"In 1880, Marx also studied the Manual of Political Economy (1876) by Adolph Wagner (1835-1917), a professor of political economy at Berlin University and defender of state socialism. As was his wont, Marx compiled extracts from the main parts of the book, adding a weighty set of critical comments along the way. In the Marginal Notes on Adolph Wagner's Lehrbuch der politischen Ökonomie (1880), he observed that, even in the hypothetical society of what he sarcastically called the 'academic socialists [Kathedrensozialisten]', the fundamental contradictions of capitalism would remain almost unaltered. For 'where the state is itself a capitalist producer, as in the exploitation of mines, forests, etc., its product is a <<commodity>> and hence possess the specific character of every other commodity'.
(...) Wagner had asserted that Marx's theory of value was 'the cornerstone of his socialist system'. Marx contested this and replied that, 'instead of foisting such future proofs on [him]', Wagner 'first ought to have prove' what the asserted only in principle: namely, that 'a social process of production... had not existed in the very numerous communities which existed before the appearence of private capitalists (the Old Indian community, the South Slav family community, etc.)'. Marx pointed out that 'in primitive communities in which means of livelihood are produced communally and distributed amongst the members of the community, the common product directly satisfies the needs of each community member, of each producer'. In such cases, 'the social character of the product, of the use-value, lies in its (common) communal character'."
M. Musto, The Last Years of Karl Marx. An Intellectual Biography, Stanford 2020, p. 24.
Socjalistyczne towary, czy wspólne dobra wspólne
Socjalistyczne towary, czy wspólne dobra wspólne
"W roku 1880 Marks studiował także Podręcznik ekonomii politycznej (1876) autorstwa Adolfa Wagnera (1835-1917), profesora ekonomii politycznej na Uniwersytecie Berlińskim i obrońcy państwowego socjalizmu. Zgodnie ze swoim zwyczajem, Marks zebrał fragmenty głównych części książki, dodając po drodze zestaw krytycznych komentarzy. W Uwagach na marginesie książki Adolfa Wagnera Podręcznik ekonomii politycznej (1880), zauważył, że nawet w hipotetycznym społeczeństwie, sarkastycznie przez niego nazwanych 'akademickich socjalistów [Kathedrensozialisten], fundamentalne sprzeczności kapitalizmu pozostaną prawie nienaruszone. Ponieważ 'tam, gdzie państwo samo jest kapitalistycznym producentem, jak w przypadku eksploatacji kopalń, lasów itd., jego produktem jest <<towar>>, a zatem posiada on typowy charakter każdego innego towaru'.
(...) Wagner twierdził, że teoria wartości Marksa stanowiła 'kamień węgielny jego systemu socjalistycznego'. Marks zakwestionował to i odpowiedział, że 'zamiast przypisując mu takie przyszłe dowody', Wagner 'powinien wpierw udowodnić' to, co obrał jedynie za przesłankę: mianowicie, to, że 'społeczny proces produkcji... nie istniał w bardzo licznych wspólnotach, które istniały przed pojawieniem się prywatnych kapitalistów (dawna wspólnota indyjska, wspólnota rodowa u Słowian Południowych itd.)'. Marks wskazał, że 'w pierwotnych społecznościach, w których środki utrzymania są wytwarzane wspólnie i dystrybuowane pośród członków wspólnoty, wspólny produkt bezpośrednio zaspokaja potrzeby każdego członka wspólnoty, każdego wytwórcy'. W takich przypadkach, 'społeczny charakter produktu, wartości użytkowej, leży w jego (wspólnej) komunalnej naturze'."
M. Musto, The Last Years of Karl Marx. An Intellectual Biography, Stanford 2020, s. 24.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz