giving cattle to a hard-up person in your network without expectation of a return.
But there is another feature of their success that bears on how we can avoid breaching global limits as we reach peak population, consumption and waste: the feedback link between knowledge and ecologically sound action. In traditional societies young men are deployed as scouts to reconnoiter the best grazing grounds, water sources, settlement sites and the risk of diseases. The information is relayed back to elders who probe the scouts on the veracity of their reports and collectively decide on when and where to move their herds, and when to sanction the use of the dry season grass banks. Information is continually collected and sifted and, in time, builds up a body of knowledge of the best husbandry practices, and ways to avoid hazards and minimize risks to herds and people. Knowledge informs action and is continually improved and refined by in a tight feedback process akin to natural selection”.
D. Western, Scaling Up the Governance of the Commons to Sustaining our Planet In B. Latour, S. Schaffer, P. Gagliardi (eds.), A Book of the Body Politic. Connecting Biology, Politics and Social Theory, San Giorgio Dialogue 2017.
Wypasione dobra wspólne
"Jakiego rodzaju lekcje mogą zaoferować lokalne społeczności z silnym poczuciem tożsamości i historii życia w obrębie barier ekosystemów nam – zróżnicowanym kulturom wtapiającym się w globalne społeczeństwo, które zbliża się do barier planetarnych?
‘Jeśli chcesz zrozumieć [park] Amboseli, musisz zrozumieć go oczami krowy’, powiedział mi masajski przyjaciel, który przekazał mi dwie krowy pod opiekę. Nauczyłem się znacznie więcej o pasterstwie i Amboseli poprzez wypasanie bydła niż z moich badań naukowych, ale obie te rzeczy szły w parze w moim rozumieniu sawanny.
Zajmując się moim bydłem wraz ze stadami moich masajskich mentorów, zacząłem widzieć niepodzielny związek panujący między rodziną, stadem, społeczeństwem, kulturą i środowiskiem pośród ludów żyjących dla zaspokajania własnych potrzeb, ograniczonych naturalną produktywnością ziemi. Rosyjski agronom Nikołaj Wawiłow nazywał ludzi tak ściśle związanych z ziemią – biokulturami. Masajowie odnoszą się do przeplatających się relacji pomiędzy dobrostanem ich rodziny, dobrobytem ich stad, zdrowiem ich ziemi i powodzenia ich plemienia jako erematere. Przeciążysz krowy przy dojeniu, a cielęta zginą i stado się skurczy. Zużyjesz łąki, a całe stado i rodzina ucierpią na tym. Zniszczysz ziemię poprzez otwartą rywalizację z sąsiadami, a cała społeczność napotka tragedię dobra wspólnego.
Kluczem do produktywności stada jest mobilność. Istnieje premia energetyczna migracji, którą pozyskuje się poprzez utrzymywanie stad na najmłodszych i najbardziej strawnych trawach, które postępują w ślad za nieregularnymi burzami. Migrujące stada mają lepszą kondycję i produkują więcej mleka i cieląt niż stada osiadłe, uwięzione na ubogich pastwiskach. Pasterz musi także zadbać o to, aby mieć wystarczająco dużo pastwiska do przydzielenia dla swoich zwierząt na czas pory suchej i suszy i żeby inni pasterze nie wkroczyli i nie zaczęli go używać, zanim on to zrobi. Wobec surowych pór roku, ulotnych pastwisk, konkurentów – dzikich zwierząt i wrogich sąsiadów, żaden pojedynczy pasterz nie przetrwa w pojedynkę na sawannie. Na dużą skalę ekologiczną pasterz musi być produktywny, odporny, a bezpieczeństwo może zostać osiągnięte tylko poprzez poleganie na społecznej sieci rodziny, przyjaciół i klanowych współpracowników rozpoznawanych dzięki zwyczajowym nazwom, afiliacjom, praktykom hodowlanym, obyczajom i regulacjom, uzgodnionym i egzekwowanym za wspólną zgodą. Zielone użytki zarządzane są kolektywnie dla obopólnych korzyści, aby pomóc przetrwać rodzinom przez gorsze czasy i uniknąć zniszczenia ziemi.
Samolubni pasterze podlegają ostracyzmowi ze strony swoich sąsiadów. Plemię samolubnych jednostek pada ofiarą plemiennych sąsiadów, którzy zarządzają pastwiskami lepiej i są bardziej współpracujący i spójni jako społeczność. Sieci społeczne, wspólna tożsamość i spójność nie są budowane wokół polityki ciała [politycznego] w sensie typowym dla zachodniej filozofii, ponieważ mobilne społeczności pasterskie nie mają siedziby rządu centralnego czy reprezentantów politycznych. Zamiast nich sieci społeczne są budowane wokół ciała krowy. Krowa jest gospodarczą i ekologiczną nicią i społecznym epicentrum życia, które wiąże i zbliża Masajów do kooperatywnej pracy na rzecz większego wspólnego pożytku. Kooperacja, oparta na wzajemności, jest kluczem do masajskiego sukcesu w wykorzystywaniu sawann, przeżywania trudnych czasów i odpierania wojowniczych konkurentów – opiera się ona na fizycznej więzi między matką a cielęciem. Masajskie więzi są symbolicznie związane pępowiną między krową a cielęciem. Wymiana owcy stanowi pierwszą więź – przyjaźni i wzajemności. Wymiana krowy to już znacznie bardziej bliska więź, nakładająca na partnerów obowiązek pomagania siebie, bez względu na wszystko. Inne formy wzajemności obejmują pożyczanie bydła komuś, kto jest w potrzebie i otrzymywanie odpłaty, gdy dola tego kogoś się poprawi; oddawanie bydła do stad stowarzyszonych (enktaaroto) na bezpieczne przetrzymanie. Pasterz może pożyczyć doją krowę (ketaaro) albo byka rozpłodowego (aitogaroo) przyjacielowi, który jest gorszej sytuacji. W ciężkich czasach, gdy jego stado jest zbyt małe, by wykarmić rodzinę, może przekazać swoje dzieci, by zajmowały się stadem sąsiadów, którzy mają się lepiej i potrzebują pomocy w zarządzaniu dużym stadem. Osotua to najbardziej altruistyczne z zachowań – najwyższa szczodrość wobec osoby w trudnej sytuacji, wyrażająca się w przekazaniu bydła bez oczekiwania jego zwrotu.
Ale jest też i inna cząstka ich sukcesu, która pokazuje jak możemy uniknąć przekroczenia globalnych barier, gdy osiągniemy szczyt populacji, konsumpcji i marnotrawstwa: sprzężenie zwrotne pomiędzy wiedzą a rozsądnymi działaniami ekologicznymi. W społeczeństwach tradycyjnych młodzi mężczyźni są wysyłani jako zwiadowcy dla rozpoznania najlepszych pastwisk, źródeł wody, miejsc osadniczych i ryzyka chorób. Informacje są przekazywane starszyźnie, która bada prawdziwość raportów zwiadowców i kolektywnie decyduje kiedy i gdzie przemieścić swoje stada i kiedy wprowadzić sankcje za zużywanie traw do sezonie suchym. Informacje są nieustannie zbierane i przesiewane i – w międzyczasie – narasta zbiór wiedzy na temat najlepszych praktyk hodowlanych i sposobów, na jakie unikać zagrożeń oraz minimalizować ryzyko dla stad i ludzi. Wiedza wpływa na działanie i jest nieustannie ulepszana i dopracowywana w ścisłym procesie sprężenia zwrotnego podobnym do doboru naturalnego”.
D. Western, Scaling Up the Governance of the Commons to Sustaining our Planet, [w:] B. Latour, S. Schaffer, P. Gagliardi (eds.), A Book of the Body Politic. Connecting Biology, Politics and Social Theory, San Giorgio Dialogue 2017.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz