In defence of liberty: poachers, smugglers, highwaymen, pirates
"'Words said to have been spoken by a pirate to Alexander the Great: How darest thou molest the whole world? But because I do it with a little ship only, I am called a thief: thou, doing it with a great navy, art called an emperor'. (St Augustine, The City of God, Book IV, Chapter iv).
The idea of the rule of law was essential to the reality of gentry hegemony. The game laws were more harshly enforced after 1660; summary convictions for poaching, gleaning, wood-gathering, were more frequent and more severe. Those who continued to glean ‘according to the custom in harvest-time’, or to collect wood, were liable to meet with physical violence from landlords.
In 1649 the anonymous author of Tyranipocrit Discovered complained that ‘rich, artificial thieves...make themselves thieves by Act of Parliament...All that they rob and steal is their own, by so good right as the lion has to the whole hart. They...hang a poor man if he do steal, when they have wrongfully taken from him all his maintenance’ — by enclosure, presumably. The Quaker James Nayler declared that the law ‘as it is now used, is scarce serviceable for any other end but for the envious man who hath much money to revenge himself of his poor neighbours’. Robert Burton had said ‘magistrates make laws against thieves, and are the veriest thieves themselves’. Wither agreed that laws ‘catch small thieves, and let the great ones go’. (Jeremy Bentham’s comment is appropriate here. The Saxon system of local courts and juries, he said, ‘was far too favourable to justice to be endured by lawyers’, and was replaced by centralized courts whose business was conducted in a language unknown to most of the inhabitants. ‘In British India’, he added sardonically, ‘this state of affairs may be conceivable’).
Fielding has some ironical observations about liberty and the law in Amelia. Mr Bondman the bailiff, discussing a man who writes about ‘liberty and freedom, and about the constitution of England’, remarks ‘I am all for liberty’. To the retort, ‘I thought you had lived by depriving men of their liberty’, Mr Bondman replies, ‘That’s another matter...all according to law and in the way of business’. For him liberty meant the right to have a man arrested for non-payment of lawful debts.
Though the law of the state was always the enemy for libertarians, we must distinguish. In the early seventeenth century, with the village community on the way to dissolution, freedom meant escape from the vagabond laws trying to shore up the decaying community. By the eighteenth century freedom meant getting money, the only way of escaping from the increasing tyranny of wage labour. For this purpose theft, piracy or highway robbery seemed the most promising methods for those without capital, certainly the most exciting and glamorous.
Silvanus Taylor thought that ale-houses and commons were ‘the two great nurseries of idleness and begging in the nation’. Ale-houses were ‘fit for nothing but to uphold drunkenness, idleness, roguery, whoredom, and to increase begging’. Closing ale-houses would reduce the number of beggars. Ale-houses were seen as the centre of opposition to ruling oligarchies of villages, where religious and political discontents could mutter sedition.
Acceptance of wage labour was the last resort open to those who had lost their land, but many regarded it as little better than slavery. Tawney summed up the difference between having wage labour thrust upon one and being able to choose between that and working on the land as a squatter. ‘The former is slavery: the latter is freedom’. The expansion of industry and trade necessitated regular wages as against perquisites; the former ensured regular employment as against working only when cash was needed.
Forests and fens were almost by definition the last areas worth bringing under the control of the centralized state. Most areas called forests had no settled agriculture worth taxing: much of the terrain was impassable, sheltering outlaws and misfits in roving bands, living on game, fruits and berries. So long as the main military weapon was cavalry, the forest was impenetrable. The long bow was the foresters’ weapon, and became the strength of English infantry: but it was no use against the superior skill of the outlaws.
Fens supplied fish and fowl for a few scattered settlers. In the forests, the bands acquired leaders, sometimes members of a higher class who for one reason or another had become outlaws. The commoners of the fens were organized, if at all, into democratic communities of relatively equal persons. Both existed as semi-independent communities with internal loyalties but no necessary subordination to the government of the state. The fens were more easily subjugated once their economic potential was recognized. Fen drainage called for capital, but once that was available resistance by fenmen was fairly easily overcome.
But there was no economic incentive to do more than nibble at the edges of forests until a growing demand for timber — for ship-building or as fuel — began to make itself felt from the sixteenth century. Outlaws naturally gravitated to forest areas where the king’s law did not effectively prevail. They enjoyed a freedom which lasted for longer than that of the fenmen but which was becoming precarious. Outlawry was in fact an admission of the government’s weakness. In the 1640s commoners in forests, as in fens, seem to have received fairer treatment. But with the growing conservatism of the 1650s, attitudes towards former royal forests became ‘exactly as they had been in the reigns of James I and Charles I’. They were regarded as potentially profitable but underdeveloped resources that bred ‘idle, vagrant, pilfering and pernicious persons’.
The game laws criminalized what most villagers regarded as traditional customary rights. Poachers, like smugglers, enjoyed considerable sympathy in their localities. In many cases poaching was necessary to their physical existence. The common law did not recognize deer and hares as game: they were wild beasts, nobody’s property, everybody’s property. Despite this, between the fourteenth and eighteenth centuries Parliament made every conceivable circumstance in which a commoner might hunt deer or hares a crime. The law was extended to include deer parks and fish-ponds as private property — provided they were hedged: but this interfered with traditional communal access to streams or ponds — for instance for watering cattle. The emphasis on hunting as special privilege of a revived aristocracy gave a sharper edge to social protest. Game, as P. B. Munsche puts it, ‘became the property, not of the owner of the land on which it was found, but rather of an entire social class, the English country gentlemen’. Deer stealers were drawn into organized armies, recalling Robin Hood and his outlaws; they were ‘armed foresters, enforcing the definition of rights to which the country people had become habituated’.
Resistance to the game laws was widespread and popular. ‘The solidarity of the villagers was virtually complete’ against game-keepers: there were almost no informers. Poaching was a form of social protest. There was a steady market for poached game — especially among inn-keepers and butchers, who asked no questions.
Village solidarity against the game laws was overbalanced by understandings among the members of the propertied class, in whose minds ‘the game laws had little enough to do with any abstract idea of justice’. If disputes arose, the rich could always carry a case to a higher court, which would be immune to local opinion. M.P.s could bring trespassers before the House of Commons, which would rarely fail them. A further social consideration was that the game laws helped ‘to prevent persons of inferior rank from squandering that time which their station in life requireth to be more profitably employed’ — more profitably of course to their potential employers. The poor must be protected from idleness. Poaching made labour discipline more difficult to enforce, because it helped the poor to feed their families without being forced into wage labour. Revolts against the game laws were ‘among the few free expressions of the labouring poor’.
Like poachers, smugglers could be seen as poor men’s pirates. Items of consumption as important as tea, salt, clothes, liquor, were taxed so highly that the poor could not afford them. Both poachers and smugglers disregarded the law in order to supply cheaper commodities in general demand — by eliminating customs officers’ rake-off (i.e. the state’s) in the case of smugglers, by cutting out the middleman in the case of poachers. Smugglers were much less romantic than highwaymen or even poachers. The smuggler — like the poacher — got immediate cash returns for what became a routine business operation. Nevertheless, smugglers performed a socially useful service, at some risk to themselves. Some smugglers saw themselves as asserting traditional communal rights against the legislative encroachments of a state which represented the interests of a minority of rich property owners. Smugglers were claiming freedom from unpopular laws.
The Ordinary of Newgate’s statement that ‘the common people of England in general fancy there is nothing in the crime of smuggling’ is abundantly confirmed by other evidence. ‘In some cases...entire communities supported the smugglers and would rise in their defence’. Smuggling was considered a legitimate part of the local economy, to which the poor — like poachers — claimed they had a right by custom and tradition. ‘For the poor...smuggling often meant the difference between a bare subsistence and worse. Resistance of the plebeian smugglers...was also an aspect of the class struggle of the eighteenth century’. But ‘only the poor went to the gallows, a fact that was not missed by the common people of Sussex’. After the government’s bloody suppression, many smugglers ‘took to the highway’. Dick Turpin had been a smuggler before he turned highwayman.
The word ‘highwayman’ is said to have first occurred in 1642. But the profession is much older. In the bellicose and unpoliced society of the Middle Ages the strong naturally robbed the weak. Robin Hood held up rich suspects as they travelled through the forests. But from the sixteenth century onwards far more business was being conducted over wider areas: the word ‘highwayman’ testifies to the existence of regular trade routes on highways. But outlaws, like pirates, formed communities outside the law, with their own self-justifying ideologies, real or attributed. The shared excitement of their lives helped to bond them together. The highwayman, on the contrary, was an individualist, as befitted a more capitalist society. He might have assistants, but normally he was a loner. Many highwaymen in the mid-seventeenth century were, or claimed to be, former royalist soldiers ruined by their loyalty to the King. Often unpaid for long periods, plundering had become for them a way of life; when demobilized with nothing but a horse and a gun, highway robbery was the natural resort.
What kept the highway trade going was the fact that the rich had to conduct their long-distance financial transactions in coin of the realm. The career prospects of many a promising young highwayman must have been ruined by the invention of cheques.
At a time when their social betters were prospering, often flagrantly, the words of the pirate Captain Bellamy must have struck a chord with the less fortunate: he refused ‘to be governed by laws which rich men have made for their own security...They rob the poor under cover of law forsooth, and we plunder the rich under the protection of our own courage’.
In Elizabeth’s reign piracy had become a relatively respectable occupation. Pirates saw themselves as rulers of a sphere independent of the English crown. Even after governments by the beginning of the eighteenth century clamped down on pirates who interrupted English trade, the author of The History of the Pyrates in 1724 emphasized the reluctance of juries to return guilty verdicts; and Tyburn crowds showed some sympathy for a pirate who died well. So pirates, like smugglers later, performed some socially useful functions: it was not an occupation to be ashamed of. Pamphleteers in 1580 and 1615 noted that unemployment and vagabondage drove men to piracy; both suggested state support for the fishing industry as a remedy. Mariners frequently deserted from naval or merchant vessels to join pirate crews. One attraction of course was the prospect of plunder. But perhaps more immediately appealing was the relatively democratic discipline on pirate vessels.
The pirate Captain Misson is reported as saying that all men are born free, but ‘the greater part of the inhabitants of the globe’ were ‘born and bred in slavery, by which their spirits were broken’. ‘Ignorant of their birthright and the sweets of liberty’, they ‘dance to the music of their chains’. His crew ‘were resolved to assert that liberty which God and nature gave them’, and ‘owned no subjection to any, further than was for the good of all’.
Peter Wilson draws attention to the interesting coincidence that the years 1640 to 1660 were the golden age of the republic of Salé in North Africa, which is the centre of his studies, as they were an age of experimentation and achievement in England. Salé had a treaty with the Dutch republic and was recognized by the government. Many European renegadoes moved into the relatively democratic corsair republic. Did any ideas of influence come back from there to England?
Marcus Rediker also emphasizes the relatively democratic arrangements of pirate crews and settlements. ‘Even more revealing, pirates abolished the wage. They considered themselves risk-sharing partners rather than a collection of hands who sold their muscle on an open market’. He adds the valuable comment, ‘the social organization of piracy was part of the tenacious tradition that linked medieval peasants, seventeenth-century radicals such as Ranters and Levellers, and the free wage labourers of the eighteenth century’. ‘Pirates constructed a culture of masterless men’. As opposed to merchants and captains who appealed to contract and law, seamen ‘used custom to guarantee their privilege and their right to the necessaries of life’. ‘By the middle of the eighteenth century the language of contract had in many ways supplanted the language of custom at sea’. The captain of a privateer denounced his crew as ‘a gang of Levellers’ when they mutinied and cut out the shares of the Gentlemen Owners who had financed the voyage. Their ‘new establishment was more like a Commonwealth than an absolute monarchy’, it was said of a similar mutiny. This, Rediker insists, contributed to the ideology of the American Revolution, in which seamen played a prominent part. ‘The seaman who defended himself against impressment felt that he was fighting to defend his liberty, and he justified his resistance on grounds of right’. It led into the concept of the rights of man.
By the later seventeenth century trade had become all-important to the English economy and standard of living. Piracy was suppressed. Smugglers survived into the modern world. When they successfully responded to the demands of the market they became capitalist big business men".
C. Hill. Liberty Against the Law. Some Seventeenth-Century Controversies, London and New York 2020.
W obronie wolności: kłusownicy, szmuglerzy, rozbójnicy, piraci
"'Bardzo dowcipnie, a zupełnie słusznie odpowiedział Aleksandrowi Macedońskiemu pewien pochwycony rozbójnik morski. Gdy król go zapytał, cóż on sobie myśli, że niepokój po morzu rozsiewa, ten z całą bezczelną swobodą odpowiedział: A ty, co sobie myślisz, że po całym świecie niepokój siejesz? Ale, że ja to czynię na małym okręciku, nazywam się łotrem, a ty - że z całą flotą - zowiesz się hetmanem'. (Św. Augustyn, Państwo Boże, Księga IV, rozdział IV).
Idea rządów prawa była kluczowa ku temu, by hegemonia szlachty nabrała realności. Prawa ustanawiające przywileje do polowania były surowiej egzekwowane po roku 1660; sumarycznie rzecz biorąc, wyroki za kłusownictwo, zbiór pokłosia [gleaning], zbieranie chrustu były częstsze i bardziej surowe. Ci, którzy nadal pozyskiwali pokłosie 'zgodnie ze zwyczajem obowiązującym w czasie zbiorów', albo zbierali drewno, byli wystawieni na przemoc fizyczną ze strony posiadaczy ziemskich.
W roku 1649 anonimowy autor tekstu Tyranipocrit Discovered skarżył się, że 'bogaci, sztucznie stworzeni złodzieje... stają się złodziejami poprzez ustawy parlamentu... Wszystko, co kradną i rabują jest ich własnością, wedle mocy tak dobrego prawa, jakie lew rości sobie do całego serca. Wieszają biednego człeka, jeśli ten skradnie coś, kiedy wpierw niesłusznie zabrali mu wszystko, co należy do jego utrzymania' - poprzez grodzenia [dóbr wspólnych], przypuszczalnie. Kwakr James Nayler zadeklarował, że prawo 'tak jak teraz jest stosowane, rzadko bywa służebne wobec jakiegokolwiek innego celu jak tylko dla zazdrosnego człowieka, który ma dość pieniędzy, by zrewanżować się na swoich ubogich sąsiadach'. Robert Burton powiedział: 'sędziowie ustanawiają prawa przeciwko złodziejom, a sami są największymi złodziejami'. Wither zgodził się, że prawa 'łapią drobnych złodziejaszków, a wielkim pozwalają uchodzić bez szwanku'. (Na miejscu będzie przytoczyć tu uwagę Jeremy'ego Benthama. Saksoński system lokalnych sądów i sędziów, stwierdził Bentham, 'był nazbyt korzystny dla sprawiedliwości, by mogli go znieść prawnicy' i został zastąpiony przez scentralizowane sądy, których porządek był prowadzony w języku nieznanym większości mieszkańców. 'W Indiach Brytyjskich', dodał ironicznie, 'ten stan rzeczy może okazać się wyobrażalny').
[Henry] Fielding miał nieco ironicznych obserwacji na temat wolności i prawa w Amelii. Pan Bondman komornik, odnosząc się do człowieka, który pisze o 'swobodzie i wolności i o konstytucji angielskiej', zauważa: 'Ja twardo stoję za wolnością'. Usłyszawszy odpowiedź, 'myślałem, że żyjesz z pozbawiania ludzi ich wolności', Pan Bondman replikuje, 'to inna sprawa... wszystko to według prawa i zgodnie z porządkiem prowadzenia interesów'. Dla niego wolność znaczyła prawo do aresztowania człowieka za niespłacone zgodne z prawem długi.
Chociaż prawo państwowe zawsze było wrogiem wolnościowców, musimy dokonać pewnego rozróżnienia. We wczesnym wieku siedemnastym, gdy społeczność wiejska znajdowała się jeszcze na drodze ku rozpadowi, wolność znaczyła ucieczkę przed prawami wymierzonymi we włóczęgostwo, których zadaniem było wesprzeć rozkładającą się wspólnotę. Do wieku osiemnastego wolność zaczęła znaczyć zdobywanie pieniędzy - jedyny sposób na ucieczkę od narastającej tyranii pracy najemnej. W tym celu kradzież, piractwo czy rozbójnictwo przydrożne wydawały się najbardziej obiecującymi metodami dla ludzi pozbawionych kapitału - z pewnością najbardziej ekscytującymi i czarownymi.
Silvanus Taylor sądził, że piwiarnie i dobra wspólne były 'dwiema największymi wylęgarniami próżniactwa i żebractwa w narodzie'. Piwiarnie 'nie nadawały się do niczego innego, jak tylko do podtrzymywania pijaństwa, bezczynności, łajdactwa, kurewstwa i przyrostu żebractwa'. Zamknięcie piwiarni zredukowałoby liczbę żebraków. Piwiarnie były widziane jako centra opozycji wobec rządzących wiejskich oligarchii, w których religijne i polityczne niepokoje mogły przyczyniać się do buntu.
Akceptacja pracy najemnej była ostatnią przystanią, dla tych, którzy stracili swą ziemię, ale wielu postrzegało tę opcję jako niewiele lepszą niż niewolnictwo. [Richard Henry] Tawney dobrze podsumował różnicę między posiadaniem narzuconej pracy najemnej a możliwością wyboru między pracą najemną a pracą na roli jako skłoter. 'Pierwsza to niewola, druga to wolność'. Ekspansja przemysłu i handlu wywołała konieczność wprowadzenia regularnych płac w miejsce zwyczajowych przywilejów; te pierwsze zapewniały stałe zatrudnienie zamiast pracy tylko wtedy, gdy potrzebna była gotówka.
Lasy i torfowiska były niemal z definicji ostatnimi obszarami, które warto było poddać kontroli scentralizowanego państwa. Większość obszarów nazywanych lasami nie miało osiadłego rolnictwa, które poddawałoby się opodatkowaniu: znaczna część terenu była nieprzejezdna, chroniąc wyrzutków i odmieńców w ich wędrownych bandach, żyjących ze zwierzyny, owoców i darów lasu. Tak długo jak główną siłą militarną była kawaleria, las był nieprzenikniony. Długi łuk był bronią leśników i stanowił o sile angielskiej piechoty, ale nie przydawał się w walce z przeważającymi umiejętnościami wyrzutków.
Torfowiska zapewniały dopływ ryb i ptactwa wielu rozproszonym osadnikom. W lasach bandy zyskiwały przywódców, czasem członków klasy wyższej, którzy z tego czy innego powodu zostali wyjęci spod prawa. Pospólstwo torfowisk, jeśli już podlegało organizacji, to w demokratyczne społeczności relatywnie równych sobie osób. Istniały one jako na poły niezależne wspólnoty z wewnętrznymi lojalnościami, ale bez koniecznej podległości rządowi państwa. Torfowiska łatwiej było ujarzmić, kiedy dostrzeżono ich gospodarczy potencjał. Osuszanie torfowisk wymagało kapitału, a kiedy ten się znalazł, opór ludzi torfowisk można było łatwo stłumić.
Ale nie było ekonomicznych bodźców do zrobienia czegoś więcej niż zaledwie oskubywania brzegów lasów, zanim nie pojawił się rosnący popyt na drewno - do budowy statków i na paliwo - co dało się odczuć począwszy od wieku szesnastego. Wyrzutki w naturalny sposób kierowały się ku terenom leśnym, gdzie prawo królewskie w rzeczywistości nie obowiązywało. Cieszyli się tam swobodą, która trwała dłużej niż w przypadku ludzi torfowisk, ale stawała się ona z czasem coraz bardziej wątła. Wyjęcie spod prawa było w rzeczywistości dowodem na słabość rządu. Wydaje się, że w latach czterdziestych wieku siedemnastego pospólstwo w lasach, tak jak i na torfowiskach, było lepiej traktowane. Ale wraz z rosnącym konserwatyzmem lat pięćdziesiątych, stosunek do dawnych lasów królewskich stał się 'dokładnie taki, jaki był za panowania Jakuba I i Karola I'. Były one postrzegane jako potencjalnie dochodowe, lecz niedorozwinięte zasoby, które karmią 'bezczynne, wędrowne, kradnące i szkodliwe osoby'.
Prawa łowieckie poddały kryminalizacji to, co większość wieśniaków uważało za swoje tradycyjne prawa zwyczajowe. Kłusownicy, podobnie jak szmuglerzy, cieszyli się w swoich okolicach znaczącą sympatią. W wielu przypadkach kłusownictwo było niezbędne dla ich fizycznej egzystencji. Prawo zwyczajowe nie uznawało jeleni i zajęcy za zwierzynę łowną: były to dzikie zwierzęta, własność niczyja, własność każdego. Pomimo tego, pomiędzy czternastym a osiemnastym wiekiem, parlament zmierzał do uznania za przestępstwo każdej możliwej okoliczności, w której człowiek z gminu mógłby upolować jelenia czy zająca. Prawo zostało rozciągnięte, tak by uwzględniać parki jelenia i stawy rybne jako własność prywatną - przy założeniu, że zostały ogrodzone: ale to naruszało tradycyjny wspólnotowy dostęp do strumieni czy stawów - na przykład dla pojenia bydła. Nacisk na łowiectwo jako specjalny przywilej odrodzonej arystokracji nadał protestom społecznym większe ostrze. Zwierzyna, jak ujął to P.B. Munsche, 'stała się własnością nie właściciela ziemi, na którym się znajdowała, ale raczej całej klasy społecznej, angielskich dżentelmenów wiejskich'. Złodzieje jeleni zaciągali się do zorganizowanych armii, przywodzących na myśl Robin Hooda i jego wyrzutków; byli oni 'uzbrojonymi leśnikami, stojącymi na straży definicji praw, do których lud wiejski zdążył się przyzwyczaić'.
Opór wobec praw łowieckich był rozpowszechniony i cieszył się popularnością. 'Solidarność wioskowych wobec gajowych była praktycznie całkowita: w zasadzie nie było donosicieli. Kłusownictwo było formą protestu społecznego. Istniał dobrze zakorzeniony rynek dla zwierzyny łownej - zwłaszcza wśród karczmarzy i rzeźników, którzy nie zadawali zbędnych pytań'.
Nad solidarnością wioskową przeciw prawom łowieckim przeważało porozumienie pomiędzy członkami klasy posiadającej, w której umysłach 'prawa łowieckie niewiele miały wspólnego z jakąkolwiek abstrakcyjną ideą sprawiedliwości'. Jeśli narastały kłótnie, bogaci zawsze mogli zgłosić sprawę do wyższego sądu, który byłby odporny na lokalną opinię publiczną. Posłowie mogli sprowadzić intruzów przed oblicze Izby Gmin, a ta rzadko zawodziła ich oczekiwania. Kolejną kwestią społeczną było to, że przepisy łowieckie pomogły 'zapobiegać marnotrawieniu czasu przez osoby niskiego stanu, których pozycja życiowa wymagała od nich podjęcia bardziej dochodowego zatrudnienia' - bardziej dochodowego, rzecz jasna, dla ich potencjalnych pracodawców. Biedak musi być chroniony przed bezczynnością. A kłusownictwo czyniło dyscyplinę pracy trudniejszą do ustanowienia, ponieważ pomagało biedocie wyżywić rodziny bez konieczności wchodzenia w stosunek pracy najemnej. Rewolty przeciwko przepisom łowieckim były 'jednymi z nielicznych swobodnych przejawów ekspresji dla pracującej biedoty'.
Tak jak kłusownicy, szmuglerzy mogą zostać uznani za piratów wśród biedoty. Artykuły konsumpcyjne tak ważne jak herbata, sól, ubrania, alkohol były opodatkowane tak wysoko, że biedni nie mogli sobie na nie pozwolić. Zarówno kłusownicy, jak i przemytnicy lekceważyli prawo po to, by dostarczać tańsze towary w odpowiedzi na ogólny popyt - poprzez omijanie prowizji celnych (państwowych) w przypadku przemytników, poprzez eliminację pośredników, gdy chodzi o kłusowników. Szmuglerzy byli znacznie mniej romantyczną grupą niż rozbójnicy przydrożni czy nawet niż kłusownicy. Szmugler - tak jak kłusownik - otrzymuje natychmiastowy zwrot gotówki za coś, co staje się rutynową operacją biznesową. Niemniej jednak przemytnicy wykonywali społecznie użyteczną usługę, przy pewnym ryzyku dla samych siebie. Niektórzy szmuglerzy postrzegali siebie jako wymuszających respektowanie tradycyjnych praw wspólnotowych przeciwko legislacyjnym naruszeniom ze strony państwa, które reprezentowały interesy mniejszości - bogatych posiadaczy własności. Przemytnicy domagali się wolności od niepopularnych praw.
Oświadczenie ordynariusza Newgate, że 'prosty lud Anglii w ogólności mniema, że w przestępstwie przemytnictwa nie ma niczego złego', znajduje liczne potwierdzenia w innych dowodach. 'W pewnych przypadkach całe społeczności wspierają przemytników i gotowe są zerwać się w ich obronie'. Szmuglowanie było postrzegane jako prawowity element lokalnej gospodarki, do której biedota - tak jak i kłusownicy - zgłaszała roszczenia na mocy zwyczaju i tradycji. 'Dla biedoty przemytnictwo często stanowi o różnicy między nagim utrzymaniem a czymś gorszym. Opór plebejskich szmuglerów stanowił także aspekt walki klasowej osiemnastego stulecia'. Ale 'to tylko biedota trafiała na szubienicę - to fakt, który nie umknął prostym ludziom z Sussex'. Po krwawych represjach ze strony rządu, wielu przemytników 'ruszyło na drogi'. Dick Turpin był przemytnikiem zanim został przydrożnym rozbójnikiem.
Powiada się, że słowo 'rozbójnik przydrożny' (highwayman) pojawiło się po raz pierwszy w roku 1642. Ale ta profesja jest znacznie starsza. W wojowniczym i niepatrolowanym przez policję społeczeństwie Wieków Średnich silni w naturalny sposób okradali słabszych. Robin Hood zatrzymywał bogatych podejrzanych, kiedy ci podróżowali przez lasy. Ale od szesnastego wieku więcej interesów załatwiano na dalsze odległości: słowo 'rozbójnik przydrożny' zaświadcza o istnieniu regularnych połączeń handlowych na drogach. Wyrzutki, tak jak piraci, formowali swoje społeczności poza prawem, wraz z własnymi samouzasadniającymi się ideologiami, rzeczywistymi lub przypisywanymi im. Podzielane zewsząd podekscytowanie ich życiem, pomogło im związać się blisko. Rozbójnik przydrożny, w przeciwieństwie do tych grup, był indywidualistą, jak na bardziej kapitalistyczne społeczeństwo przystało. Mógł mieć pomocników, ale zwykle był samotnikiem. Wielu przydrożnych rozbójników w połowie siedemnastego wieku było - albo podawało się - za byłych żołnierzy królewskich, zrujnowanych przez swoją lojalność wobec króla. Często nieopłacani przez długie okresy, oddali się plądrowaniu jako sposobowi na życie; kiedy byli zwalniani z wojska z niczym więcej poza koniem i pistoletem, rabunek na drodze był dla nich naturalnym środkiem zaradczym.
Tym, co podtrzymywało proceder przydrożny przy życiu był fakt, że bogaci musieli przeprowadzać swoje długodystansowe transakcje finansowe za pośrednictwem monet. Perspektywy kariery wielu młodych obiecujących rozbójników przydrożnych musiały zostać zrujnowane przez wynalazek czeków.
W czasach, gdy ci, którym się wiodło, prosperowali jeszcze lepiej, często w rażący sposób, słowa pirackiego kapitana [Samuela] Bellamy'ego musiały trafić sedno w oczach tych, którym się nie przelewało: odmówił on 'bycia rządzonym przez prawa, które bogaci ludzie ustanowili dla swego własnego bezpieczeństwa. Okradają oni biednych na ogół pod osłoną prawa, a my plądrujemy bogatych pod osłoną naszej własnej odwagi'.
Pod panowaniem Elżbiety piractwo stało się stosunkowo poważanym zawodem. Piraci widzieli siebie jako rządzących sferą niezależną wobec korony angielskiej. Nawet po tym jak rządy, na początku wieku osiemnastego wieku, stłumiły siły piratów, którzy przerwali angielskie linie handlowe, autor Historii najsłynniejszych piratów z roku 1724, podkreślał niechęć przysięgłych do wydawania wyroków winy; a tłumy pod szubienicą w Tyburn okazywały sporo sympatii piratowi, który zginął jak należy. Tak więc piraci, podobnie jak przemytnicy po nich, wykonywali pewne społecznie użyteczne funkcje: nie było to zajęcie, którego należało się wstydzić. Pamfleciści z roku 1580 i 1615 odnotowali, że to bezrobocie i włóczęgostwo popychały ludzi do piractwa; obaj sugerowali państwowe wsparcia dla rybołówstwa jako remedium. Marynarze często dezerterowali ze statków marynarki wojennej i floty handlowej, by dołączać do załóg pirackich.
Piracki kapitan [James] Misson miał powiedzieć, że wszyscy ludzie rodzą się wolni, ale 'większa część mieszkańców globu została zrodzona i wychowana w niewoli, przez co ich dusze zostały złamane'. 'Nieświadomi swego przyrodzonego prawa i słodyczy wolności', tańczą oni 'do muzyki swych kajdan'. Jego załoga 'była zdecydowana bronić wolności, którą Bóg i natura przyznały jej' i 'nie poddawała się żadnej podległości nikomu, ponad to, czego wymaga dobro wszystkich'.
Peter Wilson [aka Hakim Bey] zwraca uwagę na ciekawą koincydencję, że lata od 1640 do 1660 roku były złotym wiekiem republiki Salé w Afryce Północnej, która stanowi rdzeń jego studiów, podczas gdy w Anglii był to okres eksperymentów i osiągnięć społecznych. Salé miała podpisany traktat z republiką holenderską i była uznawana przez tamtejszy rząd. Wielu europejskich renegatów zbiegło do tej stosunkowo demokratycznej republiki korsarskiej. Czy niektóre idee mogły wrócić stamtąd do Anglii?
Marcus Rediker podkreśla także relatywnie demokratyczne układy wśród pirackich załóg i osad. 'Co jeszcze bardziej odkrywcze, piraci dokonali zniesienia płacy. Postrzegali siebie nawzajem jako współdzielących ryzyko partnerów raczej niż jako zgromadzenie rąk [roboczych], które sprzedają swe mięśnie na otwartym rynku'. Dodaje do tego ważny komentarz: 'społeczna organizacja piractwa stanowiła część utrzymującej się tradycji, która połączyła średniowiecznych chłopów, siedemnastowiecznych radykałów w rodzaju ranterów i lewellerów oraz pracowników najemnych osiemnastego stulecia'. 'Piraci stworzyli kulturę ludzi bezpańskich'. W przeciwieństwie do kupców i kapitanów, którzy odwoływali się do umów i prawa, ludzie morza 'stosowali zwyczaj, by zagwarantować sobie swój przywilej i swoje prawo do środków niezbędnych do życia'. 'Do połowy osiemnastego wieku język umowy pod wieloma względami wyparł język zwyczajów panujących na morzu'. Kapitan korsarski potępił swoją załogę jako 'gang lewellerów', gdy ci wzniecili bunt i odcięli udziały Właścicielom Dżentelmenom, którzy finansowali wyprawę. Ich 'nowe zgrupowanie było bardziej jak rzecz-pospolita niż monarchia absolutna', powiada autor o podobnym buncie. To wszystko - utrzymuje Rediker - przyczyniło się do ideologii rewolucji amerykańskiej, w której żeglarze odegrali prominentną rolę. 'Marynarz, który bronił się przed branką do wojska, czuł, że walczy w obronie swojej wolności i że uzasadnia swój opór na gruncie prawa'. Prowadziło to do koncepcji praw człowieka.
Do późnego wieku siedemnastego handel stał się zbyt ważny dla angielskiej gospodarki i standardu bytowego. Piractwo zostało zdławione. Przemytnicy dotrwali do naszego świata. Kiedy udało im się pomyślnie odpowiedzieć na wymogi rynku, stali się wielkimi kapitalistycznymi biznesmenami".
C. Hill. Liberty Against the Law. Some Seventeenth-Century Controversies, London and New York 2020.
zajebiste
OdpowiedzUsuń